مراسم اهدای نشان و جایزه «پارسی‌جان» به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری، شنبه (۲۷ بهمن‌ماه) در سالن مهر حوزه هنری برگزار شد.

در ابتدای این‌ مراسم ناصر فیض مدیر دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری گفت: حوزه هنری از زمان بنیان‌گذاری بنا داشته است تا به انواع هنر توجه کند و ما در دفتر پاسداشت زبان فارسی طی دو سال سعی کردیم با اهالی زبان ارتباط برقرار کنیم و پای افراد را به حوزه هنری باز کنیم و شرایطی به وجود آوریم که اهالی زبان حس کنند اینجا دغدغه زبان فارسی وجود دارد.

او با اشاره به شیرین و دوست‌داشتنی بودن زبان فارسی از نگاه دیگر ملت‌ها بیان کرد: شاید ما نتوانسته‌ایم زبان فارسی را به عنوان یکی از شاخص‌ترین زبان‌های جهان بشناسانیم.

مدیر دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری ادامه داد: اینکه فرزندان ما بخش عمده داستان‌های شاهنامه را متوجه می‌شوند، نشان از پویایی و دقیق بودن زبان فارسی است.

فیض با بیان اینکه موسسات فرهنگی پاسداری از زبان فارسی را فقط در محافظت از ورود واژه بیگانه می‌دانند، تاکید کرد: اینکه اجازه ندهیم لغات بیگانه وارد زبان فارسی شوند یکی از هزاران نگرانی ماست. بخشی از هزاران هجومی که به باور و فرهنگ می‌شود از تخریب و پس زدن زبان فارسی نشات گرفته‌ و ما اینجا جمع‌ شده‌ایم تا از وقوع این اتفاق جلوگیری کنیم، پس اگر زبان فارسی برای کسانی که در کشور تاثیرگذار هستند دغدغه باشد ما می‌توانیم مدعی باشیم که از پاسداران زبان فارسی هستیم.

در ادامه با اجرای موسیقی توسط آرمین محمدی، فیلم معرفی داوران «پارسی‌جان» متشکل از یوسفعلی میرشکاک، بهروز افخمی، رامتین شهبازی، حمیدرضا شعیری و مهدی صالحی پخش شد.

در ادامه رامتین شهبازی، نویسنده و منتقد با حضور روی صحنه تماشاخانه مهر گفت: در داوری «پارسی‌جان» به چهار عنصر توجه کردیم که اول نشانه‌های کلامی و گفتاری است که شامل آن‌ چیزی است که در زبان به صورت رایج نوشته و گفته می‌شود. بحث دوم مباحث گفتمانی است و عنصر سوم بحث روایت‌شناسی است که گفتمان‌ها چطور بیان شده است. بحث آخر هم نشانه معناشناسی است که در مطالعات زبانی بسیار اهمیت دارد. مولفه‌های زیادی در رویداد «پارسی‌جان» برای داوری مشخص شد و جدول عریض و طویلی درست کردیم و به پنج نامزد رسیدیم.

او با اشاره به فیلم شایسته تجلیل این رویداد اظهار کرد: فیلم سینمایی «رها» درباره گفتمانی صحبت می‌کند که گفتمان روز سینمای ما در برخورد طبقه متوسط است.

شهبازی تغییر گفتمان را اتفاق مهم فیلم سینمایی «رها» دانست و یادآور شد: زبان آن چیزی است که به صورت گفتمانی در حال شکل‌گیری است.

این مدرس دانشگاه همچنین درباره فیلم «بچه مردم» به عنوان اثر برگزیده گفت: این اثر گفتمان مشخصی دارد و گفتمان هویت را پیگیری می‌کند و با بحث یافتن هویت در اپیزودهای مختلف مواجه است. در فیلم «بچه مردم» به نظر می‌آید داستان در حوزه‌های مختلفی بیان می‌شود که به کل واحد می‌رسد و جالب این است که با نگاه طنز به آن پرداخته و طنز در داستانی تلخ آورده می‌شود. اینکه به بچه‌هایی بپردازید که در پرورشگاه بزرگ شده‌اند و خاطرات تلخی را گذرانده‌اند و آن را به زبان طنز نشان دهید می‌تواند یک نشان افزوده‌ای باشد که گفتمان فیلم را شکل می‌دهد و از این منظر، فیلم بسیار کار قابل توجهی است.

این داور رویداد «پارسی‌جان» گفت: معنا در کاربرد ساخته می‌شود یعنی نکته مهم به کاربردن معناست تا بتوان آن مفهومی را که مدنظر است، به مخاطب رساند. بی‌شک وقتی فیلم‌ساز می‌خواهد اثری بسازد در شرایطی که می‌خواهد آن را بسازد، زیست می‌کند و بعدها منتقدان معناها را کشف می‌کنند. در کمدی، کمدی اتفاق می‌افتد که در بطن فیلمنامه و در ستون فقرات فیلمنامه یعنی در زبان کار جای گیرد. شما نمی‌توانید کمدی را از فیلمنامه جدا کنید. در فیلم «بچه مردم» نیز این اتفاق می‌افتد و فیلم کار خود را درست انجام می‌دهد، هرچند ممکن است اشکالاتی هم داشته باشد.

محمود کریمی کارگردان و یکی از نویسندگان فیلم سینمایی «بچه مردم»، درباره شکل‌گیری فیلمنامه این اثر بیان کرد: در این فیلم موضوع سراغ ما آمد و یوسف اصلانی که برای بچه‌های بی‌سرپرست کار می‌کند پیشنهاد داد که در این حوزه کار کنیم. من مایل به پرداختن به چنین موضوعی نبودم چراکه نه فضا را می‌شناختم، همچنین نگاهم به مدیوم سینما و قصه‌گویی در تصویر این‌قدر تلخ نیست. من خودم از حجم این تلخی‌ها آزرده‌ام و موضوع این فیلم تراژدی بود.
 

او با تاکید بر اینکه در جشنواره فیلم فجر هیچ فیلمی غم‌بارتر از «بچه مردم» نبود، اظهار کرد: من و فائزه یارمحمدی مدتی برای ساخت این فیلم، تحقیق کردیم تا به طرحی برسیم. در نهایت طرح را به سیدعلی احمدی تهیه‌کننده «بچه مردم» دادیم و ایشان هم استقبال کرد.
با شکل‌گیری طرح و تبدیل آن به فیلمنامه، حس کردیم «بچه مردم» می‌تواند فیلم خوبی شود چراکه ۹۹ درصد از کسانی که فیلمنامه را به آن‌ها دادیم واکنش خوبی نشان دادند. ما می‌خواستیم واکنش مخاطب را ببینیم که در جشنواره فیلم فجر شاهد بودیم که این ارتباط برقرار شده است.

کریمی با اعلام اینکه در ساخت «بچه‌ مردم» حراست از زبان فارسی مدنظر نبوده است، از اینکه این فیلم به زبان فارسی توجه داشته اظهار خوشحالی کرد.

او تصریح کرد: ما هم نگران زبان فارسی هستیم و کاش بشود کاری کرد چراکه روز به روز دایره لغات در حال نحیف‌شدن است.

فائزه یارمحمدی که دیگر فیلمنامه‌نویس «بچه مردم» است، بیان کرد: این فیلمنامه ویژگی‌هایی داشت که نگارشش را چالش‌برانگیز می‌کرد. این‌طور نبود که توجه ویژه به زبان داشته باشیم بلکه می‌خواستیم به اصل جنس و دهه ۴۰ تا ۶۰ که داستان قصه در آن برهه است، نزدیک شویم و به همین دلیل هم به منابع مختلف از جمله نامه‌های سیمین (دانشور) و جلال (آل احمد) رجوع کردیم. ما سعی کردیم در فضا و موقعیت از این منابع استفاده کنیم.

او افزود: در فیلم به دلیل حجم قصه و سختی پیوند خطوط قصه به هم، ایجاز کار را سخت کرده بود و این با شیوه دیالوگ‌گویی که از آن استفاده می‌کردیم در تناقض بود. ما نمی‌خواستیم زیرمتن متفاوت از متن باشد و این نکته‌ای است که در زبان به آن توجه کردیم.

در ادامه برنامه، میلاد عرفان‌پور رئیس مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری با مطلع «در این همه رنگ آنچه می‌خواهی، نیست» به شعرخوانی پرداخت.

در بخش دیگر آیین اهدای نشان «پارسی‌جان» بهروز افخمی سینماگر و عضو هیات داوران این رویداد و علی حسینی نویسنده فیلم «رها» روی سن حاضر شدند.
 

بهروز افخمی در سخنانی گفت: ما امسال به واسطه برنامه «هفت»، فیلم‌های جشنواره فیلم فجر را دیدیم و فکر می‌کنم «رها» در بین فیلم‌ها، بهترین فیلمنامه را داشت، اما فیلم «بچه مردم» به دلیل اینکه با سنت زبانی ما ارتباط دارد، برای اهدای نشان پاسداشت ادبیات فارسی، به نظر مناسب‌تر است.

این کارگردان اظهار کرد: فیلم «رها»، فیلمنامه قوی‌تری دارد و داستان فیلم غیرقابل پیش‌بینی و در عین حال طبیعی است که مخاطب را دنبال خود می‌کشاند.
 

افخمی بیان کرد: داستان، یک موجود زنده محسوب می‌شود و کم پیش می‌آید با فیلمنامه و داستانی مواجهه شویم که به نظر برسد کسی آن را ننوشته، از ساده‌ترین راه و از نطفه اولیه رشد کرده و به اثری به یادماندنی تبدیل شده است. علی حسینی در اولین کار خود چنین فیلمنامه‌ای را نوشته است و امیدوارم در ادامه متوجه شویم که ما با یک استعداد درخشان مواجه هستیم و این موفقیت اتفاقی نبوده است.

این فیلمنامه‌نویس بیان کرد: جایگاه ادبیات از سینما بالاتر و ماندگارتر است. ادبیات در بیشتر اوقات هنر است ولی سینما بیشتر اوقات هنر نیست.

افخمی در بخش دیگر سخنان خود به علی‌ حسینی توصیه کرد از این پس اول رمان سوژه‌هایش را بنویسد و بعد آن را به فیلمنامه تبدیل کند.

این کارگردان با ذکر مثالی از سینما در عرصه بین‌الملل، به اهمیت فیلمنامه‌نویسی و فیلمنامه‌نویس خوب تاکید کرد. 

او در پایان گفت: در مورد جوایز و جشنواره‌ها، نباید به آن اهمیت داد، اما به نظر من بزرگترین اشتباه برجسته هیات داوران جشنواره فیلم فجر امسال، نامزد اعلام نکردن فیلمنامه «رها» بوده است، به ویژه اینکه تلخ و شیرین بودن فیلمنامه دلیل ارزش‌گذاری آن نیست‌.

در بخش پایانی آیین اهدای نشان و جایزه «پارسی‌جان» با تجلیل از علیرضا خدامرادی خوشنویس و گرافیست، فیلم سینمایی «بچه مردم» به کارگردانی محمود کریمی به عنوان فیلم برگزیده این رویداد معرفی شد و نشان «پارسی‌جان» را دریافت کرد.

همچنین فیلم سینمایی «رها» نوشته علی حسینی و حسام فرهمند که اولین ساخته حسام فرهمند نیز محسوب می‌شود، شایسته تجلیل شناخته شد.

در پایان نیز سه فیلم سینمایی «پیش‌مرگ» به نویسندگی صابر الله‌دادیان و علی غفاری، «چشم‌بادومی» به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم امینی و «زیبا صدایم کن» به نویسندگی آرش صادق‌بیگی، میلاد صدرعاملی و محمدرضا صدرعاملی گواهی و جایزه این رویداد را دریافت کردند.