روزنامه سازندگی/متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه (سه‌شنبه) و براساس اعلام قبلی، برای انجام یک سفر یک‌روزه و فشرده وارد تهران شد. وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیه‌ای ضمن اعلام این سفر، خاطرنشان کرد که این سفر بنا به دعوت سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان انجام می‌شود و وزرای امور خارجه دو کشور در جریان این سفر به ‌طور مفصل درباره دستورکار دوجانبه روابط روسیه و ایران که با امضای یک توافق‌نامه جامع جدید بین‌دولتی ۱۷ ژانویه در مسکو رسماً به سطح مشارکت راهبردی جامع رسیده است، گفت‌وگو خواهند کرد. وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه خود افزود: در این گفت‌وگوها بر گسترش بیشتر همکاری‌های تجاری و اقتصادی دوجانبه در چارچوب اجرای پروژه‌های مشترک کلیدی در زمینه انرژی و حمل‌ونقل تاکید خواهد شد. کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه چندی پیش، سفر سرگئی لاوروف به تهران را تایید کرد و گفته بود این سفر یک‌روزه است و در جریان آن، وزیر امور خارجه روسیه در دیدار با همتای ایرانی خود در ارتباط با مسائل دوجانبه منطقه‌ای و بین‌المللی رایزنی و گفت‌وگو می‌کند.

سفر لاوروف به تهران در دولت چهاردهم برای اولین بار است که انجام می‌شود و اگر به مواضع وزرای خارجه دو کشور نگاه کنیم به وضوح می‌بینیم که طیف گسترده‌ای از مسائل دوجانبه در حوزه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مورد توجه قرار گرفته اما از سوی دیگر موضوعات بین‌المللی و منطقه‌ای هم در این راستا مورد نظر بوده است. در این راستا آنچه که بیش از هر چیز سفر لاوروف به تهران را مهم می‌کند، رفت‌وآمدهای اخیر او در منطقه است. دقیقاً یک هفته قبل از آنکه رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه به ایران سفر کند، او به همراه یوری اوشاکوف، دستیار ارشد سیاست خارجی ولادیمیر پوتین و کریل دیمیتریف، مدیرعامل صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه در تاریخ ۱۸ فوریه (۳۰ بهمن) با مارکو روبیو وزیر امور خارجه آمریکا، مایک والتز مشاور امنیت ملی ایالات‌متحده و استیو ویتکاف فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه در ریاض دیدار کرد.

محوریت این دیدار پرونده اوکراین بود و پس از پایان نشست ریاض، مقامات ارشد روسیه این دیدار را مثبت قلمداد کردند و طرف آمریکایی‌ها همین نظر را داشت اما وزیر خارجه ایالات‌متحده اعلام کرد که تحریم‌های روسیه به این زودی قرار نیست، رفع شود. اگرچه ماهیت نشست ریاض اوکراین بود اما واقعیت این است که ترامپ و پوتین به صورت رسمی نه ‌تنها در مورد این پرونده با هم تماس گرفتند بلکه حتی قرار بود که سه‌شنبه ۲۵ فوریه با یکدیگر در ریاض دیدار کنند که حالا این مواجهه به بعد موکول شده است. اینکه لاوروف در کنفرانس خبری خود با عراقچی در تهران اعلام می‌کند که «ارزیابی روسیه از گفت‌وگوی اخیر با همتایان آمریکایی خود را با وزیر خارجه کشورمان در میان گذاشتم»، خود می‌تواند حامل پیامی باشد که ایران را هم دربر می‌گیرد.

از سوی دیگر باید توجه داشت که لاوروف قبل از آنکه به تهران بیاید به ترکیه هم سفر کرده بود و در آنجا هم دقیقاً با دستور کار اوکراین و سوریه به دیدار هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه همچنین رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور رفت. اردوغان در دیدار با لاوروف به وی گفت که «آنکارا از تمایل رئیس‌جمهور آمریکا برای پایان دادن به جنگ از طریق مذاکره استقبال می‌کند اما با این حال، این واقعیت را باید در نظر گرفت که با داشتن معادله‌ای که در آن همه ذی‌نفعان حضور داشته باشند، راه به سوی صلح عادلانه و پایدار باز می‌شود».

این اظهارات اردوغان به‌ نوعی نشان می‌دهد که او بنا دارد به دلیل حضور کشورش در ناتو و بازیگری که در شرایط کنونی در کنار قطر و آمریکا در سوریه دارد و جولانی را در پشت ‌صحنه راهبری می‌کند، منافعی برای خود دست پا کند؛ این در حالی است که ترکیه در جنگ اوکراین، طیف گسترده‌ای از پهپادهای بیرق‌دار را به کی‌یف ارائه داد اما از اعمال تحریم علیه روسیه در این پرونده خودداری کرد. حال باید منتظر ماند و دید که پس از اولین دیدار پوتین و ترامپ، چه اتفاقی در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای رقم می‌خورد.