برنامه «یک روز زندگی با دیابت» با بررسی مشکلات و موفقیت‌هایی که فرد دیابتی در زندگی روزمره خود با آن روبه‌رو می‌شود، فرصتی برای تبادل تجربیات بین افراد دیابتی، پزشکان و خانواده‌ها است.

از لذت شیرینی تا فرد شیرین

فاطمه ۵۸ سال دارد و ۱۵ سال است که با مشکلی به نام دیابت دست‌وپنجه نرم می‌کند. او ۱۰ سال است که هر روز صبح و شب، انسولین می‌زند. خودش می‌گوید: مدتی بود بی‌حال شده بودم. مدام احساس خستگی می‌کردم و نمی‌توانستم درست غذا بخورم، یعنی تمایلی به خوردن غذا نداشتم. خودم نمی‌دانستم که مشکلم چیست. همسرم بیماری قند داشت. یک بار که دخترم با دستگاه اندازه‌گیری قند خون مشغول گرفتن میزان قند خون او بود از من هم خواست که میزان قند خون‌ام را چک کنم. همان کافی بود که برای چند روزی درگیر آزمایش و دکتر باشم. قند خون‌ام بالا بود و باید سبک زندگی‌ام را تغییر می‌دادم. هر چند که پیش از این نیز همسرم، دیابتی شده بود و با این موضوع، چندان بیگانه نبودیم. اما تغییر سبک زندگی، ورود ورزش به زندگی به‌صورت روزانه، حذف غذاهای پر قند و پرکالری، کار آسانی نبود. چند سالی طول کشید تا با این روش زندگی کنار بیایم. هرچند که با وجود همه این‌ها باز هم چالش قند خون بر جای خودش باقی است، اما سبک زندگی نیز بسیار اهمیت دارد.

فاطمه که در همایش یک روزه «یک روز زندگی با دیابت» شرکت کرده معتقد است که هرچند داروهای مورد نیاز کنترل و درمان دیابت برایشان بسیار اهمیت دارد و نبود برخی از داروها شرایط زندگی را در برهه‌هایی از زندگی برایش سخت کرده است، اما عادت‌های روزمره غذایی و ورزشی را نمی‌توان نادیده گرفت.

این موضوعی است که سارینا ۱۳ ساله نیز بر آن تاکید می‌کند. سارینا زمانی که مهدکودک می‌رفت چند روزی بد حال شد. همه فکر می‌کردند شاید گرفتار یک ویروس ساده شده‌است. او فقط آب می‌خورد و تمایل به خوردن غذا را از دست داده بود.

مادر سارینا می‌گوید: فکر نمی‌کردیم موضوع جدی باشد تا اینکه یک روز سارینا در مهد کودک حالش بد شد و فوری با ما تماس گرفتند. او را به بیمارستان بردیم. آزمایش‌های اولیه از خون او نشان داد که سارینا به دیابت مبتلا شده است.

مادر سارینا تعریف می‌کند: انگار دنیا روی سرم خراب شد. نمی‌دانستم که باید چه کار کنم. حال من از سارینا بدتر شده بود. آن موقع دخترم فقط ۵ ساله بود. اینکه چطور باید او را از خوردن شکلات و شیرینی منع می‌کردم برایم به کابوس تبدیل شده بود. باید ابتدا خودم با این موضوع کنار می‌آمدم که کار آسانی نبود. با انجمن گابریک آشنا شدم و آنها به من توضیح دادند که شرایط آن‌طور هم که من فکر می‌کنم بد نیست و با کمی رعایت و استفاده مداوم داروها، سارینا هم می‌تواند زندگی عادی خودش را داشته باشد.

او توضیح می‌دهد که وقتی کودکی در خانواده، بیمار است باید سبک زندگی کل اعضای خانواده تغییر کند. نمی‌توان غذایی تهیه کرد و سر سفره گذاشت و بچه را از خوردن آن منع کرد. به همین دلیل ما در این همایش‌ها و نشست‌هایی که انجمن گابریک و شرکت‌های دارویی این حوزه برگزار می‌کنند یاد گرفتیم که چطور سفره خانواده را با ذائقه و سلامت فرزندمان بچینیم.

سارینا هم می‌گوید: در حال حاضر دو بار در روز انسولین می‌زنم و تلاش می‌کنم خوراکی‌های پر کالری را از زندگی‌ام حذف کنم؛ حذف کامل که نه، اما تلاش می‌کنم که اگر یک روز دلم بستنی خواست یا هوس شیرینی کردم از میزان برنج و کالری دریافتی روزانه‌ام کم کنم تا با مشکلات قند خون روبه‌رو نشوم.

نقش کلیدی سبک زندگی سالم در کنترل دیابت

عبدالرضا معادی مدیر پروژه ١١٠٠ مطب دیابتی، هدف برنامه «یک روز زندگی با دیابت» را بررسی دغدغه‌ها و موفقیت‌هایی دانست که فرد دیابتی در زندگی روزمره خود با آن روبه‌رو می‌شود. به عبارت دیگر، این برنامه را فرصتی دانست برای تبادل تجربیات بین فرد دیابتی، پزشکان و خانواده‌ها.

معادی، در این رویداد طی سخنانی گفت: ما می‌دانیم که یک فرد دیابتی در زندگی روزمره خود در کنار خانواده‌اش و در تعامل با جامعه به زندگی ادامه می‌دهد. فرد دیابتی باید داروها و لوازم مورد نیاز خود را از داروخانه‌ها تهیه کند و برای کنترل وضعیت قند خون و سلامت خود به پزشکان مراجعه کند. در این مسیر، چالش‌های زیادی وجود دارد که نه‌تنها بر زندگی فرد مبتلا به دیابت، بلکه بر خانواده او نیز تأثیر می‌گذارد. هدف ما از اجرای این برنامه، شنیدن صدای واقعی افراد دیابتی و درک بهتر مشکلات آن‌ها است. در این نشست‌ها، پزشکان، افراد دیابتی، خانواده‌های آنان و نمایندگان انجمن‌ها و نهادهای حمایتی گردهم می‌آیند. این برنامه علاوه بر تبادل نظر و تجربه، شامل سخنرانی‌های آموزشی است که هدف آن افزایش آگاهی در زمینه سلامت دیابتی و روش‌های صحیح کنترل دیابت است.

وی تأکید کرد: ما تلاش می‌کنیم تجربیات افراد دیابتی را عمیق‌تر درک کنیم تا از آن‌ها در تصمیم‌گیری‌های کلان کشور بهره گرفته شود. این برنامه می‌تواند الگویی برای سایر انجمن‌ها و نهادهای فعال در این حوزه باشد و به‌طور مستمر در سراسر کشور گسترش یابد.

معادی گفت: اگرچه یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های این افراد، کمبود و گرانی داروها و نوسانات بازار است و برخی افراد دیابتی به دارویی خاص عادت کرده‌اند و تغییر ناگهانی دارو می‌تواند اثرات منفی زیادی بر سلامتی آن‌ها بگذارد اما با این حال، مدیریت دیابت تنها با دارو امکان‌پذیر نیست. سبک زندگی سالم نقش کلیدی در کنترل آن دارد. سبک زندگی سالم شامل تغذیه مناسب، ورزش، کنترل استرس و حمایت روانی از سوی خانواده و پزشک است. این عوامل در کنار هم به فرد دیابتی کمک می‌کنند تا دیابت خود را بهتر مدیریت کرده و از عوارض جانبی آن پیشگیری کند. بسیاری از افراد، فقط بر مصرف دارو تمرکز می‌کنند، در حالی که مراقبت‌های روانی و سبک زندگی صحیح اهمیت زیادی دارند.

وی با اشاره به ورود داروهای جدید برای درمان دیابت گفت: داروهای جدید علاوه بر کنترل قند خون، به سلامت قلب و کلیه‌ها نیز کمک می‌کنند. سیاست‌گذاری صحیح برای کنترل قیمت و تسهیل دسترسی به این داروها و حمایت‌های بیمه‌ای نقش مهمی در بهبود زندگی افراد دیابتی دارد. تغییر داروها بر اساس پیشرفت‌های علمی امری طبیعی است، اما پزشک باید از تأثیرات احتمالی داروهای جدید بر فرد، آگاه باشد.

معادی افزود: نکته بسیار مهم اما پیشگیری از دیابت است. اگر والدین به دیابت مبتلا باشند، احتمال ابتلای فرزندان، هم بالاتر می‌رود. البته داشتن زمینه ارثی، فقط یکی علل بروز دیابت است. بنابراین، همه خانواده‌ها باید از ابتدا تغذیه سالم و فعالیت بدنی را در برنامه روزانه فرزندان خود قرار دهند. حتی فعالیت‌های ساده مانند پیاده‌روی یا حرکات ورزشی در منزل می‌توانند خطر ابتلاء به دیابت را کاهش دهند. دیابت یک بیماری مزمن است، اما با مدیریت صحیح و پیروی از سبک زندگی سالم، فرد می‌تواند به‌طور کامل از زندگی خود لذت ببرد. آگاهی به‌موقع از دیابت، پیشگیری و درمان مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. جامعه باید به‌خوبی با دیابت آشنا شود و برای پیشگیری از آن تلاش کند. همچنین، فرد مبتلا باید به‌طور جدی تحت درمان قرار گیرد و از تمام منابع موجود برای مدیریت آن بهره‌مند باشد.