دکتر داریوش اسماعیلی در برنامه زنده صبح بخیر ایران با بیان این‌که ایران با دارا بودن حدود ۲۷ و نیم تریلیون دلار منابع طبیعی اعم از نفت، گاز و انواع منابع طبیعی و معدنی در رتبه پنجم دنیا قرار دارد، گفت: از این مقدار، حدود ۵ درصد منابع معدنی است که بالغ بر ۱۴۰۰ میلیارد دلار مواد خام معدنی در درون زمین است که اگر این مواد استخراج و فرآوری شود و ضریب بالای ۵۰ را دریافت کند، بسیار قابل توجه است و اگر به بخش معدن و اکتشاف، استخراج و فرآوری تمرکز کنیم، حتماً  فرمایش مقام معظم رهبری مبنی بر جایگزینی معدن به جای نفت محقق خواهد شد.

وی ضمن اشاره به فعالیت اکتشافی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در پهنه کردستان، گفت: ۲۵ ورقه زمین‌شناسی کاربردی و ۷۵ پروژه اکتشافی در سه لایه زمین‌شناسی، زمین‌شناسی اقتصادی و ژئوشیمی با مبلغی بالغ بر حدود ۳۰۰ میلیارد تومان برای وسعت حدود ۱۶ هزار کیلومتر مربعی تهیه شد.

اسماعیلی خاطرنشان کرد: با هزینه انجام شده معادل ۵۷ آنومالی طلا، ۳۶ آنومالی مس، ۱۸ آنومالی سنگ‌آهن و ۱۰ آنومالی سرب‌ و روی و آثاری از منگنز شناسایی شد که اگر بخواهیم این میزان را برای بورس و بخش خصوصی در معرض فروش و مزایده قرار دهیم، حتماً بالای ۲۰ هزار میلیارد تومان ارزش‌گذاری خواهد شد و این نشان می‌دهد تمرکز روی اکتشاف و مواد معدنی شبیه پاشیدن بذر و درو کردن آن با چندین برابر آنچه که هزینه می‌کنیم، خواهد بود.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که آیا هنوز هم می‌توانیم امیدوار باشیم که در کشورمان ایران معادن جدید کشف شود و وسایل و ابزار پیشرفته برای رصد و اکتشاف نقطه به نقطه کشور را در اختیار داریم، گفت: طی سال‌های گذشته نگاه به‌روز بوده و نگاه میان‌مدت و طولانی‌مدت در بخش معدن وجود نداشته و عمده اکتشافات انجام شده اکتشافات سطحی بوده و هرگز به اکتشافات در عمق توجهی نکرده‌ایم.

وی ادامه داد: بر همین اساس عمده اکتشافات انجام شده در کشور اکتشافات سطحی بوده و هرگز اکتشافات عمیق را انجام ندادیم و امروز از طریق اکتشافات به روش نوین می‌توانیم تقریباً تمام اعماق زمین را مطالعه کرده و بر روی نقشه بیاوریم که مهمترین راه آن انجام مطالعات ژئوفیزیک هوایی است که پرواز هلیکوپترها داده‌های درون زمین و ذخایر زیرزمینی را به ما نمایش می‌دهد.

وی با بیان این‌که طی ۴۵ سال گذشته تنها ۶۵۰ هزار کیلومتر خطی پرواز فیزیک هوایی داشته‌ایم، تصریح کرد: خوشبختانه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور طی برنامه ۵ ساله هفتم توسعه، ۲ میلیون کیلومتر پرواز خطی خواهد داشت  که تقریباً دو سوم کشور را پوشش می‌دهد و ما در این سازمان مصّر به انجام این کار هستیم و با برنامه‌ریزی‌های انجام شده طی حدود ۳ سال این میزان برداشت ژئوفیزیک هوایی را خواهیم داشت.

اسماعیلی با بیان این‌که فواصل پروازی تا قبل از انقلاب حدود ۷ و نیم کیلومتر بوده، ادامه داد: آنچه درون زمین وجود دارد را با فواصل هوایی ۲۵۰ متر بر روی نقشه خواهیم آورد که این مطالعات به حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان نیاز دارد و اگر این هزینه انجام شود، درآمد بالایی خواهیم داشت.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در ادامه درباره موضوع فرونشست و ارتباط آن با انجام مطالعات اکتشافی و برداشت ذخایر معدنی، گفت: برداشت از ذخایر معدنی هیچ اثری بر زمین نخواهد داشت و آنچه اثر منفی دارد و باعث فرونشست می‌شود، برداشت بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی است.

وی با بیان این‌که ما با یک اختلاف تراز آب در بین ایران و جهان مواجه هستیم، گفت: میزان بارندگی سالانه در ایران تقریباً یک سوم خشکی‌های جهان است و حدود ۲۳۰ میلیمتر در برابر ۸۳۰ میلیمتر میزان متوسط بارندگی در جهان است.

اسماعیلی ادامه داد: در پتانسیل آب‌های زیرزمینی رتبه ۳۷ و آب‌های سطحی رتبه ۶۲ را داریم و در برداشت و مصرف آب متاسفانه رتبه پنجم را داریم و وسعت کشور ما ۱.۲ درصد خشکی‌ها است، در حالی که پتانسیل آبی حدود ۳۶ صدم درصد نسبت به کل قاره‌ها است.

به نقل از روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، معاون وزیر صمت با بیان اینکه متاسفانه ناترازی آب در آبخوان‌های کشور در حال حاضر ۱۴۵ میلیارد متر مکعب آب است، تصریح کرد: این بدین معنی است که میزان برداشت ما از آبخوان‌های کشور طی سال‌های گذشته حدود ۱۴۵ میلیارد متر مکعب بیشتر از میزان آب وارد شده بوده و این باعث ایجاد حفراتی در درون زمین شده و این امر مهم‌ترین عامل فرونشست زمین است.

سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور طرح «نهضت مصرف آب در کشور» را ارائه می‌کند

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، خاطرنشان کرد: این اخطار جدی را به مسئولان کشور می‌دهیم که اگر رویه برداشت آب ادامه پیدا کند، فرونشست جدی‌ترین خطری خواهد بود که به سمت سرزمین ما خواهد آمد.

به گفته وی، تنظیم ناترازی انرژی و برق و گاز گرچه بسیار سخت است، ولی طی چند سال می‌توان آن را جبران کرد، ولی برای ناترازی آب چنین کاری نمی‌توانیم انجام دهیم و باید سالیان سال طول بکشد تا آبخوان‌های ما مملو از آب شوند و به حالت اولیه بازگردند.

اسماعیلی تصریح کرد: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور بنا به دستور دکتر عارف، معاون اول رئیس‌جمهور در حال تهیه طرحی تحت عنوان «نهضت مصرف آب در کشور» است که امیدواریم به‌زودی عملیاتی شود و از پیش‌روی بیشتر فرونشست در کشور که بسیاری از شهرها را تهدید کرده، ممانعت کنیم.