شفقنا/ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا دونالد ترامپ بارها هشدارهای کسب‌وکارها و اقتصاددانان را درباره اعمال تعرفه‌ها بر واردات به این کشور را نادیده گرفته است. سونامی تعرفه‌های او بازار سهام را تحت تأثیر قرار داده و میلیاردها دلار از حساب‌های بازنشستگی آمریکایی‌ها را از بین برده است.

به گزارش سرویس ترجمه شفقنا، پیش از چهل‌وهفتمین رئیس‌جمهور آمریکا، یک فرد دیگر با بی‌علاقگی به اصول اقتصادی مرسوم، بازارهای مالی را به آتش کشید. داستان لیز تراسِ بریتانیایی باید به عنوان یک درس برای ترامپ در نظر گرفته شود.

کمی بیش از دو سال پیش، نخست‌وزیر وقت بریتانیا تلاش کرد کاهش‌های مالیاتی عظیم و بدون پشتوانه را اجرا کند، که باعث تخریب اوراق قرضه دولت بریتانیا شد و در نهایت او را مجبور به عقب‌نشینی تحقیرآمیزی کرد. این ماجرا در نهایت باعث شد تراس شغل خود را از دست بدهد و عنوان کوتاه‌ترین دوره نخست‌وزیری بریتانیا را به دست آورد.

شغل ترامپ به نظر امن می‌رسد، زیرا سیستم‌های دولت ایالات متحده و بریتانیا متفاوت هستند. رئیس‌جمهور و سیاست‌گذاران او همچنین سرمایه‌گذاران را با سطح تحمل درد بازار برای اجرای برنامه‌های اقتصادی رادیکال خود شگفت‌زده کرده‌اند. اما تحلیلگران به سی‌ان‌ان می‌گویند که تحمل آنها بی‌نهایت نیست.

راس میفیلد، استراتژیست سرمایه‌گذاری در شرکت خدمات مالی بارد، معتقد است که «ثروت خصوصی زیادی در بازار سهام درگیر است که نمی‌تواند نقطه‌ای وجود نداشته باشد» که پس از آن ترامپ مجبور به تغییر مسیر در مورد تعرفه‌ها شود.

او گفت: بازارهای مالی در نهایت پادشاه هستند.

ترامپ می‌گوید معتقد است که تعرفه‌ها یک راه‌حل جادویی برای اقتصاد آمریکا هستند: وسیله‌ای برای تقویت تولید داخلی، جمع‌آوری پول برای از بین بردن کسری بودجه ایالات متحده و کاهش مالیات‌های درآمدی، و گرفتن امتیازات از کشورهای دیگر در مورد تجارت و مسائل دیگر.

اما کسب‌وکارها و اقتصاددانان استدلال می‌کنند که به جای آن، تعرفه‌های وارداتی قیمت‌ها را برای تولیدکنندگان آمریکایی که از مواد وارداتی استفاده می‌کنند و برای مصرف‌کنندگان، افزایش می‌دهد — در حالی که تعرفه‌های تلافی‌جویانه اعمال شده توسط کشورهای دیگر تقاضا برای محصولات آمریکایی در خارج از کشور را کاهش می‌دهد.

ترامپ اعتراف کرده است که برنامه تعرفه‌های او باعث «یک اختلال کوچک» خواهد شد و احتمال رکود را رد نکرده است. هفته گذشته، گلدمن ساکس گفت که اکنون ۲۰٪ احتمال چنین رکودی در ایالات متحده آمریکا در ۱۲ ماه آینده وجود دارد، در حالی که قبلاً ۱۵٪ بود. اقتصاددانان جی‌پی‌مورگان نیز احتمال رکود امسال در آمریکا را از ۳۰٪ به ۴۰٪ افزایش داده‌اند و در یادداشتی هفته گذشته گفتند که سیاست‌های دولت که «کمتر دوست‌دار کسب‌وکار» است، در این میان نقش دارد.

سرمایه‌گذاران نیز بدبین‌تر شده‌اند.

تا تاریخ ۱۴ مارس، شاخص S&P 500 از بالاترین رکورد خود در ۱۹ فوریه ۸.۲٪ کاهش یافته است. شاخص ترکیبی Nasdaq که متمرکز بر فناوری است، از زمان رسیدن به اوج خود در دسامبر ۱۲٪ کاهش یافته است.

عدم اطمینان در مورد جهت سیاست تجاری آشفته ترامپ نیز یک عامل منفی دیگر است.

Target (TGT) اخیراً پیش‌بینی کرده است که آمریکایی‌ها به دلیل عدم شفافیت در مورد تعرفه‌ها از هزینه‌کردن خودداری خواهند کرد، و Kohl’s (KSS) گفت که عدم اطمینان اقتصادی به مصرف‌کنندگان آسیب می‌زند. Delta Air Lines (DAL) حتی فراتر رفت و دوشنبه پیش‌بینی سود خود را به دلیل کاهش اعتماد مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها «ناشی از افزایش عدم اطمینان کلان» کاهش داد.

کوین گوردون، استراتژیست ارشد سرمایه‌گذاری در Schwab، گفت: عدم اطمینان یک عامل بازدارنده برای جامعه کسب‌وکار و در نتیجه برای سرمایه‌گذاران است. ما به طور مستقیم از کسب‌وکارها می‌شنویم که آنها قادر به برنامه‌ریزی برای هزینه‌کرد نیستند.

تاکنون، ترامپ به نظر می‌رسد که تحت تأثیر واکنش بازار قرار نگرفته است. او به خبرنگاران گفت: بازارها بالا و پایین خواهند رفت، اما می‌دانید، ما باید کشورمان را بازسازی کنیم.

به همین ترتیب، وزیر خزانه‌داری اسکوت بسنت روز یکشنبه گفت که او اصلاً نگران سقوط بازار سهام نیست. او به ان‌بی‌سی نیوز گفت: من ۳۵ سال است که در کسب‌وکار سرمایه‌گذاری هستم و می‌توانم به شما بگویم که اصلاحات بازار سالم هستند. آنها طبیعی هستند. چیزی که سالم نیست، رشد مستقیم است.

پل دونوان، اقتصاددان ارشد UBS Global Wealth Management، گفت که ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود چنین حدی از بی‌تفاوتی را نشان نمی‌داد. این تغییر نگرش خود باعث نگرانی سرمایه‌گذاران شده است.

دونوان گفت: بازارها انتظار داشتند که واکنش منفی سرمایه‌گذاران سهام منجر به بازنگری در سیاست‌های او شود.

عقب‌نشینی تراس

در سپتامبر ۲۰۲۲، تراس دوره ۴۹ روزه خود را به عنوان نخست‌وزیر بریتانیا با یک برنامه اقتصادی مشابه جسورانه آغاز کرد: کاهش مالیات‌ها به میزان ده‌ها میلیارد و پرداخت آنها با استقراض بیشتر، به جای کاهش هزینه‌ها.

وقتی او این بودجه‌ را اعلام کرد، سرمایه‌گذاران اوراق قرضه به دنبال خروج بودند، زیرا نگران پایداری مالی دولت بریتانیا بودند. فروش اوراق قرضه بریتانیا هزینه وام‌های مسکن را افزایش داد. برخی از صندوق‌های بازنشستگی که سرمایه‌گذاری کرده بودند، تا آستانه ورشکستگی پیش رفتند، که باعث شد بانک انگلستان وارد عمل شود. هرج و مرج بازار در نهایت تراس را مجبور کرد تا پروژه فاجعه‌بار خود را کنار بگذارد.

مانند تراس، ترامپ ممکن است در نهایت مجبور به عقب‌نشینی شود — همان‌طور که قبلاً در مورد برخی از اقدامات خود این کار را انجام داده است. به عنوان مثال، او از برخی از شدیدترین تعرفه‌های تهدیدآمیز، از جمله تعرفه ۶۰٪ بر تمام واردات از چین (که در حال حاضر بسیار کمتر است) و تعرفه ۲۵٪ بر کانادا و مکزیک، عقب‌نشینی کرده یا آنها را به تأخیر انداخته است. و ماه گذشته، او موقتاً مقررات de minimis را بازگرداند، که به بسته‌هایی با ارزش کمتر از ۸۰۰ دلار اجازه می‌دهد بدون پرداخت تعرفه وارد ایالات متحده شوند.

دونوان در UBS توضیح می‌دهد: DHL به درب خانه شما می‌آید و می‌گوید، ‘محصول شما اینجاست، اما قبل از اینکه آن را به شما تحویل دهیم، باید ۳۰ دلار به دولت آمریکا پرداخت کنید.’

او خاطرنشان کرد: در جایی که مالیات‌های تجاری احتمالاً برای رأی‌دهندگان بسیار قابل مشاهده است، رئیس‌جمهور ترامپ بسیار سریع عقب‌نشینی کرده است.

در مقابل، تأثیر مثلاً تعرفه ۲۵٪ بر واردات آلومینیوم، که این هفته اجرایی شد، برای مصرف‌کننده نهایی کمتر ملموس است. دونوان تخمین زد که این مالیات اضافی ممکن است قیمت یک بسته شش‌تایی آبجو را ۱.۵ سنت افزایش دهد، یا شاید اصلاً افزایش ندهد اگر هزینه در طول زنجیره تأمین جذب شود.