ایبنا/ ماه رمضان که می‌رسد، یاد عملیات رمضان می‌افتیم. عملیاتی که رمضان سال ۱۴۰۲ قمری، مصادف با تیرماه ۱۳۶۱ خورشیدی اجرا شد و ما متاسفانه به اهدافی که برای آن تعیین کرده بودیم نرسیدیم. شهید صیاد شیرازی که یکی از فرماندهان ارشد ما در این نبرد بود می‌گفت پیش از عملیات «یادمان رفت که نصرت‌دهنده کیست و باید همان روحیه و توکلی را که در عملیات‌های طریق‌القدس و فتح‌المبین و بیت‌المقدس داشتیم در این عملیات هم داشته باشیم. حالت غرور به وجود آمده بود و البته یک مقدار هم ارتش و سپاه به طرف خودمحوری رفتند. یعنی ارتش برای خودش می‌گفت من هستم و سپاه برای خودش می‌گفت من هستم.»
از دید او نیروهای ما برای اجرای عملیات رمضان که نخستین عملیات برون‌مرزی ما بود، چه از نظر تدارکاتی و چه از حیث برنامه‌ریزی، مشکل چندانی نداشتند و به ظاهر همه مقدمات لازم برای رسیدن به پیروزی مهیا را مهیا کرده بودند. اما به تعبیر شهید صیاد ایرادی در کارمان شکل گرفته بود و آن اینکه بعد از چند عملیات موفق و چند بار پیروزی بر دشمن متجاوز، «توجه به خدا کمتر و توجه در جهت خود بیشتر شده بود.»
اما فهرست کتاب‌های مرتبط با عملیات رمضان را که مرور می‌کنیم، می‌بینیم آخرین کتاب «رقص خاکریز» نام دارد و سال ۱۳۹۷ از سوی انتشارات چنار منتشر شده است. این کتاب، که شهید سلیمانی هم در مراسم رونمایی از آن حضور داشت به قلم محسن صیفی‌کار تألیف شده و روایتی تحلیلی از چگونگی اجرای عملیات رمضان با تکیه بر نقش رزمندگان استان همدان در این نبرد است.
 
این کتاب، که گاهی به خطا در میان آثار حوزه تاریخ شفاهی دسته‌بندی می‌شود کتاب خاطرات نیست، اما در یکی از فصل‌ها، مشاهدات و تجربیات سردار جعفر مظاهری را بازخوانی می‌کند. سردار مظاهری در این نبرد حضور داشت و مسئولیت فرماندهی گردان خندق را به عهده گرفته بود. نیروهای گردان او در بحبوحه درگیری‌ها، پشت خاکریزی ۱۲۰ متری سنگر می‌گیرند و نزدیک به پنج روز، زیر سنگین‌ترین آتش دشمن - به تعبیر نویسنده کتاب «به معنی واقعی کلمه با چنگ و دندان» - مقاومت می‌کنند و پا پس نمی‌کشند. عنوان کتاب، یعنی «رقص خاکریز» به همین پایداری حماسی و جانانه اشاره دارد که به قول سردار مظاهری «خدا می‌داند این خاکریز در آسمان می‌رقصید و گویی زمین و زمان باهم می‌لرزیدند. کسی جرئت نمی‌کرد لحظه‌ای سرش را بالای خاک ریز بیاورد.»
 

کتاب ۱۸۰ صفحه‌ای «رقص خاکریز» در هشت فصل تنظیم شده و نویسنده، متن آن را در دو محور «تحلیل سیاسی» و «تحلیل نظامی» تدوین کرده است. صیفی‌کار، به هدف ارائه تصویری بزرگ و نسبتاً کامل از جریان حوادث، به برخی حوادث پشت جبهه مثل ماجرای بمباران مردم روزه‌دار همدان در راهپیمایی روز قدس نیز پرداخته و تقریباً هر آنچه را که درباره این عملیات و وقایع مرتبط با آن وجود دارد، از اسناد سازمانی تا مطالب منتشرشده در مطبوعات را در این کتاب جمع‌آوری کرده است. از دید او شناخت تاریخ دفاع مقدس، بدون توجه به آنچه بیرون از میدان نبرد نظامی – در عرصه سیاسی و اجتماعی - می‌گذشت ممکن نیست و تا لازم است به این نکته توجه داشته باشیم که در جنگ تحمیلی، حوادث جبهه و پشت جبهه به هم پیوند خورده‌اند.
ناگفته نماند که کار عکاسی و تصویربرداری از عملیات به حمید یوسفی نیک‌خو سپرده شده بود و او، در جریان عملیات به شهادت رسید. به گفته نویسنده کتاب، عکس‌هایی که شهید یوسفی گرفته بود حین شهادتش از بین رفت و از این‌رو، متاسفانه عکسی از این عملیات برای ثبت در تاریخ باقی نماند.