باستان‌شناسان بیش از ۲۷۰ هزار مُهره ظریف، که از صدف ساخته‌شده‌اند، از مقبره حدودا ۵۰۰۰ ساله «بانوی عاج» در اسپانیا کشف‌ کردند. به گفته باستان‌شناسان این مجموعه، بزرگ‌ترین مجموعه متشکل از مُهره است که تاکنون در جهان کشف شده است.

«لایوساینس» درباره این نویافته نوشت، این مُهره‌ها بخشی از لباس‌های مجللی بودند که از کتان ساخته شده است و با آویزهای عاج و کهربا تزئین شده بودند. این نکته نشان می‌دهد این لباس‌ها برای گروهی خاص از زنان با جایگاه اجتماعی بالا طراحی شده بودند.

باستان‌شناسان بین سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ میلادی یک مقبره بزرگ، معروف به آرامگاه «مونتلیریو» را در محوطه بزرگ والنسینا، که در۶ کیلومتری سویل واقع شده است کشف  کردند. والنسینا یک سکونتگاه بزرگ متعلق به «عصر مس» است و این مقبره در حدود ۲۸۰۰ تا ۲۶۰۰ قبل از میلاد مورد استفاده قرار می‌گرفت. در داخل این مقبره، باستان‌شناسان هشت اسکلت کشف کردند که هفت مورد از آن‌ها زن بودند.

«ساموئل رامیرز ـ کروزادو» (Samuel Ramírez-Cruzado)، زمین‌شناس دانشگاه سویل در اسپانیا در ایمیلی به «لایوساینس» گفت: «این نوع مقبره‌ها در ایبری رایج نیستند و در ایبری غیرمعمول است که بیشتر اجساد دفن‌شده در یک مکان، زن باشند.»

رامیرز ـ کروزادو و همکارانش برای درک کامل این مقبره منحصربه‌فرد، پنج سال را صرف مطالعه دقیق آن کردند. آن‌ها یافته‌های خود را در ۲۹ ژانویه در مجله «Science Advances» منتشر کردند.

محققان با دقت تمام مُهره‌های کوچک و شبیه به صفحات دایره‌ای را تمیز کردند که در مجموع حدود ۱۵ کیلوگرم وزن داشتند. در مجموع، در این مقبره بیش از ۲۷۰ هزار مهره مجزا وجود داشت. آن‌ها در مقاله خود نوشتند این تعداد «احتمالاً مجموعه مهره‌های مونتلیریو را به بزرگ‌ترین مجموعه ثبت‌شده در جهان تبدیل می‌کند.»

تحلیل مُهره‌ها نشان داد که آن‌ها از صدف‌های گوش‌ماهی ساخته شده‌اند و محققان برآورد کردند که برای ساخت این مُهره‌ها بیش از ۸۰۰ کیلوگرم از این صدف‌ها مورد نیاز بوده است. همچنین، آن‌ها تخمین زدند ۱۰ صنعتگر برای ساخت این مُهره‌ها باید هشت ساعت در روز و به مدت هفت ماه کار می‌کردند.

هنگامی که تیم تحقیقاتی فیتولیت‌ها (بقایای میکروسکوپی سلول‌های گیاهی) موجود در خاکِ چسبیده به سوراخ‌های مرکزی مُهره‌ها را بررسی کرد، شواهدی از کتان؛ گیاهی که برای تولید پارچه‌های کتانی استفاده می‌شود یافتند.

به گفته «رامیرز ـ کروزادو» این مُهره‌های صدفی که رنگ سفید درخشانی داشتند، به پارچه‌های کتانی وصل شده و به عنوان لباس‌ها و دامن‌هایی برای مراسم‌های تشریفاتی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این لباس‌ها همچنین با آویزهای عاج و کهربایی که به شکل بلوط و پرندگان تراشیده شده بودند، بیشتر تزئین می‌شدند.

محققان در مقاله خود نوشته‌اند: «زنان با این لباس‌ها که در زیر نور خورشید می‌درخشیدند، احتمالاً تأثیر بسیار قدرتمندی بر اطرافیان خود داشتند.»

به گفته «رامیرز ـ کروزادو» مقدار زیاد مهره‌ها و میزان زمان و منابع لازم برای ساخت آن‌ها نشان می‌دهد زنان دفن‌شده در مقبره مونتلیریو از جایگاه اجتماعی بالایی برخوردار بودند.

«رامیرز ـ کروزادو» اظهار کرد: «این زنان احتمالاً در زمان خود نقش‌های رهبری مذهبی و احتمالاً سیاسی را بر عهده داشتند و اداره یک مکان مقدس معروف را بر عهده داشتند؛ مکانی که در اطراف آن تجمع‌های مهمی با اهمیت اجتماعی زیاد برگزار می‌شد.»

«کاترینا ربای ـ زالسبری» (Katharina Rebay-Salisbury)، باستان‌شناس دوره پیشاتاریخ از دانشگاه وین که در این مطالعه خاص شرکت نداشته اما در پژوهش‌های دیگر این محوطه نقش داشته است، در ایمیلی به لایو ساینس گفت که «کل این محوطه فوق‌العاده غیرمعمول است» و تکنیک‌های استفاده‌شده توسط محققان «نشان‌دهنده لباسی است که قطعاً برای استفاده روزمره نبوده است.»

«رامیرز ـ کروزادو» نیز اشاره کرد که هیچ مقبره دیگری مشابه مونتلیریو پیدا نشده است که چنین مقدار استثنایی‌ای از اشیای تدفینی را در خود داشته باشد، و هنوز هیچ تحلیل DNA انجام نشده تا مشخص شود آیا زنان دفن‌شده در این مقبره  از نظر بیولوژیکی با یکدیگر مرتبط بوده‌اند یا خیر.