خراسان/ادعای گم شدن چندین تن طلای وارداتی به کشور در حالی اخیراً مطرح شده که طبق اظهارات رئیس کل بانک مرکزی، رد این طلاها را باید در افزایش ذخایر طلای بانک مرکزی جست‎وجو کرد و ایران تا آذر امسال جزو ۵ کشور بزرگ خریدار طلا بوده است. 

 ادعای گم شدن ۶۱ تن طلا در فضای مجازی در روزهای اخیر مطرح و این‎گونه القا شده که این میزان طلا در دست ارگان خاصی با هدف سودجویی است. با این حال، موضوع مهمی که این ادعا به هر ترتیب آن را نادیده گرفته، آمارهای ذخایر طلای بانک مرکزی است که هم اینک این بانک با اشاره به اظهارات فرزین در آذر امسال و به‎طور سربسته اعلام کرده است. بر این اساس، ایران تا آذر امسال، یکی از ۵ خریدار بزرگ طلا در دنیا بوده؛ موضوعی که با توجه به وضعیت اقتصاد جهانی، بیشتر کشورها نسبت به آن اقدام کرده اند و این سیاست تاکنون برای بانک مرکزی کارکردهایی از جمله ایفای تعهد ارز صادراتی و نیز مهار بخشی از مسئله و بازار ارز داشته است.
به گزارش خراسان، ادعایی اخیراً در فضای مجازی با عنوان گم شدن ۶۱.۵ تن طلا بازتاب داشته است. طبق این ادعا، در ۱۰ ماهه امسال، در حالی بیش از ۸۱ تن طلا وارد کشور شده که مجموع طلای عرضه شده در حراج های شمش و طلا و سکه بانک مرکزی به ۲۱ تن نمی رسد.
 پاسخی که فرزین قبلاً به ادعای گم شدن طلا داده بود
درخور ذکر است اگرچه مدعی این موضوع به دادسرا احضار شد و ابعاد حقوقی این ادعا در حال پیگیری است، با این حال، خبرگزاری مهر به نقل از بانک مرکزی، دیروز اجمالاً پاسخ این ادعا را داد که بر این اساس محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، جواب شایعه مطرح شده را در روز ۲۷ آذر با اعداد و ارقام داده است.
 ایران جزو ۵ کشور اول خرید طلا تا ۲۷ آذر
طبق این گزارش، رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرده است: در حال حاضر ایران (تا ۲۷ آذر) در آمار خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی جهان، جزو پنج کشور اول است و تاکنون (تا آذر ماه امسال) ۲۰ درصد ذخایر ارزی کشور را به طلا تبدیل کردیم و در خزانه بانک مرکزی است. فرزین گفت: به اعتقاد بنده شاید به دلیل این که برخی واقعیات مطرح نمی‌شود، دشمن هر دروغی را مطرح می‌کند و با انتشار شایعات و تبدیل آن‎ها به باور، در تلاشند بازار را بر هم زنند. رئیس کل بانک مرکزی افزود: بانک مرکزی یکی از بالاترین ذخایر طلا را براساس خریدهای داخلی و خارجی نسبت مجموع ذخایر ارزی داراست.
 واردات طلا به ایران چگونه جهش کرد؟
ایران تا سال های گذشته عملاً واردات قابل توجه طلا نداشت. با این حال این موضوع از سال گذشته و همزمان با یک سیاست جدید بانک مرکزی جدی شد. این بانک ۹ بهمن ۱۴۰۱ طی مصوبه ای واردات طلا به کشور و در حقیقت بازگشت ارز صادراتی را تسهیل کرد. به طوری که شرط الزام به گشایش اعتبار اسنادی برای واردکنندگان طلا حذف شد و امکان استفاده از منابع ارزی حاصل از صادرات خود، دیگران و ارز دیگران نیز برای واردات طلا فراهم شد.
با این حال، این تسهیل، بدون تبعات نیز نبود. به گونه ای که گزارش هایی مبنی بر انحراف این مصوبه منتشر شد. خبرگزاری ایرنا، در گزارشی بیان کرد که برخی صادرکنندگان برای امتناع از بازگرداندن ارز به کشور، اقدام به اجاره شمش طلا در خارج از کشور و واردات آن به داخل و در نهایت قاچاق مخفیانه آن به خارج از کشور و بازگرداندن آن به اجاره دهنده کرده‌اند. اقدامی که عملاً بازگشت ارز و طلا به کشور را منتفی می کند.
پس از این ماجرا، بانک مرکزی در ۷ دی ۱۴۰۲، ضوابط جدید واردات طلا را ابلاغ کرد که به موجب آن، تأمین ارز برای واردات طلا از محل ارز حاصل از صادرات خود و به صورت شمش، منوط به تحویل، عرضه و فروش آن در بستر مرکز مبادله ارز و طلای ایران شد. بانک مرکزی در ادامه توضیح داد که قیمت گذاری طلای وارداتی مبتنی بر عرضه و تقاضا و با نرخ پایه نزدیک به بازار خواهد بود.
این تحولات موجب شد تا واردات طلا به کشور با جهش روبه‎رو شود. چرا که صادرکنندگان می توانستند طلای واردشده را با نرخ آزاد در مرکز مبادله بفروشند. آمارها نشان می دهد در حالی که واردات طلا در سال ۱۴۰۱ تقریباً صفر بوده است، این رقم در سال ۱۴۰۲ به حدود ۳۰ تن و در ۱۰ ماهه امسال نیز به ۸۱ تن جهش پیدا کرد.
اقدام به موقع بانک مرکزی برای واردات طلا
بررسی روند تغییرات نرخ طلای جهانی نشان می دهد که اقدام بانک مرکزی در تسهیل واردات طلا در برهه زمانی مناسبی انجام شده است. به طوری که نرخ هر اونس طلا پس از نوسانات نسبتاً محدود بین ۱۸۰۰ تا ۱۹۰۰ دلار در سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، از نیمه دوم سال ۱۴۰۲، روند صعودی تندی به خود گرفته و هم اینک به حدود ۲۸۰۰ دلار رسیده است. در این میان، اقدام بانک مرکزی برای خرید گسترده طلا، طبق آماری که فرزین ارائه کرده است، توان این بانک را در تنظیم بازارهای ارز و طلا و به عبارت دیگر حفظ ارزش پول ملی افزایش خواهد داد. از منظری دیگر، این اقدام بانک مرکزی در راستای اقدام سایر بانک های مرکزی دنیا نیز هست. گزارش ایبنا در ۸ اسفند امسال نشان می دهد که بانک های مرکزی دنیا در سال ۲۰۲۴ برای پانزدهمین سال متوالی به خرید طلا ادامه داده و بیش از ۱۰۴۵ تن طلا خریداری کرده اند. همچنین سال ۲۰۲۴ سومین سال پیاپی است که تقاضا برای طلا از یک هزار تن فراتر رفته است. این در حالی است که میانگین این رقم در سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ تنها ۴۷۳ تن در سال بوده است. علت این روند فزاینده، رواج عدم اطمینان های ژئوپلیتیکی و اقتصادی در سال ۲۰۲۵ به شمار می رود.