جام جم/ «مذاکره‌خواهی آمریکا؛ بازی روانی یا فرصت دیپلماتیک؟» عنوان یادداشت روز در روزنامه جام جم به قلم عباس سلیمی نمین است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

در روزهای اخیر، موضوع مذاکرات ایران و آمریکا بار دیگر به یکی از محورهای اصلیبحث‌های سیاسی و دیپلماتیک تبدیل شده است.

قطعا مذاکره به عنوان یک ابزار برای احیای منافع دنبال می‌شود اما اگر مذاکره ذیل فشار و تهدیدمطرح شود علی‌القاعده دیگر نام آن مذاکره نیست و بلکه نوعی توجیه است‌.

معنای ظاهری این گونه مذاکره فریبنده است اما باطن آن تحمیل هژمونی محسوب می‌شود.

این بار، آمریکا با ادعای نامه‌نگاری به ایران و اعلام آمادگی برای بازگشت به مذاکرات، در کنارتهدیدهای نظامی و فشارهای اقتصادی، تلاش کرده موضع خود را در قبال ایران تقویت کند.

اما سؤال اصلی این است که آیا مذاکره در چنین شرایطی، با وجود تهدیدها و فشارها، می‌تواندسازنده باشد؟ 

ادعای نامه‌نگاری و تهدیدهای همزمان

آمریکا اخیرا مدعی شده با ایران نامه‌نگاری کرده و آمادگی خود را برای بازگشت به مذاکرات اعلامنموده است. اما در سوی دیگر، تهدیدهای نظامی و فشارهای اقتصادی علیه ایران همچنان ادامهدارد.

این رویکرد دوگانه، این سؤال را به وجود می‌آورد که آیا آمریکا دنبال مذاکره واقعی است یا این‌که این اقدامات بخشی از یک بازی روانی برای تحت فشار قرار دادن ایران است؟ 

یکی از مهم‌ترین دلایل بی‌اعتمادی ایران به آمریکا، نقض توافق برجام توسط واشنگتن است.

نگاه به سابقه مذاکرات دو طرف نشان می‌دهد ایران با طرف‌های غربی در مورد مسائل هسته‌ایمذاکراتی داشته است تا زوایای فعالیت‌های هسته‌ای‌اش از فعالیت‌های صلح‌آمیز به خوبیمشخص شود‌.

در نتیجه این مذاکرات طولانی نهایتا توافق‌نامه‌ای به نام برجام امضا شد و ایران حتی فراتر ازتعهدات مطرح شده، مسئوولیت‌هایی را بر عهده گرفت، اما آمریکایی‌ها باوجود همه تعهدات‌شان اینمذاکره را نقض و از این توافق خارج شدند.

برجام، حاصل سال‌ها مذاکره و سرمایه‌گذاری دیپلماتیک بین ایران و قدرت‌های جهانی بود که باخروج یکجانبه آمریکا از آن، زیر سؤال رفت.  

ایران بارها تاکید کرده است که آمریکا باید پیش از هرگونه مذاکره جدید، مواضع خود رااصلاح و به تعهدات گذشته خود پایبند باشد.

اما به نظر می‌رسد واشنگتن به جای پذیرش اشتباهات خود، به دنبال تحمیل شرایط جدید وغیرمنطقی به ایران است.

آمریکایی‌ها به جای نامه‌نگاری فقط اعلام می‌کنند که خواستار بازگشت به مذاکرات هستند و در این شرایط طبیعی است که گفت‌وگوها بر اساس همان چارچوبی که آنها قبول داشتند و آن را منطقیمی‌دانستند، ادامه خواهد یافت‌.

مذاکره در سایه تهدید؛ راهی بی‌ثمر

رهبر معظم انقلاب بارها تاکید کرده‌اند که مذاکره در سایه تهدید و فشار، هرگز نمی‌تواند سازنده باشد.

‌مذاکره باید در فضایی برابر و بدون تهدیدهای نظامی یا اقتصادی صورت گیرد.

اما رویکرد فعلی آمریکا که ترکیبی از اعلام آمادگی برای مذاکره و تهدیدهای همزمان است،نشان می‌دهد واشنگتن به دنبال تحمیل خواسته‌های خود به ایران است، نه گفت‌وگوی واقعی.

این‌که مطرح می‌شود اگر از ایران به مذاکره تن ندهد مورد حمله نظامی توسط صهیونیست‌ها قرارمی‌گیرد، راه منطقی مذاکره نیست و کسی در ایران این شیوه را شیوه مذاکره منطقینمی‌بیند.

طبیعتا مذاکره در سایه تهدید هرگز نمی‌تواند سازنده باشد و برخی تحلیلگران معتقدند رویکردفعلی آمریکا بیشتر یک بازی روانی است تا یک فرصت دیپلماتیک.

از یک سو، واشنگتن با اعلام آمادگی برای مذاکره، تلاش می‌کند خود را طرفدار دیپلماسی نشان دهدو از سوی دیگر، با تهدیدهای نظامی و فشارهای اقتصادی، فضای تنش‌آمیزی ایجاد می‌کند که هدفآن تحت فشار قرار دادن ایران است. 

‌این استراتژی دوگانه، نه تنها به حل بحران کمک نمی‌کند، بلکه می‌تواند به تشدید تنش‌ها بین دوکشور منجر شود.

در نهایت مذاکره می‌تواند ابزاری موثر برای حل اختلافات و احیای منافع طرفین باشد، اما تنها درصورتی که در فضایی برابر و بدون تهدید صورت گیرد.

‌رویکرد فعلی آمریکا که ترکیبی از اعلام آمادگی برای مذاکره و تهدیدهای همزمان است، نشانمی‌دهد که واشنگتن به دنبال تحمیل خواسته‌های خود به ایران است.

در چنین شرایطی، مذاکره نه تنها سازنده نخواهد بود، بلکه می‌تواند به بی‌اعتمادی بیشتر و تشدیدتنش‌ها منجر شود.

برای دستیابی به یک توافق پایدار، آمریکا باید پیش از هر چیز به تعهدات گذشته خود پایبندباشد و فضایی برابر و بدون تهدید برای مذاکره ایجاد کند.