هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

به نظر می‌رسد مجموعه تلویزیونی «معاویه» با روایت لامنس به نمایش درآمده است هرچند نسبت به آن روایت، ابتکاراتی هم از خود بروز داده است.
 
 عظیم محمودآبادی| لامنس زمانی گفته بود، ما مسیحیان باید مجسمه معاویة‌بن ابوسفیان را از طلا بسازیم و اینک سریال «معاویه» نه به دست مسیحیان، بلکه به دستور «خادمان حرمین شریفین» ساخته شده و در حال انتشار است. 

هنری لامنس (1937-1862) کشیش متعصب کاتولیک و البته مستشرق بلژیکی بود که آشکارا در آثار خود جانب عموم دشمنان اسلام را می‌گیرد، یک‌به‌یک ایشان را می‌ستاید و از فضائل ابولهب و ابوجهل تا آنجا گزافه‌گویی می‌کند که گاه موجبات اعجاب و انزجار هم‌کیش خود را نیز برمی‌انگیزاند.

چنانکه موسیو کازانووا، استاد «کالج دى فرانس» در کتاب «محمد و آخرالزمان» مى‌نویسد: «روحیه و سرشت اموى‌ها درمجموع ترکیبى از طمع در ثروت تا سرحد حرص و آز و محبت فتح، به‌خاطر غارت و از شیفتگى به قدرت و سلطه به‌خاطر بهره‌مندى از لذات دنیا بود، ازاین‌رو جا دارد که از کشیش کاتولیکى مثل پدر لامنس سخت تعجب کنیم که داوطلبانه از این افراد ستمگر که مسلمانى آن‌ها مورد تردید بود، داوطلبانه دفاع و حمایت مى‌کند». (نقد دیدگاه تاریخى یک شرق‌شناس، مهدی پیشوائی، تاریخ در آیینه پژوهش1384 شماره 6)

از نظر لامنس، پدر معاویه (ابوسفیان بن‌حرب)، «شیخ بزرگوار مکه» بود که از نظر علم و تواضع حتى بر «پسر عالى‌مقام»‌اش معاویه نیز برتری داشت. او و همسرش هند، هر دو شاعر بودند، بلکه ابوسفیان از همه قریش شاعرتر بود. از نظر لامنس، معاویة‌بن ابى‌سفیان «قهرمان بى‌همتا»، «شخصى حلیم»، «مهمان‌نواز»، «سیاستمدارى نابغه»، «مصلح اقتصادى، عمرانى و نظامى»، «همسر شایسته»، «حکمران باانضباط و آگاه»، «پادشاهِ نمونه»، «دوستدار شعر و موسیقى» و بلکه خود شاعرى بلندپایه و داراى ذوق فنى بود و او بود که به‌عنوان یک مربى شایسته، پسرش یزید را با حلم و صفات حسنه تربیت مى‌کرد! 

لامنس تا آنجا شیفته معاویه بود که در توجیه جنایت‌های او می‌گفت: «معاویه کسى نبود که جرمى مرتکب شود که فایده‌اى نداشت»! 

حال به نظر می‌رسد مجموعه تلویزیونی «معاویه» با روایت لامنس به نمایش درآمده است هرچند نسبت به آن روایت، ابتکاراتی هم از خود بروز داده است. ازجمله اینکه در «معاویه» تلویزیون سعودی، تقریباً از همان اوان نوجوانی معاویه نسبت به حقیقت اسلام مجذوب است و بعد از فتح مکه هم، نه با اکراه و اجبار بلکه با اختیار به اسلام می‌گروید. «معاویه» سعودی برخلاف معاویه تاریخی  ـ که پدر و مادرش را سرزنش می‌کند؛ چراکه به اسلام پیوستند ـ به عکس تلاش می‌کند تا آنها را راضی کند هرچه زودتر شهادتین بگویند!

در تفاوت و بلکه تعارض میان شخصیت معاویه در این مجموعه با روایت‌های تاریخی از بنیان‌گذار سلسله اموی سخن بسیار است اما به‌نظر می‌رسد ما با مجموعه‌ای تاریخی و حتی مذهبی مواجه نیستیم. بلکه بیشتر شاهد یک سریال سفارشی هستیم که قرار است به‌عنوان الگوی حکمرانی عربستان جدید معرفی شود. سیرت و صورت شخصیت اصلی سریال «معاویه» بیش از آن‌که تداعی‌کننده پرتره‌ای باشد که در تاریخ از آن سیاستمدار مرموز ترسیم شده، یادآور شاهزاده سعودی است که عنان قدرت در عربستان را در دست دارد. در این مجموعه، شر به‌راحتی توجیه می‌شود؛ چراکه به قول لامنس بی‌دلیل انجام نشده است! مخاطبی که قرار است از معاویه برایش قهرمان‌سازی شود، به‌راحتی می‌تواند با آمر اصلی قتل جمال قاشقجی نیز همدلی پیدا کند.