با وجود تمام این محسنات و تاکید دین اسلام، امروزه با سختگیری ها و مشکلاتی که در امر ازدواج پیش آمده این امر مقدس و حیاتی تحت تاثیر مسایل دیگری قرار گرفته است و اراده انسان، به جای خواست خداوند در امر ارزش گذاری مبنا قرار گرفته است و این نیاز فطری بشر در حصاری از قواعد سخت، زندانی شده است.

قواعدی که موجب شده است بنا بر آمار رسمی، واقعه ازدواج در کشور به خصوص استان خراسان رضوی روند کاهشی به خود بگیرد.

سختیِ ازدواج آسان

یکی از دانشجویان رشته صنایع غذایی دانشگاه فردوسی مشهد در این خصوص گفت: بنده و بسیاری از جوانان هم دوره ای بنده، بارها برای امر ازدواج پیش قدم شده ایم اما خانواده ها، با شروط سخت مانع تحقق یک ازدواج آسان می شوند.

ایمان سلامی خاطرنشان کرد: برخی از خانواده ها دانسته و یا ندانسته، بدون درک شرایط موجود، از خواستگار تقاضای تامین امکانات کامل در همان ابتدای تشکیل زندگی را دارند که تحقق این شرایط برای هر جوانی امکان‌پذیر نیست.

وی خاطرنشان کرد: اجبار به برگزاری مراسم‌های اشرافی عروسی نیز که بیشتر آنها به دلیل وجود رقابت های تجملاتی بین خانواده ها شکل می گیرد، در ترس جوانان از شروع زندگی، تاثیرگذار است.

وی افزود:‌ از سویی مطالبه هزینه های سنگین برای کرایه آتلیه ها و سالن های اعیانی موجب شده تا گاه برگزاری یک مجلس عروسی بیش از پنج میلیارد ریال خرج بردارد که تامین این مبلغ برای یک زوج جوان بسیار سخت است.

سلامی اضافه کرد: علاوه بر آن تامین مسکن مناسب و برخورداری از شغل مناسب برای یک جوان دم‌بخت، ضروری است و تا این شرایط در حد متعارف تامین نشود، امکان ازدواج فراهم نمی شود، اگرچه در سال های اخیر برخی چشم و هم چشمی‌ها و هزینه‌های غیرضروری نیز بر دامنه این مشکلات افزوده است.

این جوان ۲۷ ساله تصریح کرد: اگر شرایط ازدواج آسان برای جوانان فراهم و مزایای زندگی مشترک برای جوانان تبیین شود، بی شک تمایل جوانان به ازدواج بیشتر از آنچه اکنون هست،‌ خواهد شد. در واقع از مواردی که می توان راه را برای ازدواج باز کرد و سن ازدواج را کاهش داد آسان گرفتن ازدواج و به هنگام بودن آن همراه با آگاهی است.

توجه به دلخوشی‌ها و بی‌رغبتی به مسوولیت‌ها

پژوهشگر و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد گفت: تنوع‌طلبی بین جوانان پسر افزایش یافته است و در مقابل تعهد و مسوولیت‌پذیری آنها در مورد ورود به زندگی کاهش یافته است. در واقع آنان در عین حالی که تجرد را دوست ندارند، اما رغبت چندانی هم به ازدواج نشان نمی‌دهند.

سلمان کوهی تصریح کرد: مساله ازدواج یک موضوع فرهنگی است و امروز در کشور شاهد تغییر نگرش‌ فرهنگی به ازدواج هستیم. در واقع مساله بی‌رغبتی جوانان به ازدواج بیش از آن که به مسائل اقتصادی مرتبط باشد به نگاه فرهنگی مربوط است. چراکه برخی از جوانان حتی با وجود ثروت و توان مالی، همچنان تمایلی به ازدواج ندارند.

وی خاطرنشان کرد: بنا بر تحقیق انجام گرفته، حدود ۱۰ میلیون جوان مجرد در کشور وجود دارد که سن آن‌ها از سن مناسب ازدواج، که برای خانم ها ۲۵ سال و برای آقایان ۳۰ سال است، عبور کرده است، که از این تعداد، حدود ۲.۵ میلیون نفر مجرد بالای ۴۵ سال هستند.

این پژوهشگر اضافه کرد: بر اساس پژوهش‌های انجام شده، آزاد بودن روابط بین دختران و پسران، مزیت برشمردن زندگی مجردی در فضای مجازی، تغییر سبک زندگی و توجه بیش از پیش به موضوعات اقتصادی موجب شده است تا جوانان به جای زندگی مشترک، زندگی مجردی را برگزینند.

کوهی عنوان کرد: همچنین افزایش حس وابستگی خانواده ها به فرزندان، ترس از واقعه طلاق و نگاه غیرمنطقی به مشکلات ازدواج از دیگر موانع بی رغبتی جوانان به مقوله ازدواج است که رفع آن نیازمند فرهنگ سازی است.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد ادامه داد: فرهنگ سازی در خصوص ازدواج و معرفی آسیب های زندگی مجردی می تواند از مهم‌ترین راهکارهایی باشد که مسوولان ذیربط برای جوانانی که در سنین ازدواج هستند، انجام دهند تا حس منفی ترس از آینده در آنها کاهش یابد.

اشتغال جوانان را دریابید

رییس سازمان تجاری‌سازی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان سازمان جهاد دانشگاهی چندی پیش گفته بود: افزایش وقایع ازدواج یکی از سیاست‌ها و راهبردهای اساسی کشور و جهاد دانشگاهی است و در این زمینه اقدامات زیادی در حال انجام است.

مسعود ابراهیمی افزوده بود: عامل اصلی کاهش ازدواج، بیکاری و در نتیجه آن کاهش انگیزه ازدواج در جوانان است که در صورت اجرای برنامه های مد نظر، امید است جوانی جمعیت حاصل شود.

وی توجه به اشتغال جوانان برای تمایل به ازدواج را بسیار حائز اهمیت خوانده و تصریح کرده بود: امروز ابزارهای متناسب با جنگ اقتصادی را طراحی و اجرا می کنیم تا بتوانیم، اشتغال پایدار را برای جوانان ایجاد کنیم.

رییس سازمان تجاری سازی فناوری و اقتصاد دانش بنیان سازمان جهاد دانشگاهی افزوده بود: تاکنون از سوی دولت و مجلس شورای اسلامی برای جوانی جمعیت کارهایی انجام گرفته و تسهیلاتی نیز پیش بینی شده است ولی در این خصوص عمل به قوانین و مصوبات اهمیت زیادی دارد تا موجب ایجاد امید در زوج‌های جوان شود.

به گفته او مهمترین راهبردی که سازمان جهاد دانشگاهی در این جنگ اقتصادی برای آن برنامه ریزی کرده است، استفاده از ابزار دانش و فناوری برای افزایش تولید، ثروت و ایجاد اشتغال پایدار برای جوانان است.

نگاه ویژه به "سند ملی ازدواج"

سند ملی ازدواج دانشگاهیان با دستور رییس جمهور تدوین و از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی در آبان ماه سال ۱۴۰۰ به دستگاه های مربوطه ابلاغ شد.

معاون ورزشی اداره کل ورزش و جوانان خراسان رضوی در این خصوص گفت: در سند ملی ازدواج، تکلیف تمامی دستگاه‌های مرتبط با موضوع ازدواج جوانان به درستی مشخص شده است و اگر مدیران دستگاه های اجرایی، نسبت به انجام وظایف محوله، اهتمام داشته باشند، بسیاری از موانع ازدواج جوانان برطرف خواهد شد.

مجید نصرالله‌زاده خاطرنشان کرد: در تدوین این سند ملی تدابیر ویژه ای برای حل مشکلات جوانان در زمینه های ازدواج، اشتغال و مسکن اندیشیده شده و راهکارهایی برای تشکیل یک زندگی آسان در نظر گرفته شده است.

وی با اشاره به راه اندازی خانه جوانان در استان نیز گفت: ایجاد و راه اندازی «خانه جوانان» در تمامی شهرستان‌ها از مطالبات مهم جوانان و سازمان‌های مردم نهاد است که امیدواریم با همکاری فرمانداری‌ها در این زمینه اقدامات جدی تری صورت گیرد.

وی با بیان اینکه تاکنون ۲ خانه جوانان در استان راه اندازی شده است، بیان موضوعات و مسائل حوزه ازدواج و تصمیم گیری برای رفع موانع مسیر از مهم‌ترین اهداف و اقدامات این تشکل ها است.

معاون ورزشی اداره کل ورزش و جوانان خراسان رضوی بیان کرد: باید کاری صورت گیرد تا تشکیل خانواده سهل و آسان شود و این موضوع باید به صورت یک نهضت ملی درآید و برای تحقق آن باید تا مرحله نتیجه، پیگیری کرد.

جامعه سالم در گرو خانواده سالم است

امام جمعه شهرستان چناران گفت: مسائل فرهنگی پیش روی ازدواج باید مورد توجه جدی قرار بگیرد و متاسفانه در این موضوع رسانه های معاند بسیار مؤثر و پرحجم وارد میدان شده اند.

حجت الاسلام مظفر تاجی با بیان اینکه در منطق اسلام جامعه سالم برخاسته از خانواده سالم است، خاطرنشان کرد: هرچقدر بتوان در انجام ازدواج آسان گام برداشت، شاهد جامعه ای سالم تر خواهیم بود و خانواده‌مداری یکی از ارکان ارزشی جامعه و خانواده اسلامی به شمار می رود.

وی ادامه داد: خانواده یک پیوند عاطفی و حقوقی است و از آنجا که اساس عالم بر تربیت انسان نهاده شده است، خانواده و پرداختن به خانواده نقش مؤثری در تربیت انسان ایفا می کند و ورود به خانواده با ازدواج آغاز می شود.

امام جمعه چناران اضافه کرد: باید جوانان را به امر ازدواج تشویق کنیم چون اکنون معاشرت های نابجا و دوستی با جنس مخالف ارزان، آسان و فراوان و در مقابل، تشکیل خانواده سخت، گران و دشوار است، که این وضعیت شرایط را برای اقبال جوانان به امر مقدس ازدواج سخت تر شده است.

حجت الاسلام مظفر تاجی تصریح کرد: معاشرت های غلط با جنس مخالف موجب شده است که زمینه ازدواج بین جوانان کاهش یابد. هجوم ماهواره ها، سایت ها و فضای مجازی، کمبود الگوی آسان ازدواج و سعادتمند از دیگر علل کاهش تمایل جوانان به ازدواج است.

وی با بیان اینکه بسیاری از جوانان قصد بر ازدواج دارند اما حمایتی نمی شوند، عنوان کرد: دولت باید از تشکیل خانواده هایی که ازدواج را آسان می گیرند حمایت کند. مشکل اشتغال جوانان و افزایش قیمت ها و بازتاب این ناامنی های معیشتی در تصمیمات مهم زندگی موجب شده است تا گرفتن تصمیم برای امر خطیر ازدواج سخت تر شود.

حجت الاسلام تاجی به نقش رسانه ها در آسان سازی ازدواج اشاره کرد و گفت: باید زمینه ازدواج درست و آسان از طریق رسانه های رسمی ترویج شود و نقشه رسانه های معاند در ایجاد باورهای غلط در این زمینه نقش بر آب شود.

به نظر می رسد فرهنگ سازی مهمترین راهکار آشتی دوباره جوانان با مقوله ازدواج است. از این رو می توان از تمامی ابزارهای حقیقی و مجازی استفاده کرده و با به میدان آوردن همه دستگاه های مربوط در این مسیر گام برداشت.