همشهری/متن پیش رو در همشهری منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

سیده‌زهرا عبداللهی| حذف کارت سوخت فیزیکی و جایگزینی کارت بانکی
طرح جدید دولت برای اصلاح نظام سوخت‌گیری، حذف کارت سوخت فیزیکی و اتصال سهمیه به کارت بانکی است. در این مدل، میزان سهمیه بنزین تغییری نمی‌کند و به حساب بانکی مالک خودرو واریز می‌شود. هنگام سوخت‌گیری، مبلغ یا سهمیه از حساب کسر خواهد شد.

مزایای این طرح از نگاه مسئولان:
  حذف مشکلات کارت‌های فیزیکی مانند مفقود شدن، خرابی یا سوءاستفاده
  افزایش شفافیت در توزیع بنزین و امکان ردیابی تراکنش‌ها
  سهولت در استفاده و کاهش مشکلات جایگاه‌های سوخت

مجلس: نه سهمیه تغییر می‌کند، نه قیمت
با افزایش نگرانی‌ها درباره این تغییر، مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس اعلام کرد که اجرای این طرح هیچ تأثیری بر میزان سهمیه و قیمت بنزین نخواهد داشت. او تأکید کرد که این اقدام صرفا یک اصلاح در روش تخصیص سوخت است و به هیچ عنوان تغییری در نظام سهمیه‌بندی ایجاد نمی‌کند.

مواضع رسمی مجلس درباره این طرح:
  عدم تغییر در میزان سهمیه‌های یارانه‌ای
  ثبات قیمت بنزین در قالب سهمیه‌بندی فعلی
  مدیریت بهتر مصرف و جلوگیری از قاچاق سوخت

هدف طرح؛ گامی به‌سوی شفافیت در مصرف سوخت
دولت و مجلس تأکید دارند که این مدل جدید، به مدیریت هوشمند مصرف سوخت و کاهش قاچاق کمک خواهد کرد.

اهداف کلیدی این طرح:
  جلوگیری از استفاده غیرمجاز از کارت‌های سوخت جایگاه‌داران
  امکان ردیابی دقیق مصرف سوخت و نظارت بر سهمیه‌ها
  حذف مبادله فیزیکی کارت‌ها و کاهش احتمال تقلب در نظام توزیع سوخت
این تغییرات می‌توانند به اصلاح نظام یارانه سوخت کمک کنند، اما سوال اینجاست که آیا این اقدام مقدمه‌ای برای تغییرات بزرگ‌تر در نظام قیمت‌گذاری انرژی خواهد بود؟

چالش‌های اجرایی و نگرانی‌های عمومی
اگرچه مسئولان تأکید دارند که این طرح صرفاً یک تغییر فنی است، اما برخی نگرانی‌های جدی درباره اجرای آن مطرح است:
زیرساخت‌های بانکی: آیا شبکه بانکی کشور توانایی پردازش میلیون‌ها تراکنش سوخت‌گیری را دارد؟ آیا امکان قطعی سیستم و اختلال در سوخت‌گیری وجود دارد؟
مشکلات احتمالی جایگاه‌های سوخت: نحوه پرداخت از طریق کارت بانکی تا چه حد برای جایگاه‌داران و رانندگان ساده خواهد بود؟ آیا در صورت بروز مشکل بانکی، امکان دریافت سوخت وجود دارد؟
امنیت تراکنش‌ها و اطلاعات کاربران: آیا مکانیزم‌های امنیتی کافی برای جلوگیری از کلاهبرداری و سوءاستفاده از اطلاعات بانکی در نظر گرفته شده است؟
زمینه‌سازی برای تغییرات آینده: آیا این روش، مقدمه‌ای برای شناور شدن قیمت بنزین یا تغییر در نحوه تخصیص یارانه‌های سوختی خواهد بود؟

تغییر در روش یا مقدمه‌ای بر اصلاحات بزرگ؟
طرح سوخت‌گیری با کارت بانکی، در ظاهر یک تغییر تکنیکی برای مدیریت هوشمندتر مصرف سوخت است، اما تجربه نشان داده که چنین اصلاحاتی می‌توانند زمینه‌ساز تغییرات عمیق‌تر در سیاست‌های انرژی شوند.
حالا چالش اصلی برای دولت و مجلس، اجرای بدون نقص این طرح و رفع نگرانی‌های عمومی است. آیا این اقدام، همان‌طور که اعلام شده، فقط یک تغییر در روش پرداخت است، یا در آینده، مسیر را برای اصلاحات گسترده‌تر در نظام سهمیه‌بندی و قیمت‌گذاری سوخت باز خواهد کرد؟
پاسخ این پرسش، تنها پس از اجرای طرح مشخص خواهد شد.