تسنیم/ در شرایطی که مشخصا افزایش نرخ ارز، به واسطه ی شکل دادن انتظارات تورمی، سایر بازارهای موازی همچون بازار خودرو، طلا و مسکن را ملتهب می کند، هر سیاستی برای کنترل کردن این بازار ها، بدون کنترل نرخ ارز، سیاستی از پیش بازنده است.

به یقین بازار خودرو ،پرالتهاب ترین و پر نوسان ترین بازار سال 1401 بود. ارزیابی بازار نشان می دهد که از نیمه فروردین سال قبل تا پایان سال 1401 رشد قیمت در بازار خودرو بی وقفه ادامه داشته است. آمارها نشان می دهد بازار خودرو به عنوان بازار پیشتاز تورم در سال گذشته بوده و در بین سایر بازارها (طلا، ملک، بورس و ارز) بیشترین رشد قیمتی را تجربه کرده است. جهش های متوالی قیمت خودرو  سبب شد تا تقریبا شاهد حذف خودروهای با رنج قیمتی کمتر از 200 میلیون تومان در بازار آزاد خودرو باشیم و با این شرایط قیمت خودروهای اقتصادی یا خودروهایی که در گروه میان رده‌ها قرار داشتند از مرز 300 میلیون عبور کرد. از سوی دیگر در قیمت خودروهایی که اولین ماه سال جاری با رنج قیمتی 300 تا 400 میلیون تومان در بازار قیمت‌گذاری می شدند در آخرین ماه سال از مرز 600 میلیون تومان فراتر رفت و دسترسی به آنها برای خریداران مشکل شد.

علاوه بر موارد مذکور در این مدت شاهد رسیدن قیمت برخی خودروهای داخلی به مرز 2 میلیارد تومان نیز بودیم. روند رو به رشد نرخ دلار یکی از عمده دلایلی است که فعالان بازار خودرو جهش قیمت از ابتدای سال را به آن نسبت می دهند. در یکسال گذشته دلار روند قیمتی، افزایشی عجیب به خود گرفت که امر موجب شد تا خودرو هم از این فرمول استفاده کند و با این شرایط در بازار با رشد قیمت خودرو روبرو بودیم.   

گفتنی است در شرایطی که مشخصا افزایش نرخ ارز، به واسطه ی شکل دادن انتظارات تورمی، سایر بازارهای موازی همچون بازار خودر، طلا و مسکن را ملتهب می کند، هر سیاستی برای کنترل کردن این بازار ها، در صورتی که افسار رشد نرخ ارز قبل از آن کشیده نشود، سیاستی از پیش بازنده است و عملا راه به جایی نخواهد برد. در همین راستا بانک مرکزی با اعمال سیاست تثبیت ارزی، توانسته نرخ ارز را در بهار 1402 به خوبی مدیریت کند و به همین واسطه ترمز رشد قیمت ها را در بازاری همچون خودرو به خوبی بکشد. 

سیاست تثبیت ترمز افزایش قیمت خودرو را کشید
لازم به ذکر است تجربه ی دهه 90 و همچنین یکی دو سال اخیر به خوبی نشان داده است که تثبیت نرخ ارز (به عنوان محرک اصلی انتظارات تورمی)، رشد قیمت در سایر بازارهای دارایی را متوقف می کند. در همین راستا بررسی‌های میدانی از بازار خودرو حاکی از رکود معاملات و افت 15 تا 20 درصدی قیمت انواع خودرو‌های داخلی، خارجی و مونتاژی در یک ماه گذشته است به طوری که قیمت‌ها به بهمن‌ماه پارسال بازگشت داشته‌اند. همچنین رکود سنگین، عدم انجام خرید و فروش و معاملات در نقطه صفر، توصیف این روز‌های فعالان بازار خودرو است؛ شرایطی که هر روز شاهد افت بیش از پیش قیمت‌ها هستیم. لازم به ذکر است این شرایط سبب شده تا خریداران به امید کاهش بیش از پیش قیمت‌ها از خرید دست بکشند و فروشندگانی که نیاز مبرم به پول دارند نیز با قیمت‌های پایین‌تری خودرو‌های خود را عرضه کنند.

جدول زیر، مقایسه قیمت خودروها در تاریخ سوم اردیبهشت و سوم خرداد در سال جاری است، که به خوبی نشان از ریزش 20 درصدی قیمت اکثر خودرو های داخلی دارد:

بنابراین اگرچه برخی از کارشناسان ادعا می کنند، که اخبار مثبتی که در فضای سیاست بین المللی و زمزمه های احیای برجام سبب کاهش نرخ ارز و به دنبال آن ریزش قیمت خودرو است، اما بر خلاف این ادعا، مشخصا اعمال سیاست تثبیت توسط بانک مرکزی است که  توانسته علاوه بر کنترل روند افزایشی نرخ ارز ، افسار رشد قیمت ها در بازار خودرو را به عنوان  پرالتهاب  ترین بازار سال 1401 بکشد و ثبات را به این بازار برگرداند، اما فراموش نکنیم در همان روزهایی که بانک مرکزی از سیاست تثبیت رونمایی کرد، خیلی از کارشناسان انتقادات جدی بر این سیاست وارد می‌کردند و معتقد بودند که نرخ ارز در سه ماه ابتدایی سال 1402، سقف‌های جدید را ثبت خواهد کرد و رشد قیمت در بازار خودرو همچنان ادامه خواهد یافت و تورم‌های سه‌رقمی در انتظار اقتصاد ایران است.