روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

مجلس چهارم به “دکتر نوربخش” به عنوان وزیر اقتصاد دولت دوم “آقای هاشمی” رای اعتماد نداد، چه کسی ضرر کرد؟ هم مجلس و هم دولت
اگر استیضاح رای بیاورد، مجلس و دولت متضرر خواهند شد‌. نباید مشکلات کشور را متوجه یک وزیر کرد. این راه عاقلانه و منطقی نیست

 در سه ‌ماهه اخیر، افزایش قیمت ارز اثرات قابل‌ توجهی بر تمام کالاهای مصرفی در ایران گذاشته است. اگرچه آنچه رخ داده است، ریشه در گذشته دارد اما حدود ۹۰ نفر از نمایندگان طرحی را برای استیضاح آماده و درحال عملیاتی کردن آن هستند. برای بررسی این موضوع با سیدحسین مرعشی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران گفت‌وگو کردیم. او تاکید کرد که نگرانی نمایندگان مجلس نسبت به مسائل جامعه و واکنش به دغدغه‌های مردم قابل درک است اما به ریشه‌های واقعی مشکلات اقتصادی نیز باید توجه شود. مرعشی هشدار داد: «نباید با ارائه اطلاعات نادرست، انحراف در مسیر بهبود وضعیت اقتصاد ایجاد کرد». وی افزود: مشکلات جدید اقتصادی ایران که از سال ۱۳۹۷ تاکنون آغاز شده، کاملاً واقعی بوده و هر ماه نیز تشدید شده است. به همین دلیل نیز، نه سیاست‌های دولت مرحوم رئیسی و نه تلاش‌های دولت وفاق جناب آقای پزشکیان نتوانسته‌اند این مشکلات را حل کنند. از زمان زیر سوال رفتن برجام به ‌عنوان یک سند چندجانبه بین‌المللی، اقتصاد ایران با بحران‌های عمده‌ای روبه‌رو شده است. به گفته‌ دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران، رشد اقتصادی پایین و تورم بالا از شاخص‌های اصلی بحران اقتصادی ایران هستند. او اظهار کرد: تلاش‌های دولت‌های مختلف برای افزایش تولید و مقابله با تورم، نتایج مطلوبی نداشته و مشکلاتی مانند کمبود برق و گاز نیز این وضعیت را پیچیده‌تر کرده است.

مرعشی که از کارآفرینان مطرح ایران است به تاثیر شرایط سیاسی خاورمیانه بر اقتصاد ایران اشاره کرد و گفت: وضعیت سیاسی منطقه و تحریم‌های تحمیل شده بر ایران، تاثیرات نامطلوبی بر اقتصاد کشور داشته‌اند.
عضو ارشد شورای راهبری انتخاب وزیران دولت پزشکیان به نمایندگان مجلس توصیه کرد که به جای درگیر شدن در مناقشات داخلی از شرایط موجود برای حل مشکلات اقتصادی بهره‌برداری کنند و به واقعیت‌های اقتصادی و سیاسی کشور توجه کافی داشته باشند.
مرعشی تاکید دارد: دکتر عبدالناصر همتی از معدود اقتصاددان‌هایی است که تجربه اجرایی طولانی دارد و می‌تواند به دولت و مجلس کمک کند. نقش همتی در اقتصاد ایران بی‌بدیل است و از دست دادن او می‌تواند شرایط کشور را بدتر کند.
به ‌عنوان مثال، مرعشی به دوره‌ای از مجلس چهارم اشاره کرد که دکتر محسن نوربخش به ‌عنوان وزیر اقتصاد دولت دوم آقای هاشمی‌رفسنجانی، رای اعتماد نیاورد و این موضوع به ضرر دولت و مجلس شد. همتی نیز می‌تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت اقتصادی کشور ایفا کند و از نمایندگان مجلس خواست تا با در نظر گرفتن واقعیت‌های اقتصادی و سیاسی از فرصت حضور همتی در دولت بهره‌برداری کنند.
علاوه بر این، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی به مشکلات موجود در تامین انرژی برای صنایع و مصرف‌کنندگان اشاره کرد و گفت: «کمبود تولید برق نسبت به مصرف در تابستان گذشته پس از چند سال که ما با این مشکل مواجه بودیم، امسال به بالاترین حد خود رسید. سال ۱۴۰۴ نیز با کسری بسیار بالاتری مواجه خواهیم بود. در تامین گاز برای صنایع و مصارف صنعتی که ماده اولیه بسیاری از تولیدات کشور و تامین‌کننده بسیاری از صنایع کشور است نیز با مشکل مواجه هستیم».
مرعشی افزود: «چگونه ممکن است که اقتصادی، واحدهای تولیدی‌اش در تابستان به دلیل قطع برق و در زمستان به دلیل کمبود گاز حدود ۴ ماه تعطیل شوند و انتظار بهبودی در اقتصاد را داشته باشیم؟»
واقعیت‌های اقتصادی و نامطلوب سیاسی در منطقه خاورمیانه و تاثیرات شرایط سیاسی منطقه بر اقتصاد ایران نیز مورد توجه مرعشی قرار گرفت. وی گفت: «هیچ فرد مطلعی نمی‌تواند تاثیر نامطلوب شرایط سیاسی خاورمیانه بر اقتصاد ضعیف شده ایران را انکار کند. نمایندگان محترم باید توجه داشته باشند که امروز برای اولین ‌بار بعد از اتمام جنگ جهانی دوم، دو سوی آتلانتیک دچار یک بحران جدی شده‌اند و تمرکز و توجه ایران باید بر استفاده حداکثری از شکاف موجود در دو سوی آتلانتیک باشد».
این چهره ارشد سیاسی تاکید کرد که امروز زمان درگیر شدن در مناقشات داخلی و اینکه مشکلات را گردن یکدیگر بیندازیم، نیست بلکه امروز روز خردورزی است. وی گفت: «خردورزی حکم می‌کند که ما از تحریم‌کنندگان ایران که در دو سوی آتلانتیک تا دیروز با هم متحد بوده‌اند و امروز دچار چالش شده‌اند،باید با تمرکز بر واقعیت‌ها به دنبال استفاده از شرایط موجود برای حل‌وفصل مشکلات واقعی اقتصاد ایران باشیم. نه اینکه با طرح موضوعات غیرواقعی و اینکه همه مشکلات کشور را متوجه یک وزیر از وزرای دولت بدانیم. این راه عاقلانه و منطقی نیست».
مرعشی تصریح کرد که رشد اقتصادی پایین در یک دوره طولانی، تورم بالا در یک دوره حداقل ۷ ساله و تشدید بحران‌های اقتصادی تحت تاثیر مسائل سیاسی خاورمیانه ازجمله مسائلی است که باید مورد توجه نمایندگان محترم مجلس قرار بگیرد. بدون توجه به این واقعیت‌ها، حل‌وفصل مسائل مدیریتی و اقتصاد ایران قابل درک و فهم نخواهد بود.
وی افزود: «باید توجه داشته باشیم امروز اگر در شرایطی که ایران در آن قرار گرفته، یعنی تهدیدهای ایران توسط آقای ترامپ و تهدیدهای اروپا نسبت به ایران توسط اسنپ‌بک، بلاتکلیفی برجام در آینده، وضعیتی که در مورد فلسطین وجود دارد و آینده مبهم سوریه و آینده سخت متحدان ایران در لبنان، در چنین شرایط پیچیده منطقه‌ای و بین‌المللی که برای ایران به ‌ناحق تحمیل شده، اگر بخواهیم گام‌هایی برای بهبودی امور ایران برداریم، هیچ راهی جز پناه بردن به یک همبستگی داخلی و یک انسجام داخلی که بنا به پیشنهادات آقای پزشکیان، رئیس‌جمهور محترم به وفاق تبدیل شده است، نداریم. قاعدتاً نمایندگان مجلس که نگران وضع مردم هستند باید ساعت‌ها با مقامات اقتصادی و دیپلماسی دولت جلسات کارشناسی گذاشته و موضوعات را مورد بحث و بررسی قرار دهند تا ببینند که چه راه‌های واقعی‌ای را باید برای بهبود امور بردارند. رفتن به سمت استیضاح کمتر از ۶ ماه از استقرار دولت، هیچ مساله‌ای از مسائل کشور را حل نمی‌کند. افرادی هم که بخواهند جایگزین احتمالی آقای دکتر همتی شوند، مسیری جز همین مسیری که اکنون طی شده است را نمی‌توانند بپیمایند. با توجه به کسری‌های سنگین بودجه دولت، نه قیمت ارز قابل کنترل خواهد بود، نه نرخ تورم قابل مهار است و نه فشار اقتصادی را می‌توان از روی دوش مردم کم کرد. لذا مجلس و دولت باید جلسات کارشناسی تشکیل دهند و راهکارهای واقعی و نه راهکارهای شعاری را پیدا و مورد توجه قرار دهند».
او در پایان گفت: «آقای دکتر همتی جزو معدود اقتصاددان‌هایی است که تجربه اجرایی طولانی دارد. ممکن است که بین علمای اقتصادی شخصیت‌هایی وجود داشته باشند که به طور علمی بتوانند خلأ احتمالی همتی را در دولت پر کنند اما هیچ‌کدام از آنها به‌جز آقای همتی، تجربه سابقه طولانی اجرایی و فنی در مدیریت نهادهای اقتصادی کشور را ندارند. آقای همتی جزو افراد معدودی در ایران است که علم اقتصاد را با تجربه مدیریت اقتصادی توأمان دارد و این برای دولت و مجلس یک فرصت خوب است. آقای همتی برای اقتصاد ایران یک تهدید نیست بلکه یک فرصت طلایی به حساب می‌آید».
مرعشی با اشاره به تجربه مشابه در مجلس چهارم اظهار کرد: «زمانی که مجلس چهارم به دکتر نوربخش به‌ عنوان وزیر اقتصاد دولت دوم آقای هاشمی‌رفسنجانی رای اعتماد نداد، بدون‌شک دولت و مجلس ضرر کردند. زیرا در آن مقطع، دکتر محسن نوربخش در اوج توانایی‌های فنی و مدیریتی خود بود و می‌توانست به دولت و مجلس کمک جدی کند. کمااینکه بعد از آنکه رای نیاورد به‌ عنوان معاون اقتصادی مرحوم آقای هاشمی‌رفسنجانی این نقش را ایفا کرد. نقش همتی در اقتصاد ایران یک نقش بی‌بدیل است و حتماً در صورتی که نمایندگان مجلس به واقعیت‌های اقتصادی و سیاسی کشور و ضرورت وفاق بین دولت و مجلس توجه کافی نداشته باشند و دولت، آقای همتی را از دست بدهد، شرایط کشور بهبود نخواهد یافت».