«سیدجواد احمدی»، معاون سازمان انرژی اتمی ایران و مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید مواد اولیه و سوخت هسته‌ای در گفت‌وگوی نوروزی خود با مرکز دیپلماسی عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان انرژی اتمی به تشریح دستاوردهای این معاونت در سال ۱۴۰۳ و مهم‌ترین برنامه‌ها در سال جدید پرداخت.

احمدی ضمن تبریک سال نو اظهار کرد: فرارسیدن سال جدید و تقارن آن با ماه مبارک رمضان و نیز پنجاهمین سالگرد سازمان انرژی اتمی ایران را خدمت مردم فهیم و قدرشناس کشور که همواره پشتیبان و حامی فرزندانشان در صنعت هسته‌ای بوده‌اند، تبریک عرض می‌کنم. 

دستیابی به رکوردهای جدید در  حوزه سوخت هسته‌ای

وی در تشریح عملکرد معاونت سوخت هسته ای در یک سال گذشته، گفت: سال ۱۴۰۳ سال بسیار موفقی برای مجموعه معاونت سوخت بود و همه برنامه‌های پیش‌بینی شده در این شرکت محقق شد و در برخی از موارد توانستیم به رکورد دست یابیم. در حوزه اکتشاف به عنوان نخستین فاز چرخه سوخت نسبت به سال گذشته شاهد افزایش ۱۰۰ درصدی اکتشافات زمینی (فاز شناسایی و پی‌جویی) بودیم. در حوزه اکتشافات تکمیلی نیز در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال قبل از آن حدود ۲۴ درصد جهش داشتیم. همچنین در حوزه معدن‌کاری و استخراج مواد پرتوزا و عناصر همراه شاهد حدود ۳۴ درصد افزایش فعالیت بودیم.

ارتقای قابلیت‌های حوزه معدن‌کاری با پیاده‌ سازی مدل‌ مشارکتی 

مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید مواد اولیه و سوخت هسته‌ای توضیح داد: علت افزایش و ارتقای عملکرد معاونت سوخت، پیاده‌ سازی مدل جدید در شرکت مادر تخصصی تولید مواد اولیه و سوخت هسته‌ای (تماس) است که با روشی مشارکتی از ظرفیت و پتانسیل شرکت‌های دارای قابلیت در حوزه معدن‌کاری استفاده کردیم. اگر این کار صرفا توسط همکاران ما در سازمان انرژی اتمی ایران انجام می‌گرفت، زمان زیادی صرف می‌شد اما با استفاده از مدل مشارکتی و ظرفیت شرکت‌های معدنی فعال در کشور توانستیم بسیار سریع‌تر به کیک زرد و عناصر پرتوزا برسیم. با این کار هم شرکت‌های معدنی به ماده معدنی مورد نیاز در صنعت می‌رسند و هم ما به اهداف خود دست خواهیم یافت. 

افزایش چشمگیر تولید کیک زرد در سال ۱۴۰۳

معاون رییس سازمان انرژی اتمی ایران عنوان کرد: با توجه به اینکه اکنون کارخانه شهید رضایی‌نژاد و کارخانه کیک زرد ساغند در سایت شهید سلیمانی، در حوزه فرآوری در حال فعالیت هستند؛ پیشرفت خوبی در این عرصه داشته‌ایم. در سال ۱۴۰۳ توانستیم مقدار مناسبی کیک زرد تولید کنیم و بر اساس برنامه‌ریزی‌ها در نظر داریم تا کارخانجات کیک زرد را در سراسر سایت‌های معدنی سازمان در کشور توسعه دهیم به گونه‌ای که در هر محلی که کار معدنی صورت می‌گیرد، کارخانه کیک زرد داشته باشیم.

برنامه‌ریزی برای تامین نیازهای راکتورها و نیروگاه‌های کشور 

احمدی ادامه داد: در حوزه تولید سوخت نیز کارهای فراوانی انجام شده است. همچنین امور زیرساختی برای تولید و تامین سوخت نیروگاه‌ها و راکتوهای داخلی در حال انجام است، قراردادهای خوبی تنظیم شده است تا بتوانیم نیازهای راکتورها و نیروگاه‌های ساخت داخل را تامین کنیم. در حال ایجاد زیرساخت‌ها و خرید تجهیزات مورد نیاز هستیم تا بتوانیم این امر مهم را عملیاتی کنیم. علاوه بر این در سال گذشته بهره‌برداری از خط تولید هگزا فلورید تلوریم انجام شد و برنامه تولید به صورت کامل محقق شد. همچنین در سال ۱۴۰۳ خط تولید هگزا فلورید ایریدیم نیز مورد بهره‌برداری قرار گرفت. 

وی اضافه کرد: در سال ۱۴۰۳ زیرساخت‌های عمرانی و ساختمان‌های اداری در حوزه پسمانداری تکمیل شد. یکی دیگر از اقدامات حائز اهمیت در سال گذشته تکمیل چهار کسک مربوط به حمل و نگهداری سوخت مصرف شده بود که مراحل نهایی آن در حال طی شدن است تا ان‌شاءالله در خرداد ماه مورد بهره‌برداری قرار گیرند تا سوخت‌های مصرف شده را در آن‌ها نگهداری کنند.

احمدی بهره‌برداری از زیرساخت‌های مورد نیاز برای تاسیسات جامع تست ایمنی فنی را یکی دیگر از اقدامات ۱۴۰۳ عنوان کرد و افزود: تست کسک را در مقیاس ۱/۳ انجام دادیم و مقیاس اصلی را نیز در اوایل ماه جاری (فروردین ماه) عملیاتی خواهیم کرد.

راه‌اندازی کارخانه فرآوری عناصر همراه در دیلک وردی و رنگان

وی درباره برنامه‌های این معاونت در سال ۱۴۰۴ گفت: در حوزه اکتشاف، برنامه‌های تکمیلی در سراسر کشور خواهیم داشت و این طرح‌ها در سایت‌های شمال غربی تا جنوب شرقی کشور ادامه دارد. با همکاری شرکت‌ها، در همه گستره کشور عملیات اکتشاف داشتیم و امسال نیز این اقدام ادامه خواهد یافت. همچنین در حوزه فرآوری، برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا کارخانه فرآوری عناصر همراه را در مجتمع دیلک وردی به بهره‌برداری برسانیم. 

مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید مواد اولیه و سوخت هسته‌ای با بیان اینکه امسال کارخانه فرآوری در جنوب شرق کشور نیز احداث خواهد شد، گفت: از کارخانه فرآوری عناصر همراه در سایت رنگان نیز در شهریور ماه بهره‌برداری خواهیم کرد. در سایت جنگسر نیز احداث کارخانه فرآوری در حال طراحی است.  همچنین در حال مطالعه هستیم تا بتوانیم ایجاد کارخانه کیک زرد در مقیاس بالا را در سایر سایت‌ها راه‌اندازی کنیم. 

وی اضافه کرد: در حوزه تولید سوخت نیز در نظر داریم تا کارهای سال گذشته را به سرانجام برسانیم. به ویژه موضوع تاسیسات مورد نیاز برای تست‌های کاربردی سوخت پیش از پرتودهی را ایجاد خواهیم کرد؛ ایجاد چنین تاسیساتی این قابلیت را به ما خواهد داد که تمامی آزمون‌های مورد نیاز بر روی سوخت‌ها را قبل از پرتودهی انجام بدهیم. همچنین در حوزه پسمانداری طرح‌های نیمه‌تمام و راکد را در سال ۱۴۰۴ به سرانجام خواهیم رساند. 

هوشمند سازی سایت‌های معدنی در سال‌جاری

احمدی افزود: هوشمندسازی سایت‌های معدنی نیز در سال ۱۴۰۳ مدنظر قرار گرفت به صورتی که بارگیری و حمل مواد معدنی باید به صورت هوشمند انجام شود که این کار در سایت ساغند پیاده‌سازی شده است و در نظر داریم تا در سال‌جاری این طرح را در سایر سایت‌ها نیز عملیاتی کنیم.

مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید مواد اولیه و سوخت هسته‌ای در پایان خاطرنشان کرد: سال گذشته پنجاهمین سالگرد تاسیس سازمان انرژی اتمی بود؛ یعنی ۵۰ سال تلاش همکاران ما در صنعت هسته‌ای که الحمدلله تاکنون دستاوردهای فراوانی برای کشور داشته است. در حوزه چرخه سوخت همه عملیات‌ها و فرآیندهای چرخه سوخت بومی‌سازی شده است و می‌توان ادعا کرد که تولید سوخت در کشور به‌صورت کامل توسط همکاران ما در حال انجام است. همچنین در حوزه تولید رادیوداروها گام‌های بسیار مهمی برداشته شده که نیاز است حمایت بیشتری شود تا عزیزان ما در صنعت هسته‌ای با قدرت و اطمینان خاطر بیشتری امور را پیش ببرند.