فارس/ نشریه آمریکایی نیوزویک در گزارشی اعلام کرد که رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ لزوماً نیازی به خروج قانونی از ناتو نداشته و گزینه‌های متعددی برای تضعیف جایگاه ناتو و حتی فروپاشی آن دارد.

به دلیل گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال خروج دونالد ترامپ از ائتلاف نظامی ناتو، در میان سران قاره اروپا ترس و واهمه‌ای ایجاد شده، اما رئیس‌جمهور آمریکا که همیشه منتقد این ائتلاف بوده، برای از هم پاشاندن آن نیازی به خروج رسمی از ناتو ندارد. به گزارش هفته‌نامه نیوزویک، کاخ سفید اگر بخواهد این اتحادیه را تضعیف کند گزینه‌های متعددی دارد. کارشناسان می‌گویند تنها چیزی که برای پایان مؤثر ناتو بدون خروج رسمی لازم بوده این است که دولت ترامپ اعتمادی که اساس وجود این اتحادیه است را از بین ببرد. طبق ماده 13 پیمان آتلانتیک شمالی، برای خروج رسمی ایالات متحده از ناتو دولت ترامپ باید یک سال زودتر اطلاع‌رسانی کند. بر مبنای تعهدات گذشته، هر کشوری که خواستار خروج از ائتلاف باشد باید این مسئله را به دولت آمریکا اطلاع دهد و سپس واشنگتن سایر کشورها را از این اقدام مطلع نماید. مقام سابق ناتو هانتر کریستی در این باره گفت که ترامپ همچنین باید با کمیته روابط خارجی سنا و کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان مشورت کند و سپس آن‌ها را مطلع سازد. کنگره همچنین در اواخر سال ۲۰۲۳ قانونی تصویب کرد که مانع از خروج هر رئیس‌جمهور ایالات متحده از ناتو بدون تأیید دو سوم سنا یا تصویب قانون جداگانه‌ای توسط کنگره می‌شود.
اما به جای طی کردن این مسیرِ دشوار، ترامپ می‌تواند چندین راه دیگر را بررسی کند که عملاً بدون نیاز به تشریفات رسمی خروج از ناتو، منجر به فروپاشی آن می‌شود. استادیار امنیت بین‌الملل و استراتژی در دانشگاه اکستر بریتانیا دیوید بلگدن در این باره اظهار داشت: «فرایند غیررسمی حتی آسان‌تر خواهد بود.» وی در مصاحبه با نیوزویک گفت که اگر دولت ترامپ فقط مطرح کند که ایالات متحده تعهد خود به ماده ۵ را انجام نخواهد داد، بخش عمده‌ای از اعتبار ناتو «به طور مؤثر از بین خواهد رفت.»ماده ۵ پایه و اساس ناتو است. این ماده از معاهده تأسیس اتحادیه کشورهای عضو ناتو را متعهد می‌کند که در صورت حمله مسلحانه به هر عضو با پاسخ مناسب به کمک آن بیایند.زرادخانه هسته‌ای قدرتمند ایالات متحده که پس از روسیه در رتبه دوم جهانی قرار دارد، به طور تاریخی بازدارنده‌ای قوی در برابر هر حمله احتمالی به یک کشور عضو ناتو بوده است. اگرچه بریتانیا و فرانسه نیز ذخایر کوچکی از سلاح‌های هسته‌ای دارند، اما سوالات بزرگی در مورد شرایطی که لندن و پاریس در مورد استفاده از این سلاح‌ها مطرح کرده‌اند وجود دارد و نگرانی‌های عمیقی در مورد اینکه آیا این سلاح‌ها بدون تعداد زیاد سلاح‌های هسته‌ای آمریکا به اندازه کافی بازدارنده هستند یا خیر، وجود دارد. بلگدن افزود تنها چیزی که واقعاً لازم بوده این است که کشورهای ناتو به تعهد ایالات متحده به ماده ۵ شک کنند و همچنین رقبای اتحادیه نیز آن را زیر سؤال ببرند.

مدیر بخش امنیت بین‌الملل مؤسسه رویال یونایتد سرویس (RUSI) نیل ملوین در این باره بیان کرد: «هم‌اکنون نیز اعتمادی که قلب این رابطه بود شروع به فرسایش کرده است.»ملوین افزود: «به نظرم این موضوع کمتر درباره فرایند رسمی خروج بوده» و بیشتر درباره شکی است که درباره خروج احتمالی آمریکا ایجاد شده است. رئیس‌جمهور اوکراین ولودومیر زلنسکی ماه گذشته به رهبران اروپایی گفت که «نمی‌توانند این احتمال را رد کنند که آمریکا ممکن است در مورد موضوعی که اروپا را تهدید می‌کند، به اروپا نه بگوید.» اما مقامات ارشد ناتو در اروپا سعی کرده‌اند این نگرانی‌ها را کم‌اهمیت جلوه دهند. دبیرکل ناتو مارک روته در اجلاس رهبران اروپایی در لندن که این ماه برگزار شد و ایالات متحده در آن حضور نداشت، به رسانه‌ها گفت که ترامپ «کاملاً به ماده ۵، به ناتو متعهد است.» به گفته بلاگدن، ترامپ همچنین می‌تواند علناً اعلام کند که تنها از کشورهایی دفاع خواهد کرد که به اندازه‌ی مدنظر او در امور دفاعی هزینه می‌کنند که این کار نیز اتحادیه را تضعیف خواهد کرد. رئیس‌جمهور آمریکا پیش از این بارها اظهار داشته که آمریکا از کشورهایی که پول کافی پرداخت نمی‌کنند دفاع نخواهد کرد. ترامپ بیان کرده است: «اگر آن‌ها پرداخت نکنند، من از آن‌ها دفاع نخواهم کرد.»
ترامپ در دور اول ریاست‌جمهوری خواستار افزایش بودجه دفاعی اعضای ناتو به 2 درصد تولید ناخالص ملی شده بود و پس از بازگشت به کاخ سفید، این رقم را به 5 درصد رساند، عددی که هم‌اکنون برای تقریباً تمامی عملاً غیرممکن است. این نیز می‌تواند بهانه‌ای برای ترامپ برای عدم دفاع از قاره سبز و آسیب رساندن به ائتلاف باشد. جدای از این ترامپ می‌تواند حضور گسترده‌ای که ارتش ایالات متحده برای دهه‌ها در اروپا حفظ کرده را بدون اعلام رسمی به ناتو کاهش دهد. ایالات متحده قبلاً گفته که توجه خود را به چین معطوف کرده است، اما این تغییر جهت با لحنی تحقیرآمیز نسبت به متحدان تاریخی آمریکا و گرم‌شدن روابط با مسکو همراه بوده که باعث وحشت اعضای ناتو شده است که به نظر خودشان،‌ در سایه تهدیدات مسکو قرار دارند.او می‌تواند ده‌ها هزار پرسنل فعال ایالات متحده را که در سراسر اروپا مستقر هستند، عمدتاً در اروپای مرکزی، را کاهش دهد. ترامپ همچنین می‌تواند به استراتژی‌ آکادمی سومانترا مایترا روی آورد که پیشنهاد کرد یک «ناتو خاموش» ایجاد شود، جایی که سربازان و تجهیزات آمریکایی از اروپا خارج شوند اما این قاره چتر هسته‌ای ایالات متحده و حضور دریایی آمریکا را همچنان داشته باشد. ان‌بی‌سی نیوز روز سه‌شنبه به استناد به دو مقام دفاعی و یک سند پنتاگون گزارش داد که دولت ترامپ در حال بررسی این موضوع است که کنترل ایالات متحده بر نقش فرمانده عالی متحدین اروپا در ناتو را رها کند. به گفته مقام نظامی بازنشسته ناتو جیمز استاوریدیس این اقدام به عنوان یک «نشانه مهم» از دور شدن آمریکا از ناتو شناخته خواهد شد.

موضوع بعدی بحث دیپلماسی و اشتراک اطلاعاتی است که در هفته‌های گذشته در جنگ اوکراین، اروپا صدمات آن را به وضوح تجربه کرد. ترامپ در تلاشی آشکار برای تحت فشار قرار دادن کی‌یف برای پذیرش پیشنهادهای آتش‌بس ایالات متحده، کمک‌های نظامی در راه به این کشور جنگ‌زده را قطع کرد و به سرعت با توقف اشتراک‌گذاری اطلاعاتی فشار بر کی‌یف را افزایش داد.کریستی گفت که از این پس برنامه‌ریزی اروپایی‌ها باید نحوه رفتار ایالات متحده با اوکراین را در نظر بگیرد و این را به عنوان یک طرح بالقوه برای نحوه تعامل واشنگتن با یکی از متحدان اروپایی خود در نظر بگیرد. کریستی گفت: «حتی اگر ایالات متحده قصد خیانت به متحدان پیمانی خود را نداشته باشد، قطع کمک‌ها و اطلاعات به اوکراین، یک کشور شریک در جنگ، هرگز فراموش نخواهد شد.»ملوین نیز تشریح کرد که مقامات ایالات متحده همچنین می‌توانند از شرکت در برخی جلسات ناتو، به ویژه جلساتی که بر تعهد نیروها یا پشتیبانی از اروپا در یک سناریوی خاص متمرکز هستند، خودداری کنند. او گفت که این پیام قدرتمندی به اعضای ناتو می‌فرستد که ایالات متحده در هیچ درگیری احتمالی از دفاع از اروپا حمایت نخواهد کرد.