علیرضا سمائی، معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان با بیان اینکه بهزیستی با تاکید بر حفظ منافع عالیه کودکان، از طریق فرزندخواندگی یا مراقبت موقت، تلاش دارد کودکان فاقد سرپرست موثر را در آغوش خانواده‌های واجد شرایط قرار دهد، اظهارکرد: از ابتدای سال‌جاری تاکنون ۴۶ کودک به فرزندخواندگی سپرده شده‌اند که از این تعداد، ۲۹ نفر دختر و ۱۷ نفر پسر هستند.

وی تصریح کرد: در این مدت، ۲۶۶ متقاضی با ثبت درخواست خود در سامانه ملی فرزندخواندگی، آمادگی خود را برای پذیرش فرزند اعلام کردند.

وی با بیان اینکه تعداد فرزندخواندگی در سال‌جاری نسبت به سال گذشته افزایش داشته که این موضوع به دلیل ارجاع تعداد بیشتری از کودکان و نوجوانان فاقد سرپرست موثر به بهزیستی بوده است، افزود: فرزندخواندگی سنتی تاریخی با پشتوانه فرهنگی و شرعی است که ریشه در فرهنگ ایرانی-اسلامی دارد و در سنت پیامبر گرامی اسلام (ص) نیز به‌عنوان روشی مرسوم مورد تاکید و توصیه شریعت اسلامی و ائمه اطهار (ع) قرار گرفته است.

معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان بیان کرد: این موضوع در اسناد بین‌المللی از جمله پیمان‌نامه حقوق کودک مصوب سازمان ملل متحد نیز به‌عنوان یکی از حقوق بنیادین کودکان شناخته شده و مراجع قضائی به‌عنوان مرجع اصلی و بنیادین در این حوزه، با توجه به منافع عالیه کودک، درباره واگذاری سرپرستی تصمیم‌گیری می‌کنند، اضافه کرد: در این زمینه قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب سال ۱۳۹۲ نیز شرایط و الزامات مشخصی را برای متقاضیان تعیین کرده که بر اساس آن زوجینی که پنج سال از ازدواج آن‌ها گذشته و صاحب فرزند نشده‌اند، واجد شرایط هستند.

سمائی خاطرنشان کرد: دو گروه دیگر که کمتر مورد توجه و آگاهی عمومی قرار گرفته‌اند نیز امکان پذیرش فرزند را دارند: اول، زوجین دارای فرزند که می‌توانند سرپرستی کودک دیگری را بر عهده بگیرند و دوم، دختران مجرد دارای حداقل ۳۰ سال سن و بانوانی که به دلیل طلاق یا فوت همسر فاقد فرزند هستند که این گروه صرفاً می‌توانند سرپرستی دختران را عهده‌دار شوند.

وی درباره شرایط متقاضیان فرزندخواندگی گفت: در ماده ۶ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست، ویژگی‌ها و شرایطی برای متقاضیان فرزندخواندگی تعیین شده است که شامل فقدان محکومیت جزایی موثر و نداشتن سوء پیشینه منجر به محکومیت، سلامت جسمی و روانی متناسب با مراقبت و نگهداری و تربیت کودک و نوجوان تحت سرپرستی، نداشتن اعتیاد به مواد مخدر، روانگردان‌ها و الکل، و دارا بودن تمکن مالی در حدی است که متقاضی توانایی تامین مخارج و تکفل زندگی خانواده خود را داشته باشد که این تمکن مالی به معنای برخورداری از ثروت خاص یا بالا نیست همچنین صلاحیت اعتقادی (اعتقاد به یکی از ادیان رسمی مندرج در قانون اساسی) و صلاحیت اخلاقی نیز از الزامات فرزندخواندگی است.

معاون اموراجتماعی بهزیستی استان همدان با بیان اینکه هدف از تعیین این شرایط قانونی و فعالیت‌های بهزیستی در حوزه فرزندخواندگی، تامین صلاح و مصلحت کودکان و نوجوانان و بهره‌مندی آن‌ها از تعلیم و تربیتی است که رشد و تعالی آنان را در پی داشته باشد و این امر به‌ویژه در دوران خردسالی که از حساس‌ترین دوره‌های رشد کودکان است، اهمیت دو چندان دارد، ادامه داد: فرزندخواندگی در واقع تلاشی در راستای تحقق یکی از مهم‌ترین حقوق کودکان و نوجوانان بوده و بر اساس حقوق کودکان و توصیه‌های دینی و اعتقادی، بهترین محیط برای رشد و پرورش کودک، خانواده است و فرزندخواندگی با همین هدف و در مسیر تحقق حقوق بنیادین کودکان و نوجوانان اجرا می‌شود.

سمائی با بیان اینکه برخی از کودکان و نوجوانان فاقد سرپرست موثر به دلیل شرایط خاص، امکان فرزندپذیری را ندارند و از سوی دیگر تعیین شرایط سنی و جنسیتی توسط متقاضیان فرزندخواندگی نیز موجب افزایش زمان انتظار زوجین می‌شود، گفت: در همین راستا، در سال ۱۴۰۲ شیوه‌نامه‌ای از سوی وزیر دادگستری به سازمان بهزیستی ابلاغ شد که بر اساس آن، «مراقبت موقت» به‌عنوان راهکاری جایگزین اجرایی شده است و در این شیوه‌نامه، خانواده‌های متقاضی می‌توانند تا زمان فراهم شدن شرایط بازپیوند کودک با خانواده اصلی یا نهایی شدن فرزندخواندگی، به‌صورت موقت سرپرستی کودکان و نوجوانان فاقد سرپرست موثر را بر عهده بگیرند.

وی با بیان اینکه فرایند فرزندخواندگی همراه با بررسی‌های روانی، اجتماعی و خدمات مشاوره تخصصی انجام می‌شود، اظهارکرد: مطابق آیین‌نامه‌های اجرایی قانون حمایت از اطفال و نوجوانان و شیوه‌نامه‌های سازمان بهزیستی، پس از احراز شرایط اولیه متقاضیان، وضعیت روانی و اجتماعی آن‌ها مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد و پس از تایید این شرایط، زمینه‌های لازم برای فرزندپذیری فراهم می‌شود.

سمائی با بیان اینکه در این فرایند، از همان مراحل ابتدایی، خدمات مشاوره و راهنمایی تخصصی به والدین فرزندپذیر ارائه می‌شود، گفت: این خدمات توسط مراکز منتخب و دارای مجوز از سازمان بهزیستی انجام می‌شود؛ مراکزی که مشاوران آن‌ها علاوه بر دانش و تخصص، از آموزش‌های مستمر و بازآموزی برخوردار هستند و سابقه و تجربه کافی در حوزه فرزندخواندگی دارند و هدف از ارائه این مشاوره‌ها، آماده‌سازی والدین برای پذیرش مسئولیت سرپرستی و حمایت همه‌جانبه از کودک یا نوجوان تحت سرپرستی است.