ایران/متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

رضوانه رضایی پور- الهام یوسفی| «تندروها به دنبال ناامیدی انقلابی‌ها از حکومت هستند.» این جمله حجت‌الاسلام سیدمحمود نبویان نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس است. جمله‌ای که وصف جدیدی از آن جریان تندرویی به دست می‌دهد که در همه این سال‌ها خود را یگانه الگوی «انقلابی‌گری» وصف کرده، دیگران را به‌دلیل اختلاف‌نظر و تفاوت رویکرد از دایره انقلابی بودن بیرون دانسته و برای پیاده کردن آن دیگران از قطار انقلاب به هر دلیل و بهانه‌ای دست یازیده است. سخنان نبویان از آن جهت جلب‌توجه بیشتری کرده است که او خود طی سال‌های گذشته به‌عنوان یکی از منتقدان جدی مذاکرات هسته‌ای و برجام، در ارزیابی رسانه‌ها به‌عنوان چهره‌ای نزدیک به طیف پایداری شناخته می‌شد.
حالا نبویان با همه آن اصول و چهارچوب‌هایی که در تعریفش از مصالح ملی در نظر دارد؛ عبور بخشی از هم‌قطاران پیشین خود از مصلحت جامعه و نظام را به نقد گرفته است و اتفاقاً به مصادیق دقیقی از گذشته و حال تندروی‌هایی که حالا دیگر تنها علیه دولت یا مجلس نیست و به نحوی تصمیمات ارکان مختلف نظام را زیر سؤال برده‌اند، اشاره می‌کند.
بهانه اظهارات نبویان که فیلمی از آن روز گذشته در فضای مجازی دست به دست شد، ماجرای تجمع افرادی معدود در برابر مجلس و حمایت طیفی از نمایندگان مجلس از این تجمعات بود. اما به فهرستی بلندبالا از مواردی اشاره کرد که در گذشته با همین رویکرد بی‌توجهی به مصالح کلان کشور حتی از تدابیر رهبر معظم انقلاب نیز عبور کرده‌اند.
 
مخالفت با قانون دوقطبی‌ساز
نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با اذعان به اینکه تصمیم شورای‌عالی امنیت ملی برای به تأخیر انداختن ابلاغ قانون عفاف و حجاب برای جلوگیری از هرگونه تنش و دوقطبی‌سازی در کشور بوده است، گفت: «نباید در جامعه دوقطبی ایجاد شود و تندروها به دنبال ناامیدی انقلابی‌ها از همه ارکان نظام هستند. پشت‌پرده گردانندگان تجمعات درباره حجاب، تندروهایی هستند که کل نظام را در قضایای واکسن و وعده صادق زیر سؤال بردند، پس نباید به آنها اعتماد کرد.»
به گزارش ایرنا، نبویان در دادن آدرسی دقیق از این طیف سیاسی تندرو به مواردی همچون انتقادات آنها از زمان اجرای عملیات وعده صادق2 و حتی رویه و رویکردشان در دوران همه‌گیری کرونا اشاره کرد و گفت: «همین افراد در باب تأخیر در دو عملیات وعده صادق۲ چه حرف‌هایی زدند، گفتند دولت آقای پزشکیان مانع است، سپس گفتند آقای قالیباف مانع است، جلوتر آمدند گفتند که نیروهای نظامی فرماندهان نظامی ما مانع هستند و عافیت‌طلب شده‌اند.
سپس گفتند اگر عملیات وعده صادق زودتر انجام می‌شد، سیدحسن نصرالله به شهادت نمی‌رسید.»  او با تأکید بر اینکه رهبر انقلاب اخیراً پاسخ تمامی این موضوعات را داده‌اند، گفت: «ایشان تصریح کردند این حرف‌ها کذب محض است، سؤال من از این افراد تندرو این است که شما به دولت، مجلس، قوه قضائیه و فرماندهان نظامی اعتماد ندارید این کار جز تندروی چه می‌تواند باشد.»
اشاره نبویان به کسانی است که بر‌اساس تصریح او در دوران کرونا «واکسن زدن رهبر انقلاب» را حجت پذیرش ضرورت واکسن زدن نمی‌دانستند و حالا هم با طرح شبهات غیرواقعی به دنبال ایجاد یأس و ناامیدی در میان نیروهای انقلابی‌اند.

 تندروی مشی هزینه‌زا
ایجاد ناامیدی در میان نیروهای انقلابی اگرچه در بیان نبویان تازگی دارد، با این حال نگاهی به سابقه تحرکات تندروها بویژه در دو دهه اخیر حکایت از آن دارد که اتفاقاً انقلابی‌‌ترین و اثرگذارترین چهره‌های سیاسی بیش و پیش از دیگران سیبل حمله تندروها قرار گرفتند. از مهر و تسبیحی که در 22 بهمن سال 91 در حسینیه امام خمینی(ره) در قم، به سمت علی لاریجانی رئیس وقت مجلس شورای اسلامی پرتاب شد، تا اظهارات و شعارهای تند و بعضاً توهین‌آمیزی که علیه رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام سر دادند، تا همه اتهامات و تهمت‌های ناروایی که در این سال‌ها تنها به صرف تفاوت دیدگاه در سیاست داخلی و خارجی علیه مسئولان و وزرای دولت‌های غیر همسوی‌شان نثار کردند. این همه گویا تا پیش از این از سوی برخی سیاسیون صرفاً تعارض و تقابلی جناحی ارزیابی می‌شد و از آنجا که رقبای سیاسی را به حاشیه می‌راند واجد انتقاد به نظر نمی‌رسید.
با این حال به‌نظر می‌رسد واقعیاتی که از بیرون و درون به کشور تحمیل شده است؛ عبور بی‌تفاوت از کنار این رفتارها و موضع‌گیری‌ها را غیرممکن کرده است.
اظهاراتی صریح همچون آنچه نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس مطرح کرده است، اما پرسش‌هایی را پیرامون تندروها و تندروی‌ها ایجاد می‌کند. تا پیش از این به‌نظر می‌رسید که تندروی یک مشرب سیاسی است که در ماهیت خود از رقابت‌ها و منازعات جناحی ریشه می‌گیرد و از همین ساحت است که به منتقد و مخالف تصمیمات دولت یا مجلسی که سکاندار و اکثریتش دراختیار جناح رقیب باشد، ترک‌تازی می‌کند.
اشارات نبویان به مواردی که چنین جریانی از ارکان فراجناحی نظام نیز عبور کرده‌اند همه تصمیمات را از دایره تنگ دیدگاه‌ مطلوب خود ارزیابی می‌کنند، اما سطح دیگری از ریشه‌‌یابی را طلب می‌کند. جست‌و‌جویی در اینکه آبشخور فکری تندروها کجاست و آنها چه مقاصدی را دنبال می‌کنند.