حیدر سیاتیری فوق تخصص قرنیه و خارج چشمی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفتگو با در رابطه با عفونت‌های ایجاد شده در پلک چشم و نوع درمان این عفونت‌ها گفت: عفونت‌های پلک به طور معمول در لبه پلک مژه‌ها و در ریشه مژه به وجود می‌آیند، این عفونت به نوعی است که از مژه چربی به اسم غدد میبومین (MGD) ترشح می‌شود که این چربی‌ها روی قرنیه را می‌پوشانند و باعث حفظ اشک طبیعی روی چشم و دیرتر تبخیر شدن اشک چشم می‌شوند.

وی ادامه داد: عمده این عفونت‌های پلک چشم برای کسانی که بیماری‌های خاصی مانند افرادی که شوره سر دارند، افرادی که دچار آکنه روزاسه (کسانی که بیشتر روی گونه و نوک بینی قرمزی داشته و بیشتر جوش دارند) این افراد بیشتر در معرض عفونت‌های پلکی چشم هستند.

عارضه‌های پلکی چشم

سیاتیری اذعان کرد: شایع‌ترین عوارض عفونت پلکی می‌توان به بلفاریت یعنی تورم پلک، میبو ماتیس یعنی تورم غدد چربی اشاره کرد. این نوع از عارضه‌های چشم به طور معمول پلک‌های افراد را دچار التهاب، شوره، خارش و سوزش می‌کند؛ همچنین در سنین بالا این عارضه‌ها بیشتر منجر به خشکی چشم می‌شود.

وی افزود: تجمع میکروب‌ها در لبه پلک‌ها التهابات ایمنی در اطراف قرنیه ایجاد می‌کند که به این نوع التهاب‌ها زخم‌های مارژینال یا زخم‌های حاشیه‌ای گفته می‌شود. این افراد در معرض انسداد مجاری چربی توسط خود پلک قرار دارند یعنی چربی که باید ترشح شود و قرنیه را نرم کند شبیه یک چوب پنبه مجرا را بسته و پشت پلک جمع می‌شود. این نوع التهاب در افرادی که شوره می‌زنند یا پوست چرب و مستعد به جوش دارند شایع‌تر است.

فوق تخصص قرنیه و خارج چشمی مطرح کرد: عارضه دیگری به نام شالازیون (برجستگی کوچکی در لبه پلک زیر پوست است) و یک عارضه‌ای است که می‌تواند با التهاب و تورم شروع شده و به تدریج آرام شود. شالازیون یک توده کوچک یا بزرگ در فضای پلک ایجاد می‌کند که بعدها این توده را از لبه پلک باید خارج کرد.

وی ادامه داد: در لبه پلک بالا تعداد حدود ۴۰ تا ۴۴ مجاری و در پایین حدود ۳۸ تا ۴۰ مجاری وجود داشته که هر کدام از این مجاری در معرض این نوع از عارضه چشمی هستند. همچنین شالازیون با گل مژه متفاوت بوده و گل مژه یک عارضه عفونی است که ریشه مژه را درگیر می‌کند.

درمان عفونت‌های پلک

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: توصیه می‌شود افرادی که دچار التهاب‌های چشمی و عفونت پلک هستند هر شب با گرم کردن پلک‌ها با آب گرم یا با دستمال گرم، ماساژ پلک‌ها با شامپوهای مناسب یا شامپوی بچه این ترشحات چربی را تخلیه و در صورت لزوم از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کنند تا میکروب در آن ناحیه از بین رفته و التهاب‌ها بهبود پیدا کنند.

وی افزود: یکی از مسائل مهم در جراحی‌های چشمی، درمان اولیه عوارض پلک است. مشکلات پلک می‌توانند منجر به آسیب‌های جدی در سطح چشم و قرنیه شوند. برخی افراد، به‌ویژه کسانی که دچار پرکاری تیروئید هستند، با بزرگ شدن چشم‌ها دچار مشکل می‌شوند. این افراد ممکن است هنگام خواب، نتوانند پلک‌های خود را کاملاً ببندند که این مسئله می‌تواند منجر به خشکی چشم، زخم قرنیه و در موارد شدید، سوراخ شدن چشم شود.

سیاتیری بیان کرد: افتادگی پلک نیز یک موضوع مهم است، به‌ویژه در کودکان. اگر این افتادگی باعث بسته شدن مسیر بینایی شود، نیاز به درمان فوری دارد، اما در غیر این صورت، معمولاً در کودکی نیازی به مداخله ندارد. در بزرگسالان نیز برخی مشکلات عصبی باعث افتادگی تدریجی پلک در طول روز می‌شوند که ممکن است نشان‌دهنده بیماری‌های عصبی و ضعف عضلانی باشد و نیاز به بررسی دقیق داشته باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: درمان شالازیون در مراحل اولیه، درمان دارویی انجام می‌شود. اگر التهاب کاهش یافت اما توده‌ای باقی ماند و از نظر زیبایی مشکل‌ساز شد، می‌توان آن را با جراحی خارج کرد. اگر شالازیون در یک نقطه به صورت مکرر ایجاد شود، پزشک متخصص از نظر سرطان‌های پوستی این عارضه را بررسی خواهد کرد.

وی مطرح کرد: برای درمان گل مژه به طور معمول توصیه می‌شود با برداشتن مژه عفونی و درمان دارویی مشکل حل شود، اما برای عفونت‌های پلک و التهابات ایمنی باید به‌طور جدی با داروهای مناسب درمان را شروع کنند اما در برخی موارد نیاز به جراحی وجود دارد.

جراحی پلک و عوارض آن

فوق تخصص قرنیه و خارج چشمی تصریح کرد: امروزه عمل جراحی پلک بسیار رایج شده است، اما همیشه ضروری نیست. این عمل گاهی تعادل عملکرد پلک را مختل کرده و باعث مشکلاتی مانند خشکی چشم می‌شود. از سوی دیگر، انجام این جراحی توسط افراد غیرمتخصص می‌تواند خطرناک باشد و منجر به عوارض جدی در بینایی شود. بنابراین، چنین عمل‌هایی حتماً باید توسط متخصصان مجرب انجام شوند.

مراقبت و پیشگیری از مشکلات پلک و چشم

سیاتیری تصریح کرد: برای جلوگیری از عفونت‌های چشمی مانند گل‌مژه و شالازیون، رعایت بهداشت پلک بسیار مهم است. شستشوی پلک به صورت روزانه، به‌ویژه صبح و شب، پلک‌ها را با شامپو بچه یا شامپوهای مخصوص چشم ماساژ داده و شستشو دهید، کاهش مصرف مواد محرک یعنی مصرف زیاد شکلات، چربی، شیرینی، قهوه و ادویه‌جات می‌تواند التهاب پوستی را تشدید کند، استفاده از اشک مصنوعی: برای افرادی که مدت طولانی با کامپیوتر و موبایل کار می‌کنند، استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی و ژل‌های چشمی توصیه می‌شود و همچنین گرم کردن پلک‌ها یکی از روش‌های اصلی در پیشگیری از خشکی چشم، گرم کردن پلک‌ها و ماساژ ملایم آن‌هاست.

وی در پایان خاطر نشان کرد: سلامت پلک و چشم تأثیر مستقیمی بر بینایی داشته و به افراد توصیه می‌شود مراقبت‌های لازم برای جلوگیری از مشکلات چشمی را انجام دهند.