هم میهن/متن پیش رو در «هم میهن» منتشر شده و انتشارش در «آخرین خبر» به معنای تایید آن نیست.

سیدمحمدعلی خطیبی، معاون اسبق شرکت ملی نفت و نماینده سابق ایران در اوپک درباره تصمیم برخی از کشورهای تولیدکننده جهت کاهش تولید نفت، به هم‌میهن گفت: «این تصمیم بهتر بود به‌صورت جمعی گرفته می‌شد، اما ظاهراً تصمیم جمعی امکان‌پذیر نبوده و عربستان حاضر شده به‌تنهایی فروش خود را تا یک میلیون بشکه نفت از ماه آینده کاهش دهد.»

او درباره علت کاهش فروش نفت، افزود: «عربستان در گذشته هم کاهش دومیلیون بشکه‌ای را اعمال کرده است و اردیبهشت‌ماه نیز کاهش یک میلیون و 400 بشکه‌ای به صورت داوطلبانه‌ای داشت. در حقیقت روی هم رفته با 4میلیون و 400 بشکه کاهش فروش نفت را شاهد خواهیم بود تا مانع از سقوط قیمت نفت شوند. قیمت نفت به بشکه‌ای 120 دلار رسید، اما شاهد کاهش آن بودیم و در حال حاضر حدود 70 دلار است. اگر این کاهش فروش نفت نبود، قیمت نفت بسیار کمتر از قیمت فعلی بود. تصمیمات کشورهای مصرف‌کننده، به‌ویژه اقدامات پولی و بانکی آمریکا، مبنی بر تمایل آنها بر پایین بودن قیمت نفت است تا به اقتصاد آنها کمک کند. در مقابل کشورهای تولیدکننده باید از درآمدهای خود دفاع کنند.»

خطیبی با بیان اینکه کشورهای بیشتری در کاهش‌ فروش و تولید نفت در گذشته شرکت کرده بودند، تاکید کرد: «عربستان با توجه به تولید و فروش بالایی که دارد، در چند ماه اخیر تصمیم گرفته 4میلیون و 400 بشکه تولید و فروش نفت خود را کاهش دهد تا قیمت نفت به ثبات برسد.»

نماینده سابق ایران در اوپک در پاسخ به این سوال که این کاهش فروش و ثبات قیمت نفت تأثیری در اقتصاد ایران دارد؟ گفت: «به‌رغم تحریم‌ها صادرات و تولید نفت ایران افزایش یافته است و به دلیل همین تحریم‌ها هم انتظار نمی‌رود که ایران در هیچ‌گونه کاهشی مشارکت داشته باشد تا تولید و صادرات ایران به قبل از تحریم‌ها برگردد. اما اگر قیمت نفت کاهش یابد، اقتصاد تمام کشورهای تولیدکننده را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ایران هم از آن مستثنی نیست. در صورتی که قیمت نفت قابل قبول باشد، به رشد و توسعه اقتصادی و درآمد تمام کشورهای تولیدکننده نفت منجر خواهد شد. بنابراین قیمت نفت برای همه کشورها مهم است، حتی ایران که تحت شرایط تحریمی اقدام به فروش نفت می‌کند.»

چین یکی از بزرگترین‌ خریداران نفت است. این امر باعث شده که حکمرانی بر بازار را به دست گرفته و اقدامات این کشور در توازن بازار تاثیربسزایی دارد. خطیبی درباره تاثیر چین در تولید نفت تاکید کرد: «رشد تقاضا در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که چین سهم قابل‌توجهی در بازار تقاضا دارد. بهتر است بگوییم موتور تقاضا، چین است و رشد تقاضا از سوی چین است و بیشتر کشورها مانند هند و کشورهای جهان سوم در رده‌های بعدی قرار دارند. چنانچه تقاضای چین این رشد قابل‌توجه را داشته باشد، تقاضای جهانی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل است که بیشتر کشورهای تولیدکننده نفت به دنبال آن هستند که در این رشد تقاضای چین سهمی داشته باشند و سعی می‌کنند روابط خوبی با چین داشته باشند و به تقاضای چین نگاه ویژه‌ای ‌شود.»

احتمال افزایش قیمت نفت با این تصمیم عربستان وجود دارد. از سوی دیگر در جنگ روسیه و اوکراین، کشورهای اروپایی با مشکل انرژی روبه‌رو شده و هزینه انرژی در این کشورها رشد قابل‌توجهی داشته است. آیا این کشورها حاضرند با هزینه بیشتری نفت را از تولیدکنندگان خریداری کنند؟ معاون اسبق شرکت ملی نفت و نماینده سابق ایران در اوپک در پاسخ به این سوال گفت: «زمانی که اوپک تصمیم گرفت تولید نفت را دو میلیون بشکه کاهش دهد، آمریکا به آن انتقاد کرد و خواست که این تصمیم را ملغی کنند، اما هم‌پیمانان آمریکا در مقابل این خواسته ایستادند و این تصمیم را ملغی نکردند، چون تصمیمی کارشناسی بود. کشورهای غربی به دلیل کمک‌های بسیار وسیعی که به اوکراین کردند، اقتصاد خود را مقداری ضعیف کردند و انتظار دارند که با قیمت پایین انرژی آن را جبران کنند، درحالی‌که دلیل ندارد هزینه اقدامات ماجراجویانه و دخالت آنها در اوکراین را کشورهای تولیدکننده بپردازند.»

احتمال توافق ایران و آمریکا چند روزی است که قوت گرفته، اگر این توافق انجام و تحریم‌ها لغو شود، توسعه میادین نفتی ایران اجازه بازگشت به تولید نفت به اندازه گذشته را می‌دهد؟ خطیبی در پاسخ به این سوال تاکید کرد: «تولید ایران در گذشته بیشتر و واقعی بوده، بنابراین دور از ذهن نیست که دوباره به آن اندازه از تولید برگردیم. اما یک‌شبه به این تولید برنمی‌گردیم، پس از لغو تحریم‌ها مقداری زمان نیاز است که دوباره به میزان تولید گذشته برگردیم. میادین نفتی که مدت‌های زیادی تولید نداشتند، زمان نیاز دارند تا بتوانند به تولید بازگردند.»

او در پایان درباره افزایش قیمت نفت، گفت: «این قیمت متأثر از مدیریت بر بازار نفت است. در حال حاضر مدیریت اوپک‌پلاس جدی است و توانسته 4میلیون و 400 بشکه کاهش را اعمال کند. تا زمانی که این مدیریت جدی اعمال شود می‌توانیم به ثبات قیمت‌ها امیدوار باشیم. این ثبات نیز به درآمد کشورهای صادرکننده نفت کمک می‌کند.»

پیشگیری از سقوط قیمت نفت
فرزین سوادکوهی، روزنامه‌نگار حوزه انرژی نیز درباره این تصمیم اوپک به هم‌میهن گفت: «ایران چندسالی است که تعهدی در اوپک ندارد و اوپک هم این موضوع را پذیرفته است. اما واقعیت این است که مناسبات و روابط بر اقتصاد ایران نیز تاثیر می‌گذارد. در حال حاضر کشور عربستان یک میلیون بشکه از تولید نفتی خود کاسته درحالی‌که مدتی پیش هم یک میلیون بشکه از تولیدات خود را به‌صورت داوطلبانه کم کرده بود. قیمت نفت از 120 دلار به 70 دلار رسیده و عربستان تنها برای جلوگیری از سقوط قیمت نفت، تن به این کاهش داده است.»  او ادامه داد: «با ارزان شدن قیمت نفت، کشورهای تولیدکننده در این‌باره تصمیمات خاصی می‌گیرند. وقتی بازارها تغییر کنند، ممکن است کشورهای هدف یا مشتری هم تغییر کنند و حتی میزان خرید و فروش نفت تغییر کند. در این میان برهم خوردن معادلات دور از ذهن نیست. ایران هم متاثر از این بازار است و احتمال دارد خریداران خود را از دست بدهد، در عین حال این شرایط می‌تواند تاثیر مثبتی نیز برای ایران به همراه داشته باشد، به شرطی که بر تعاملات سیاسی خود متمرکز کند و با کشورهای خواهان نفت ارتباط بیشتری پیدا کند. البته نباید غافل بود که ایران به‌راحتی نمی‌تواند در بازار نفت حضور داشته باشد، چراکه در سال‌های اخیر به دلیل توسعه نیافتن میادین نفتی، تولید نفت ایران کاهش یافته است. تعامل با کشورهای صاحب تکنولوژی و سرمایه‌گذاری آنها میادین‌ را در راستای افزایش تولید نفت توسعه قرار می‌دهد.»  این روزنامه‌نگار حوزه انرژی، درباره نقش چین در تصمیم‌گیری برای کاهش یا افزایش میزان تولید نفت، بیان کرد: «چین یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌های نفت در جهان است و این کشور به نوعی بر بازار نفت حکم می‌کند و حتی می‌تواند بر توازن بازار نیز تاثیرگذاری خاصی داشته باشد. برخی معتقدند که اساساً خواسته‌های نفتی چین بازار را هدایت می‌کند و تصمیماتی که در اوپک گرفته می‌شود نیز براثر خواسته‌های چین است. البته این موضوع باید با بررسی آمارها صحت‌سنجی شود.»

سوادکوهی افزود: «کارشناسان معتقدند کاهش تولیدی که در اوپک رخ داده است، لزوماً سریع باعث افزایش قیمت نفت نمی‌شود. در حال حاضر چون ذخایر به اندازه کافی وجود دارد، در نتیجه تا تمام شدن آنها قیمت نفت بالا نمی‌رود.»
مطلب قبلی: امام کلمه جمهوری را از روی رودربایستی نگفت بعدیمطلب بعدی: پکن:اکثر کشورهای آسیایی مخالف گسترش ناتو در منطقه هستندقبلی