ایرج خسرونیا متخصص گوارش در رابطه با بیماری التهاب روده و علائم آن گفت: بیماری التهاب روده یا Inflammatory Bowel Disease نتیجه عملکرد نادرست و ملتهب شدن دستگاه گوارش، معده، مری و روده‌ها است. التهاب روده، یک التهاب مربوط به کلون (یکی از بخش‌های روده بزرگ به نام پس روده) است.

وی ادامه داد: زمانی که هر کدام از قسمت‌های سیستم گوارش دچار التهاب شوند، روند طبیعی مختل و فرد با درد، گرفتگی معده، اسهال و احساس گاز در شکم مواجه می‌شود. بیماری التهاب روده (IBD) که با نام التهابات مزمن دستگاه گوارش هم شناخته می‌شود یکی از بیماری‌هایی است که برای مدتی خاموش خواهد شد اما زمانی که فرد فکر می‌کند بهبود پیدا کرده با درد و تورم بیشتری برمی‌گردد.

انواع التهاب روده

خسرونیا اظهار داشت: التهاب روده انواعی دارد که هرکدام علت و عوارض خاص خود را در بدن رد بروز می‌دهند. از مهم‌ترین این التهابات می‌توان به بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و کولیت میکروسکوپی اشاره کرد.

متخصص گوارش بیان کرد: بیماری کرون (Crohn’s disease) است؛ این بیماری اغلب در روده کوچک و قسمت بالایی روده بزرگ ایجاد شده و می‌تواند با ایجاد زخم‌های متعدد از دهان تا مقعد فرد را درگیر کند، همچنین با درد و تورم در دستگاه گوارش همراه است. بیماری کولیت اولسراتیو (Ulcerative colitis) بوده که با تورم و زخم در روده بزرگ به‌خصوص در راست روده همراه است. بیماری کولیت میکروسکوپی (Microscopic colitis) نام دارد که نوعی ناراحتی روده ایجاد کرده و تنها با میکروسکوپ قابل تشخیص و مشاهده است.

وی افزود: همچنین بیماری آی بی اس (روده تحریک پذیر) نیز نوعی التهاب روده است که هیچ علائمی نداشته و با آزمایش قابل تشخیص خواهد بود ولی اغلب مواقع با زمینه‌های عصبی علائمی چون اسهال، استفراغ و دل درد فرد روبه‌رو خواهد شد.

علائم التهابات روده

خسرونیا تصریح کرد: با توجه به انواع گسترده التهاب روده علائم متفاوتی نیز دارد اما یک‌سری علائم شایع‌تری نسبت به علائم جزئی وجود دارد که توصیه می‌شود افراد با مشاهده این علائم برای اطمینان به پزشک متخصص مراجعه کنند.

وی ادامه داد: علائمی مانند گاز و نفخ، کم شدن اشتها، خون در مدفوع، فقر آهن، درد عضلات شکم، کاهش وزن غیر قابل توضیح، احساس درد و ناراحتی در معده، اسهال، تب، درد مفاصل، عرق شبانه، زخم‌های پوستی، مشکلات بینایی، قرمزی و خارش چشم و حالت تهوع و استفراغ از علائمی هستند که التهاب روده در بدن به‌وجود می‌آورد.

علل ایجاد التهاب روده

خسرونیا مطرح کرد: التهاب روده علل مختلفی دارد بخشی از آن البته می‌تواند به صورت ژنتیکی و ارثی به فرد منتقل شود. مسئله التهاب روده در ژنتیک طبق آمار به دست آمده از هر ۴ نفر مبتلا به این بیماری، ۱ نفر دارای سابقه خانوادگی IBD در پدر، مادر، خواهر یا برادر خود بوده است. علت دیگر می‌تواند پاسخ سیستم ایمنی باشد یعنی سیستم ایمنی بدن در حالت نرمال وظیفه مبارزه با عفونت‌ها را برعهده دارد، اما سیستم ایمنی افراد مبتلا به IBD مواد غذایی دستگاه گوارش را به عنوان ماده زائد شناسایی کرده و به همین دلیل آنتی‌بادی (پروتئین) لازم برای مبارزه با مواد خارجی در بدن آزاد شده و علائم بیماری التهابات روده‌ای نمایان خواهد شد.

وی در ادامه گفت: همچنین استعمال دخانیات و مصرف مشروبات الکلی در ابتلاء به التهاب روده تأثیر بسزایی دارد. سیگار کشیدن یا مصرف مشروبات الکلی باعث بروز بیماری کرون و تشدید علائم آزاردهنده آن شده، همچنین بیماری کولیت اولسراتیو در افرادی که سیگاری شایع‌تر است.

متخصص گوارش افزود: از عوامل محیطی دیگر می‌توان به استرس و اضطراب اشاره داشت، یکی از عوامل اثرگذار و تشدیدکننده التهابات روده استرس و اضطراب است. توصیه می‌شود افراد برای کاهش استرس از ورزش‌های مفرح و سرگرمی‌های لذت‌بخش جهت ترشح بیشتر هورمون سروتونین (هورمون شادی‌بخش) کمک بگیرند.

روش تشخیص و درمان التهاب روده

خسرونیا گفت: بیماری کرون و کولیت اولسراتیو علائم مشابهی دارند. به همین دلیل پزشک متخصص پس از گرفتن شرح حال در مورد علائم بیماری، به جواب آزمایش خون و آزمایش مدفوع برای بررسی دقیق‌تر التهاب در روده نیاز دارد. همچنین با توجه به وضعیت فرد، سن، جنسیت و نوع بیماری راه تشخیص و درمان متفاوت خواهد بود.

وی بیان کرد: نکته دیگر، افراد اگر با دارو و درمان اولیه بهبود پیدا نکردند و شاهد پیشرفت بیماری بودند، مجدد به پزشک معالج خود مراجعه کرده و راه حل آخر درمان این بیماری جراحی خواهد بود.

روش پیشگیری از التهاب روده

‌متخصص گوارش تصریح کرد: بهترین راه‌کار برای جلوگیری از این بیماری تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی است. یعنی افراد با ترک سیگار، جلوگیری از کم آب شدن بدن، خواب کافی و فعالیت بدنی منظم، کاهش مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکلی، خوردن وعده‌های غذای کوچک با فاصله ۲ تا ۴ ساعت، شناسایی مواد غذایی تشدید کننده التهاب روده و همچنین کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده، تند، چرب، تهیه شده از شیر و فیبر می‌تواند روشی برای پیشگیری از ابتلاء و پیشرفت بیماری در بدن باشد.

وضعیت دارو بیماری التهاب روده

خسرونیا در پایان خاطر نشان کرد: داروهای درمانی التهاب روده در بازار وجود دارد و در این بخش دچار کمبود دارو نیستیم، همچنین اکثر داروها جز چند مورد محدود تولید داخل است و آن چند قلم وارداتی نیز در ماه‌های آینده به تولید داخل می‌رسند.