فارس/ چگونه می‌توانیم برکت و گشایش روزی را در زندگی‌مان افزایش دهیم؟ امام سجاد(ع) در دعای نوزدهم صحیفه سجادیه، راهکاری شگفت‌انگیز برای این موضوع ارائه می‌کنند. در این گزارش، مهارت‌هایی را بررسی می‌کنیم که زندگی مادی و معنوی ما را متحول می‌کنند.
 
یکی از ویژگی‌های انسان، کمال‌جویی است؛ چرا که او همواره به دنبال شکوفایی و افزایش کمی و کیفی در زندگی است. این کمال‌خواهی، گاه در بُعد مادی نمود پیدا می‌کند و گاه در مسیر معنوی قرار می‌گیرد. اما چطور می‌توانیم کمال را در هر دو جنبه به دست بیاوریم؟ در این ایام نورانی ماه رمضان، برای پاسخ به این پرسش، با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدصادق کفیل، رئیس مرکز تخصصی صحیفه سجادیه گفت‌وگو کردیم. او از مهارت‌هایی می‌گوید که امام سجاد(ع) در دعای نوزدهم صحیفه سجادیه به ما آموخته‌اند؛ مهارت‌هایی که نه‌تنها به افزایش رزق و برکت در زندگی کمک می‌کنند، بلکه زمینه‌ساز گشایش‌های فردی و اجتماعی نیز هستند.
 
کمال‌خواهی و رزق؛ پیوندی که کمتر به آن توجه کرده‌ایم
به گفته حجت‌الاسلام کفیل، در این دعا، امام سجاد(ع) طلب باران می‌کنند: «اللَّهُمَّ اسْقِنَا الْغَیْثَ»؛ خدایا، ما را از باران سیراب گردان. اما چرا امام(ع) برای نزول باران، دست به دعا برمی‌دارند؟ اینجا است که مهارت نگاه عمیق به علل و معلول‌ها اهمیت پیدا می‌کند.در این دعا، امام سجاد(ع) باران را مقدمه‌ای برای گشایش روزی، شکوفایی نعمت‌ها و ارزانی قیمت‌ها معرفی می‌کنند: «وَ تُوَسِّعُ بِهِ فِی الْأَقْوَاتِ»؛ و در روزی‌ها گشایش حاصل می‌شود. «وَ تُرْخِصُ بِهِ الْأَسْعَارَ فِی جَمِیعِ الْأَمْصَار» و قیمت‌ها در تمام شهرها شکسته می‌شود و به سمت ارزانی می‌رود.بنابراین، این دعا درس مهمی برای زندگی ما دارد: اگر به دنبال رشد اقتصادی، کاهش مشکلات مالی و افزایش رفاه هستیم، باید علل اصلی برکات و موانع آن را بشناسیم. در واقع چگونه زمینه‌ساز نزول برکت شویم؟امام سجاد(ع) در این دعا، به ما می‌آموزند که برای گشایش در روزی و افزایش برکت، باید اقدامات اساسی انجام دهیم.
 
سه مهارت کلیدی برای دور کردن موانع رزق و روزی
حجت‌الاسلام کفیل بر اساس این دعا، سه مهارت کلیدی را معرفی می‌کند: ۱ ـ مهارت شناخت موانع و رفع آن‌ها در دعای نوزدهم؛ امام سجاد(ع) به‌صورت غیرمستقیم به این نکته اشاره دارند که همان‌طور که برخی رفتارها موجب نزول برکات می‌شوند، برخی دیگر مانع آن هستند. اگر رزق و برکت کم شده، باید ببینیم که چه موانعی در زندگی ما وجود دارد؟ـ موانع فردی: نیت‌های نادرست، حرص و طمع، کوتاهی در تلاش و استفاده نادرست از نعمت‌ها.ـ موانع اجتماعی: بی‌عدالتی اقتصادی، اسراف، ربا، کم‌فروشی، گران‌فروشی در بازار. امام سجاد(ع) در این دعا، باران را نمادی از برکت عمومی معرفی می‌کنند و این پیام را می‌رسانند که گشایش اقتصادی، وابسته به رفتار درست جامعه است.  ۲ ـ مهارت دعا و طلب خیر؛ نگرش صحیح به ارتباط با خدا دعا، فقط یک درخواست ساده از خداوند نیست؛ بلکه یک مهارت ارتباطی است که نشان‌دهنده نوع نگرش ما به خدا و جهان هستی است. امام سجاد(ع) در این دعا، نه‌تنها طلب باران می‌کنند، بلکه آن را با اهداف مشخص و نیازهای واقعی همراه می‌سازند: «وَ تَنْعَشُ بِهِ الْبَهَائِمَ وَ الْخَلْقَ»؛ باران، چارپایان و همه مخلوقات را شاداب می‌کند. «وَ تُکْمِلُ لَنَا بِهِ طَیِّبَاتِ الرِّزْقِ»؛ و روزی‌های پاکیزه را برای ما کامل می‌کند؛ یعنی دعا باید آگاهانه، دقیق و همراه با نیت خیر جمعی باشد.۳ ـ مهارت عمل به قوانین طبیعت و سنت‌های الهی یکی از نکات مهم این دعا، رابطه علت و معلولی بین رفتارهای انسانی و برکت‌های الهی است. امام سجاد(ع) در این دعا به ما نشان می‌دهند که طبیعت، تابع قوانین الهی است.
 
تأثیر کاهش باران بر کمال‌‌جویی
حجت‌الاسلام کفیل توضیح می‌دهد: در بسیاری از آیات و روایات، آمده است که رعایت اخلاق، انصاف در کسب‌وکار، صدقه و رعایت حق‌الناس، موجب افزایش رزق می‌شود. این‌ها قوانین الهی هستند که در جهان تأثیر می‌گذارند، همان‌طور که کمبود باران و سختی‌های اقتصادی نیز نتیجه عملکرد ما هستند.ـ قانون تأثیر اعمال بر برکت زندگی: صدقه، انفاق، رعایت حقوق دیگران و انصاف در معامله، موجب گشایش روزی می‌شود.ـ قانون اثر گناه بر کاهش نعمت: ظلم، کم‌فروشی و حق‌کشی، باعث کاهش رزق و سخت‌تر شدن زندگی می‌شود.در نهایت می‌توان گفت که راهکارهایی برای افزایش برکت در زندگی بر اساس دعای نوزدهم صحیفه سجادیه و تحلیل حجت‌الاسلام کفیل، برای اینکه برکت و گشایش در زندگی و جامعه ایجاد شود، باید سه مهارت کلیدی را به کار بگیریم:۱ ـ شناخت موانع و تلاش برای برطرف‌کردن آن‌ها (پرهیز از ظلم، اسراف، و بی‌عدالتی اقتصادی) ۲ ـ تقویت ارتباط با خدا از طریق دعا و نیت‌های درست (دعا با نگاهی کل‌نگر و همراه با نفع عمومی) ۳ ـ رعایت سنت‌های الهی در کسب‌وکار و رفتارهای اقتصادی (انصاف، صدقه، و رفتارهای درست مالی)