اقتصاد آنلاین/ مصطفی محمدزاده، کارشناس حوزه انرژی بیان کرد: قطعاً ناترازی گاز در سال آینده بیشتر از امسال خواهد بود، زیرا تقاضا افزایش می‌یابد اما تولید رشد چندانی ندارد.

سال گذشته، بحران گاز و ناترازی انرژی، چالشی اساسی برای کشور به وجود آورد. به علت افزایش مصرف و محدودیت‌های تولید، کشور با اختلال در تأمین گاز خانگی و صنعتی روبه‌رو شد. تحلیلگران، ریشه این مشکلات را در سیاست‌گذاری‌های گذشته، توسعه نیافتن زیرساخت‌های تولید و توزیع، و گازرسانی گسترده بدون پشتوانه منابع کافی می‌دانند. به نظر می‌رسد ادامه این روند، سال آینده را با چالش‌های بزرگ‌تری مواجه خواهد کرد. اکنون پرسش اینجاست: دولت برای عبور از این بحران، چه راهکارهایی در پیش گرفته است؟ هم اکنون قیمت‌ تعادلی انرژی، هدفمندی یارانه انرژی، و دیپلماسی فعال گازی گزینه‌های موجود است.

مصطفی محمدزاده کارشناس حوزه انرژی درباره عملکرد دولت در حوزه انرژی طی سال گذشته و موضوع ناترازی‌ها بیان کرد: سال گذشته در حوزه انرژی، به‌ویژه نفت و گاز و خصوصاً گاز، چالش‌هایی داشتیم که بیشتر به دلیل ارتباط مستقیم این بخش با مردم بود. برخی از این مشکلات ناشی از سیاست‌های دولت‌های گذشته در حوزه انرژی بود، مانند عدم افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های گاز و عدم توسعه زیرساخت‌های افزایش فشار گاز. همچنین سیاست اشتباه گازرسانی به تمامی روستاها، حتی در مناطق کم‌جمعیت و دورافتاده، باعث شد در سال گذشته و حتی امسال با ناترازی‌ها و مشکلاتی مواجه شویم.

وی افزود: اگر تلاش‌های جهادی کارکنان وزارت نفت و شرکت ملی گاز نبود، وضعیت گاز کشور امسال به مراتب بدتر از سال گذشته می‌شد. اما امسال با اقدامات بی‌سابقه، از جمله شکستن رکوردهای انتقال گاز و همکاری مردم در کاهش مصرف، توانستیم از این بحران عبور کنیم. البته این موضوع نباید باعث غفلت شود، زیرا اگر شرایط به همین منوال ادامه یابد و تولید گاز ثابت بماند، سال آینده وضعیت بسیار بدتر خواهد بود.

این کارشناس در خصوص راهکارهای پیشنهادی خود در حوزه داخلی بیان کرد: ما در حوزه داخلی نیازمند نگرش سیستمی و استفاده از فناوری‌های دانش‌بنیان در صنعت گاز هستیم، مانند تولید تجهیزات بهینه‌تر (توربین‌ها، بخاری‌های کم‌مصرف) هستیم زیرا بیشترین اتلاف انرژی در بخش خانگی و گرمایش رخ می‌دهد، بنابراین باید به سمت بهینه‌سازی مصرف حرکت کنیم. در این راستا نمونه‌های موفق مانند بخاری‌های ژاپنی که توسط برخی شرکت‌های ایرانی تولید شده‌اند، می‌توانند الگو باشند. در بخش خارجی نیز باید در حوزه دیپلماسی انرژی فعال عمل کنیم. خوشبختانه دیپلماسی گاز فعال شده و واردات گاز از ترکمنستان برای صادرات در دست اجراست. اما پروژه‌های مهمی مانند خط گاز چابهار، خط گاز پاکستان و خط گاز صلح هنوز محقق نشده‌اند و باید در سال آینده پیگیری شوند.

وی در مورد ارزیابی خود از عملکرد وزارت نفت هم توضیح داد: به وزارت نفت و صنعت گاز نمره قابل قبولی می‌دهم، زیرا پرسنل این مجموعه با تلاش بی‌وقفه و تحمل ریسک‌های بالا (مانند شکستن ۹ یا ۱۰ رکورد انتقال گاز) اجازه ندادند مشکل جدی در تأمین گرمایش خانه‌ها ایجاد شود. قطعاً ناترازی گاز در سال آینده بیشتر از امسال خواهد بود، زیرا تقاضا افزایش می‌یابد اما تولید رشد چندانی ندارد.

هرچند پروژه‌هایی مانند افزایش فشار در میدان‌های گازی و همکاری با ترکمنستان ممکن است بخشی از مشکل را حل کند، اما بدون همراهی مردم در کاهش مصرف، همچنان با چالش مواجه خواهیم بود.

مصطفی محمدزاده در خصوص سیاست‌های پیشنهادی خود برای دولت هم خواستار هدایت یارانه انرژی به سمت مصرف‌کنندگان بهینه شد و گفت: باید پرمصرف‌ها شناسایی شوند و هزینه واقعی انرژی را پرداخت کنند، نه اینکه مانند مصرف‌کنندگان کم‌درآمد یارانه دریافت کنند. همچنین قیمت انرژی در ایران بسیار پایین‌تر از استانداردهای جهانی است. اصلاح تدریجی قیمت‌ها (با در نظر گرفتن حمایت از قشر کم‌درآمد) می‌تواند به کاهش ناترازی کمک کند.

وی با تاکید بر اجرای سیاست‌های تشویقی تاکید کرد: طرح‌هایی مانند طرح‌های تخفیف قبض برای مشترکان کم‌مصرف، به‌ویژه در مناطق محروم باید دنبال شود. بنابراین ترکیبی از سیاست‌های تنبیهی (برای پرمصرف‌ها) و تشویقی (برای کم‌مصرف‌ها)، همراه با توسعه زیرساخت‌ها و دیپلماسی فعال انرژی، می‌تواند راهکار مناسبی برای کاهش ناترازی گاز در سال آینده باشد.