دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

برای چندین دهه، روسای‌جمهور متوالی در واشنگتن از نسخه‌ای از راه‌حل «دو کشوری» برای مناقشه اسرائیل و فلسطین حمایت می‌کردند. چیزی که هیچ‌کس تا به حال تصور نمی‌کرد این بود که دولت دوم، دولتی آمریکایی است نه فلسطینی. «پیتر بیکر» در گزارش ۶ فوریه در نیویورک‌تایمز نوشت، طرح عجیب ترامپ برای آواره کردن کل جمعیت فلسطینی غزه و تسلط ایالات‌متحده بر این منطقه خاورمیانه را متشنج کرده است.
 
 همچنین ممکن است آگهی ترحیم ایجاد یک کشور فلسطینی در کنار اسرائیل را بنویسد. هر گونه چشم‌انداز از یک کشور فلسطینی، غزه را به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از آن، همراه با کرانه باختری گنجانده است. با این حال، در چشم‌انداز ترامپ، غزه به یک قلمرو تحت تسلط ایالات‌متحده تبدیل می‌شود که قرار است به «ریویرای خاورمیانه» تبدیل ‌‌شود. بر اساس این طرح، این منطقه دیگر متعلق به فلسطینی‌ها نخواهد بود؛ اما برای هر کسی که می‌خواهد در آنجا زندگی کند درهایش باز است. در راستای همین موضوع، ترامپ به انضمام بخش‌هایی از کرانه باختری به اسرائیل اشاره کرد و قول داد موضع خود را ظرف چهار هفته آشکار کند.به گفته مقامات بهداشتی غزه، چشم‌انداز تشکیل کشور فلسطین در سال‌های اخیر، به ویژه پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که منجر به جنگ تلافی‌جویانه اسرائیل در غزه شد، کاهش یافته بود. 

بر اساس نظرسنجی‌‌‌ها، نه اسرائیلی‌‌‌ها و نه فلسطینی‌‌‌ها سناریوی دو دولتی را به عنوان یک طرح قابل اجرا نمی‌‌‌دانند. اما بقیه جهان - تا کنون به رهبری ایالات‌متحده - همچنان به این ایده به عنوان سیاست رسمی پایبند بوده‌اند. عربستان سعودی اصرار دارد که یک کشور فلسطینی باید بخشی از هرگونه توافقی باشد که باعث عادی شدن روابط دیپلماتیک این کشور با اسرائیل می‌شود؛ هدفی که هم ترامپ و هم بایدن مشتاقانه دنبال می‌کنند.

این در حالی است که بنیامین نتانیاهو در مصاحبه با کانال۱۴ این رژیم سخنانی بر زبان آورد که ممکن است رابطه با عربستان را هم دچار نوسان سازد. او در بخشی از این مصاحبه گفت: «سعودی‌‌‌ها می‌توانند یک دولت فلسطینی در داخل عربستان درست کنند؛ آنها زمین خالی زیاد دارند.» او همچنین در پاسخ به پرسشی در مورد تشکیل کشور فلسطین به‌عنوان شرط عادی‌سازی با عربستان افزود: «توافقی که اسرائیل را به خطر بیندازد، منعقد نخواهد کرد.» نتانیاهو در بخش دیگری از این مصاحبه تشکیل کشور فلسطین را نه‌تنها پیروزی بزرگی برای حماس دانست، بلکه آن را یک شکست برای اسرائیل تصور کرد. نتانیاهو در این مصاحبه تلنگری هم به قطر زد و گفت: «قطر باید انتخاب کند که به خاطر خاورمیانه جدید در کدام صف می‌‌‌ایستد.» وی افزود: «نمی‌توان این مساله را نادیده گرفت که قطر شبکه الجزیره را اداره می‌‌‌کند که جهان عربی و اسلامی را تحریک می‌‌‌کند.»

مخالفان یک کشور فلسطینی امروز احساس جسارت می‌کنند. اگرچه تعداد اندکی اصرار مداوم بایدن بر راه‌حل دو کشوری را جدی می‌گرفتند، اما آنها مطمئن هستند که امروز با بازگشت ترامپ به قدرت هرگز یک کشور فلسطینی وجود نخواهد داشت. گزارشگر نیویورک‌تایمز افزود: «مورتون کلین»، رئیس ملی سازمان صهیونیستی آمریکا که مخالف راه‌حل دو کشوری است، گفت: «این مساله دیگر مرده است. البته اکثر مردم هم فکر می‌کنند که این یک موضوع مرده است.»  هنگامی که ترامپ در سال۲۰۱۷ به قدرت رسید، ماموریت حل و فصل این مناقشه قدیمی را به عهده گرفت و شجاعانه پیش‌‌‌بینی کرد که «حل این مساله آن‌قدرها که مردم در طول سال‌ها فکر می‌‌‌کردند دشوار نخواهد بود.»  اما معلوم شد که به همان اندازه که مردم در طول سال‌ها فکر می‌کردند دشوار است.

او در سال۲۰۲۰ به داماد خود «جرد کوشنر» ماموریت داد تا طرحی را تهیه کند که یک کشور فلسطینی را پیش‌بینی می‌کرد؛ اما این طرح به قدری مختصر شد که در عمل به‌طور گسترده به سوی اسرائیل متمایل شد. بر اساس این طرح، اسرائیل اجازه داشت شهرک‌های خود را در کرانه باختری حفظ کند و کنترل کامل بیت‌المقدس یکپارچه را به‌عنوان پایتخت خود حفظ کند؛ درحالی‌که به فلسطینی‌ها ۵۰میلیارد دلار سرمایه بین‌المللی پیشنهاد می‌شد. این طرح به جایی نرسید، اما ترامپ توانست با عقد توافق ابراهیم خود را دلگرم کند.

طرح ترامپ در مورد غزه، اخراج غزه‌ای‌ها از سرزمین آبا و اجدادی‌شان، مساله عادی‌سازی رابطه عربستان با اسرائیل و مسائل دیگر باعث شد رایزنی‌‌‌هایی برای برگزاری نشست اضطراری سران کشورهای عربی در قاهره طی روزهای آینده شکل بگیرد. این نشست با هدف مقابله با اخراج فلسطینی‌‌‌ها از غزه برگزار خواهد شد. سران کشورهای عربی در این نشست تلاش خواهند کرد به یک موضع‌‌‌گیری واحد و قاطع علیه اخراج فلسطینیان دست یابند.