فرهیختگان/متن پیش رو در فرهیختگان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

 نشست اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در مشهد، صحنه اظهارات کم‌سابقه و مهمی از علی‌اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی بود. احمدیان که تا پیش از این کمتر در حوزه رسانه‌ای حضور داشت، این‌بار با صراحتی کم‌نظیر به تبیین مفهوم مقاومت از منظر جمهوری اسلامی پرداخت. او در سخنانی تأمل‌برانگیز، میان جنگ و مقاومت تمایز قائل شد و تأکید کرد که استراتژی ایران مبتنی بر «تداوم مقاومت» است، نه جنگ مستقیم. این اظهارات، در کنار اشاره او به برخی «برادران عجول» که نگاه سطحی به مقاومت دارند، بازتاب‌دهنده دیدگاهی بود که می‌تواند در معادلات منطقه‌ای و داخلی تأثیرگذار باشد. 

در همین نشست، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس نیز درباره موضوع تعویق اجرای قانون عفاف و حجاب شفاف‌سازی کرد. او تأیید کرد که این تصمیم به دستور شورای عالی امنیت ملی و با تأیید رهبر انقلاب اتخاذ شده است. سخنان قالیباف، در کنار مباحث احمدیان درباره پرهیز از دوگانه‌سازی‌های کاذب، انسجام اجتماعی و لزوم اجتناب از ایجاد تنش‌های داخلی، پیام روشنی درباره راهبرد حاکمیت در شرایط فعلی داشت. در واقع، توقف اجرای قانون عفاف و حجاب را نیز می‌توان در همین چهارچوب تحلیل کرد. 

صحبت‌های علی‌اکبر احمدیان نه‌تنها به دلیل حضور کم‌سابقه او در فضای رسانه‌ای، بلکه به خاطر محتوای آن، حائز اهمیت ویژه‌ای است. او تلاش کرد تصویری دقیق از مقاومت ارائه دهد، آن را از جنگ تفکیک کند، نسبت به خطر دوگانه‌های کاذب هشدار دهد و رویکرد‌های افراطی را نقد کند. 

تأکید او بر تداوم مقاومت به‌عنوان یک اصل پایدار نشان می‌دهد، جمهوری اسلامی همچنان بر این مسیر تأکید دارد و تلاش می‌کند با پرهیز از ورود به درگیری‌های زودهنگام و احساسی، مسیر خود را بر مبنای محاسبات عقلانی و راهبردی ادامه دهد. این موضع‌گیری می‌تواند پاسخی باشد به همه گمانه‌زنی‌هایی که درباره تغییر رویکرد ایران در منطقه مطرح شده و در عین حال، تصویری روشن‌تر از سیاست‌های امنیتی جمهوری اسلامی ارائه دهد. 

مقاومت؛ اصل بنیادین یا راهبردی تاکتیکی؟
احمدیان در بخش نخست سخنان خود تلاش کرد چهارچوبی مفهومی برای مقاومت ارائه دهد. او با طرح این پرسش که «آیا مقاومت یک جریان ریشه‌دار تاریخی است یا صرفاً محصول تحولات ۳۰ الی ۴۰ سال اخیر؟» به این نکته اشاره کرد که مقاومت در جمهوری اسلامی ایران ریشه‌ای عمیق‌تر از تحولات معاصر دارد. از نظر او، مقاومت نه‌تنها یک راهبرد سیاسی و امنیتی، بلکه یک اصل بنیادین است که در آموزه‌های دینی، تاریخی و فرهنگی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. 

نکته مهم دیگر در اظهارات احمدیان، تمایز میان «مقاومت» و «جنگ» بود. او تأکید کرد مقاومت با جنگ تفاوت دارد و جمهوری اسلامی به دنبال جنگیدن نیست، بلکه هدفش ایجاد و حفظ جبهه‌ای از مقاومت است که بتواند دشمن را فرسوده و ناکام کند. این رویکرد، به‌ویژه در مقایسه با ادبیات برخی گروه‌های تندرو که بر لزوم جنگ مستقیم تأکید دارند، نشان‌دهنده استراتژی متفاوتی است که ریشه در محاسبات بلندمدت دارد.

دوگانه‌های کاذب؛ ابزار جنگ روانی دشمن
بخش مهمی از سخنان احمدیان به تاکتیک‌های دشمن در مواجهه با جبهه مقاومت اختصاص داشت. او تصریح کرد دشمنان جمهوری اسلامی از ابزار‌هایی مانند جنگ روانی، شایعه‌پراکنی و دوگانه‌سازی‌های کاذب برای تضعیف مقاومت استفاده می‌کنند. از نظر او، دوگانه‌هایی مانند «مذاکره یا مقاومت»، «حمله یا صلح» و «دفاع یا تسلیم» نمونه‌هایی از این استراتژی‌اند که می‌توانند جامعه را دچار تفرقه و ضعف کنند. 

احمدیان با اشاره به تجربیات تاریخی، بر این نکته تأکید کرد که «هنر مؤمنین» فرار از این دوگانه‌هاست. این رویکرد، یادآور سیاست‌های ائمه‌اطهار(ع) در مواجهه با شرایط سیاسی و اجتماعی دوران خود بود، جایی که پرهیز از افتادن در دام انتخاب‌های تحمیلی، یکی از راهبرد‌های مهم برای حفظ قدرت و تأثیرگذاری محسوب می‌شد. 

نقدی بر «برادران عجول»
یکی از بخش‌های جنجالی سخنان احمدیان، تعبیر کنایه‌آمیز او به افرادی است که مقاومت را صرفاً در عملیات‌های نظامی خلاصه می‌کنند. او این افراد را در عبارت کم‌سابقه «برادران عجول» می‌خواند. احمدیان هشدار داد اگر مقاومت به درستی درک نشود، می‌تواند به افراط و تفریط منجر شود. از نظر او، مقاومت نه به معنای جنگ بی‌پرواست و نه به معنای عقب‌نشینی، بلکه یک مسیر طولانی و حساب‌شده است که نیاز به صبر، تقوا و محاسبات عقلانی دارد.

برخورد طاغوت با مقاومت؛ از جنگ مستقیم تا تحریف و تضعیف
احمدیان در ادامه به روش‌های دشمنان برای مقابله با مقاومت پرداخت. او تأکید کرد دشمنان تنها به دنبال شکست فیزیکی جبهه مقاومت نیستند، بلکه تلاش اصلی آن‌ها این است که این جریان را از درون تضعیف کرده و به پایان برسانند. در این مسیر، ابزار‌هایی مانند دروغ‌پردازی، تفرقه‌افکنی، تحقیر، تحریف اهداف مقاومت و ایجاد یأس و ناامیدی در میان نیرو‌های داخلی به کار گرفته می‌شود. 

او نمونه‌ای از این تاکتیک‌ها را در تحلیل‌های برخی جریان‌های داخلی و خارجی درباره جنگ اخیر غزه دانست. به گفته احمدیان، دشمنان تلاش می‌کنند این‌گونه القا کنند که اگر جنگ غزه به سرنگونی کامل اسرائیل منجر نشد، پس مقاومت ناکام بوده است. اما او تأکید کرد چنین تحلیل‌هایی ناشی از ایجاد «اهداف بزرگ کاذب» است، درحالی‌که هدف مقاومت، نه پیروزی‌های آنی، بلکه تداوم مسیر تا تحقق اهداف نهایی است. 

تفاوت مقاومت با جنگ؛ تداوم در برابر پیروزی آنی
یکی دیگر از مفاهیم کلیدی در سخنان احمدیان، تمایز میان مقاومت و جنگ در بُعد نتیجه‌گرایی بود. او اشاره کرد که در طول تاریخ، هدف از جنگ‌ها معمولاً اعمال اراده و کسب پیروزی بوده است، اما در مقاومت، اصل بر «تداوم مقاومت» گذاشته شده است. 

این تمایز در نگاه به آینده نیز نمود پیدا می‌کند. به گفته احمدیان، جنگ یک نقطه پایان دارد، اما مقاومت همواره ادامه دارد. در نتیجه، اگرچه جنگ می‌تواند به پیروزی منجر شود، اما آنچه برای جمهوری اسلامی اهمیت دارد، تداوم مقاومت است؛ چراکه این همان چیزی است که مورد تأیید الهی قرار گرفته و نتیجه نهایی را تضمین می‌کند. 

انقلاب همچون عطری است که برای صدور نیازی به زور اسلحه ندارد
احمدیان در بخش پایانی سخنان خود، به موضوع صدور انقلاب و نحوه برخورد جمهوری اسلامی با این مقوله پرداخت. او با اشاره به رویکرد امام خمینی(ره) در این زمینه، تأکید کرد که مدل جمهوری اسلامی برای گسترش ایدئولوژی خود، تفاوت اساسی با الگو‌های کمونیستی دارد. به گفته او، برخلاف برخی تصورات، صدور انقلاب به معنای ایجاد گروه‌های مسلح در سایر کشور‌ها نیست، بلکه همان‌گونه که رهبر انقلاب اشاره کرده‌اند، انقلاب اسلامی مانند «عطر» است که کسی نمی‌تواند جلوی انتشار آن را بگیرد. 

این نگاه، در مقایسه با راهبرد‌های نظامی و جنگ‌طلبانه برخی گروه‌های دیگر، نشان‌دهنده تمایز گفتمانی جمهوری اسلامی است. احمدیان همچنین به نامه تاریخی امام خمینی‌(ره) به گورباچف اشاره کرد و گفت همان‌گونه که ایشان پیش‌بینی کردند کمونیسم به موزه تاریخ رفت، امروز نیز سرنوشت رژیم‌صهیونیستی به‌گونه‌ای رقم خواهد خورد که کارکرد خود را از دست داده و به خودی خود ساقط شود. 

توقف اجرای لایحه حجاب مصوبه شورای عالی امنیت ملی است
در ادامه نشست اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل در مشهد، علاوه بر سخنان علی‌اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز نقطه‌نظرات خود را پیرامون مسائل مهم کشور بیان کرد. قالیباف در پاسخ به پرسش یکی از نمایندگان انجمن اسلامی دانشجویان توضیح داد که اجرای قانون عفاف و حجاب که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده، به‌دلیل چالش‌ها و تنش‌های احتمالی در سطح جامعه، بر اساس تصمیم شورای عالی امنیت ملی متوقف شده است. این توضیحات در شرایطی مطرح شد که پیش‌تر برخی افراد از جمله حمید رسایی، نماینده پیشین مجلس، به عدم وجود چنین مصوبه‌ای از سوی شورای عالی امنیت ملی اشاره کرده بودند. قالیباف در این نشست به‌طور صریح اعلام کرد: «شورای عالی امنیت ملی مصوبه‌ای دارد که اگر موضوعاتی موجب تنش و چالش در جامعه شود، دبیرخانه می‌تواند آن را متوقف کند.» علی‌رغم چنین اختیاری، قالیباف در پاسخ به پرسش یک دانشجو مبنی بر اینکه آیا مصوبه مربوط به توقف اجرای قانون عفاف و حجاب به تأیید رهبری رسیده است؟ گفت: «بله.» 

توقف اجرای قانون عفاف و حجاب، به‌ویژه در زمانی که جامعه ایران با چالش‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی روبه‌رو است، می‌تواند نشانه‌ای از تلاش برای جلوگیری از ایجاد بحران‌های اجتماعی و حفظ انسجام داخلی باشد. 

یکی از نکات جالب در این نشست، هم‌زمانی موضوعات مطرح‌شده توسط احمدیان و قالیباف است. احمدیان در سخنان خود تأکید داشت که برای پیشبرد اهداف مقاومت در عرصه‌های مختلف، پرهیز از دوگانه‌های کاذب و تفرقه‌افکنی در جامعه ضروری است. او هشدار داد دشمنان جمهوری اسلامی به‌ویژه از طریق جنگ روانی و تفرقه‌افکنی در تلاشند تا جبهه مقاومت را ضعیف کنند. این پیام به‌طور غیرمستقیم اقدام شورای عالی امنیت ملی مبنی بر توقف اجرای قانون عفاف و حجاب که قالیباف آن را اعلام کرد، تأیید می‌کند.