شفقنا/ خبرگزاری الجزیره در مطلبی به قلم مالاتو تشومه ویرتو- سیاست‌مدار اهل اتیوپی که از اکتبر ۲۰۱۳ رئیس‌جمهور این کشور بود- به اقداماتی پرداخته که برای جلوگیری از وقوع یک درگیری دیگر در شاخ آفریقا باید در دستور کار قرار گیرند.

به گزارش خبرگزاری الجزیره؛ رئیس‌جمهور سابق اتیوپی در این مطلب با اشاره به این که «ایزایاس افورکی رئیس‌جمهور اریتره تلاش دارد درگیری‌های شمال اتیوپی را دوباره شعله‌ور کند»؛ نوشته که «او را به هر شکل ممکن باید متوقف کرد».
مالاتو تشومه ویرتو نوشته: شاخ آفریقا منطقه‌ای متلاطم و ملتهب است که تاریخ و واقعیت‌های معاصرش با واقعیت‌های خاورمیانه درهم ‌آمیخته است. در واقع این منطقه نیز درست مانند خاورمیانه در میان آب‌های استراتژیکی واقع شده است که زندگی میلیون‌ها نفر به آن بستگی دارد و قاره‌ها را به هم متصل می‌کند و بنابراین صحنه رقابت شدید ژئوپلیتیکی است. قدرت‌های بزرگ و بازیگران منطقه‌ای به طور مداوم به دنبال منابع استراتژیک گسترده آن درگیری‌هایی را موجب می‌شوند که باعث ویرانی و نابودی منطقه و مردمش می‌شود.
اریتره مدت‌هاست که حضوری مشتاقانه در این نمایش جنگی داشته است. در واقع این کشور در نزدیک به نیم قرن گذشته تقریباً در تک‌تک درگیری‌های منطقه درگیر بوده است و سودان، سودان جنوبی، سومالی و اتیوپی همگی به درجات مختلفی تحت تأثیر دسیسه‌های این کشور قرار گرفته‌اند. [در این زمینه می‌توان گفت که] جاه‌طلبی‌های ایزایاس افورکی اولین و تنها رئیس‌جمهور اریتره از سال ۱۹۹۳ به بعد باعث شده که کشورش در بسیاری از درگیری‌های منطقه- گاه حتی مایل‌ها دورتر از مرزهای خود- از جمله درگیری‌های منطقه دریاچه‌های بزرگ شرکت فعالی داشته باشد. به نظر می‌رسد ایزایاس مانند آتش‌افروزی که قادر به مقاومت در برابر وسوسه آتش‌افروزی نیست، نه تنها بی‌اراده به سمت جنگ و درگیری کشیده می‌شود، بلکه خودش هم به دنبال این کار است و مشتاقانه از آن استقبال می‌کند!
سلطنت ۳۲ ساله ایزایاس در اریتره یک داستان هشداردهنده است. این کشور از زمان استقلال فاقد تمام ابزارهای سنتی حکومت‌داری بوده- که در اکثر کشورها بدیهی فرض می‌شود. اریتره در واقع در این مدت نه قانون اساسی داشته، نه مجلس، و نه خدمات اداری و دولتی؛ بلکه در این کشور تنها و تنها یک مقام وظایف اجرایی، قانون‌گذاری و حکم‌رانی را انجام می‌دهد- که کسی نیست مگر پرزیدنت ایزایاس.
در اریتره تحت حکمرانی ایزایاس خدمت سربازی اجباری و نامحدود است و بنابراین جوانان اریتره‌ای اغلب هر ریسک و خطری را برای فرار از حضور تمام‌عمر در ارتش رئیس‌جمهور به جان می‌خرند. این هم باعث شده صادرات عمده اریتره، علاوه بر طلای غیرقانونی، مردان و زنان جوان پرشماری باشد که جان خود را به خطر می‌اندازند تا هر جور شده خود را به کشورهای همسایه و در صورت امکان اروپا برسانند. در واقع مردم اریتره دسته‌دسته از کشور خود فرار می‌کنند تا درگیر خدمت اجباری سربازی و دیگر واقعیت‌های دیستوپیایی ایجادشده توسط رژیم نشوند.
جنگ تجارت و حرفه اصلی اریتره است. در حقیقت به نظر می‌رسد اریتره صرفا به دلیل تحریک درگیری در این‌جا و آن‌جای منطقه، حمایت از شورشیان، یاغیان یا دولت‌هایی که به دنبال ایجاد جنگ و تفرقه در سراسر منطقه هستند، به وجود آمده- و این‌ها دلیل وجودی این کشور هستند.
امروزه روز ایزایاس یک بار دیگر درگیر مانورهایی شده که به همان اندازه که قابل پیش‌بینی هستند، مخرب و ویرانگر نیز به شمار می‌آیند.
در حقیقت در حال حاضر ایزایاس بعد از سال‌ها خصومت شدید و درگیری مستقیم با جبهه آزادی‌بخش خلق تیگری- حزبی که از سال ۱۹۷۵ بر منطقه تیگری اتیوپی حکومت کرده و از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ نیز علیه دولت فدرال جنگیده- سعی دارد از اختلافات درون صفوف این گروه سوء استفاده کند.
تاریخ و سابقه این درگیری‌ها طولانی و تلخ است. در اواخر دهه ۱۹۹۰، درگیری بین اریتره و اتیوپی به یک جنگ خونین منجر شد. پس از سال‌ها خونریزی، ابی احمد نخست‌وزیر اتیوپی موفق شد در سال ۲۰۱۸ با انعقاد توافقنامه صلح بین دو کشور جایزه صلح نوبل را نیز دریافت کند.
اما متأسفانه، آشتی اتیوپی با اریتره صلح بلندمدتی به همراه نداشت و دلیلش هم وجود رهبری مانند ایزایاس بود که برای ایجاد ارتباطات تجاری و زیرساختی بین اتیوپی و اریتره اهمیتی قائل نبود و تمایلی به همکاری اقتصادی نداشت.
بنابراین هنگامی که جبهه آزادیبخش خلق تیگری در سال ۲۰۲۰ با سرنگونی دولت نخست‌وزیر ابی تلاش کرد قدرت را در اتیوپی بازپس گیرد، ایزایاس به این اتفاق به عنوان یک فرصت نگاه کرد و در واقع شانس خود را در آن دید و حمله نیروهای اریتره به تیگری را کلید زد- که ویرانی‌های بسیاری در پی داشت. در ادامه؛ توافقنامه صلح پرتوریا ۲۰۲۲ که به درگیری بین جبهه آزادیبخش خلق تیگری و دولت اتیوپی پایان داد، یک پیروزی دیپلماتیک برای اتیوپی و اتحادیه آفریقا بود. اما این یک شکست شخصی برای ایزایاس بود که صلح را مانعی برای گسترش نفوذ خود می‌دید.
به زودی هم مشخص شد که ایزایاس به دنبال ادامه نامحدود درگیری در منطقه تیگری بود و بنابراین سعی کرد با ایجاد یک نیروی شبه‌نظامی در اتیوپی تلاش‌های خود برای برای باطل کردن توافقنامه صلح پرتوریا را افزایش دهد. به تازگی هم ایزایاس با عناصری از جبهه آزادیبخش خلق تیگری که از توافق صلح پرتوریا ناراضی بودند، اهداف مشترکی پیدا کرده و نیروهای مشترکی را سامان داده که می‌تواند توافق صلح پرتوریا را تهدید کند.
دسیسه‌های بدبینانه و خطرناکی که نه فقط توافق صلح پرتوریا را تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای فاجعه‌باری برای اتیوپی و کل منطقه نیز خواهد داشت.