گفت‌وگوی ویژه خبری دوشنبه شب، به موضوع تجارت آزاد ایران و اوراسیا و ابلاغ قانون موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا اختصاص یافت.

در ابتدای این گفت‌وگو، محمدعلی دهقان‌دهنوی- رئیس سازمان توسعه تجارت ایران- گزارشی از آمار تجارت کل کشور ارائه کرد که براساس آن، طبق آخرین آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، صادرات غیرنفتی کشور در ۱۱ ماهه امسال از ۵۳ میلیارد دلار عبور کرده است.

به تاکید این مقام مسئول این حجم از صادرات که رکوردی تازه به حساب می‌آید و بالاترین عدد در طول تاریخ بوده است، درحالیست که زمانیکه دولت چهاردهم کار خود را آغاز کرد، رشد صادرات غیرنفتی (در شش ماهه نخست) نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۱۰ درصد بوده اما امروز در گزارش‌ ۱۱ ماهه می‌بینیم که این رشد به ۱۹ درصد رسیده و تا هدف ۲۳ درصد برنامه هفتم فاصله کمی دارد؛ این آمار بسیار خوشحال کننده است. ضمن اینکه قابل توجه بودن صادرات نفتی و صادرات خدمات کشور، نشان‌دهنده پتانسیل بالای کشور برای تولید ارز نیز است.

وی ضمن تاکید بر اینکه یکی از کانال‌هایی که می‌تواند به توسعه تجارت ما و به ویژه صادرات کشور کمک کند، موافقت‌نامه‌ها هستند، یادآور شد: سال ۱۳۹۴ پیشنهاد تجارت آزاد از طریق موافقت‌نامه‌ها، روی میز قرار گرفت؛ این نشان از زمان‌بر بودن و پیچیده بودن موافقت‌نامه‌های تجارت آزاد دارد. زمانیکه در سال ۱۳۹۴ این موضوع بین ایران و پنج کشور عضو اتحادیه اوراسیا (شامل روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان و بلاروس) مطرح شد، تا سال ۱۳۹۸ طول کشید تا ما به یک موافقت‌نامه موقت تجارت ترجیحی رسیدیم. در حقیقت دو طرف تصمیم گرفتند بر روی ۸۰۰ قلم کالا، کار را به صورت آزمایشی شروع کنند.

وی ادامه داد: تجارت ترجیحی، محدود بر روی ۸۰۰ قلم کالا، نتایج بسیار خوبی داشت. طی پنج سال ( از ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳) در همین ۸۰۰ قلم کالا، ۱۲۰ درصد (بیش از ۲.۲ برابر) رشد صادرات به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا را ثبت کرده‌ایم. صادرات ما از ۳۸۵ میلیون دلار در آن ۸۰۰ قلم به ۸۱۱ میلیون دلار در سال گذشته رسید. 

رئیس سازمان توسعه تجارت ایران خاطرنشان کرد: زمانی که دیدیم این توافقنامه تجارت ترجیحی، اینطور مطلوب ماست، وارد مذاکره در مورد تجارت آزاد شدیم و مذاکرات در سازمان توسعه تجارت آغاز شد؛ ۲.۵ سال مذاکره تجارت آزاد طول کشید تا در دی ماه ۱۴۰۲، موافقت نامه تجارت آزاد امضا شد. سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه زحمت بسیاری برای این موافقت‌نامه کشیده و حمایت کردند تا این موافقت‌نامه شکل بگیرد. دی ماه ۱۴۰۲ این موافقت‌نامه به امضای پنج کشور و ایران رسید و سپس، فرآیند تصویب آن در مجالس آن‌ها تا حدود دو- سه ماه پیش تکمیل شد. برای ما اما کمی بیشتر طول کشید و به اینجا رسید.