فارس/ اندیشکده آمریکایی بنیاد جیمز تاون معتقد است که تحرکات نظامی لهستان نشانه تشدید نگرانی این عضو ناتو درباره تبعات مذاکرات دونالد ترامپ با روسیه بر سر اوکراین است.

 «لهستان برای جنگ مستقیم با روسیه آماده می‌شود.» این گزارش بنیاد جیمز تاون است.طبق گزارش این اندیشکده، مقامات لهستان که کشورشان با اوکراین و روسیه مرز مشترک دارد، درباره تبعات مواضع دولت دونالد ترامپ نگران هستند و به سراغ تقویت توان نظامی این کشور رفته‌اند. در گزارش آمده است: «لهستان در یک واکنش جدی به تهدید فزاینده از سوی روسیه و با در نظر گرفتن سناریوهای احتمالی پس از مذاکرات صلح اوکراین که توسط دولت دونالد ترامپ میانجی‌گری می‌شود، به طور چشمگیری روند تقویت قوای نظامی خود را تسریع بخشیده است. این تحرکات در حالی صورت می‌گیرد که سایه یک جنگ احتمالی با روسیه بر منطقه سنگینی می‌کند و ورشو تلاش می‌کند تا با تقویت بنیه دفاعی خود، از امنیت ملی و تمامیت ارضی خود محافظت کند.»

به روایت بنیاد جیمز تاون، یکی از محوری‌ترین برنامه‌های لهستان، آموزش نظامی داوطلبانه برای تمامی مردان بالغ این کشور است. هدف از این طرح، ایجاد یک نیروی ذخیره بزرگ و آماده در سال‌های آتی است. لهستان علاوه بر تقویت نیروی انسانی، به دنبال افزایش چشمگیر تعداد پرسنل نظامی است. دولت این کشور قصد دارد تعداد نیروهای مسلح خود، شامل پرسنل فعال و نیروهای ذخیره، را به نیم میلیون نفر برساند. این افزایش نیرو در کنار افزایش قابل توجه بودجه نظامی لهستان قرار دارد. ورشو نه تنها بودجه دفاعی خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده، بلکه به طور فعال از سایر متحدان خود در ناتو نیز خواسته تا بودجه‌های دفاعی خود را بالا ببرند. طبق گزارش اندیشکده آمریکایی، این تحولات نظامی در لهستان در یک بستر سیاسی حساس و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری رخ می‌دهد. در این کارزار، هر دو جناح سیاسی اصلی بر سر ضرورت تقویت ارتش اجماع دارند.

بنیاد جیمز تاون، ریشه‌های تلاش‌های اخیر لهستان برای تقویت نظامی را به «آغاز تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲» نسبت داد.طبق این گزارش، دلیل تحرکات نظامی لهستان ارزیابی دولت «از افزایش احتمال درگیری مستقیم با روسیه و همچنین ابهامات موجود درباره تلاش‌های صلح‌طلبانه دونالد ترامپ در اوکراین و احتمال تثبیت دستاوردهای ارضی روسیه در این کشور است.» به روایت بنیاد آمریکایی، «دولت لهستان نگران است که اگر تحت فشار آمریکا، اوکراین مجبور به واگذاری بخش‌هایی از خاک و حاکمیت خود شود و در مقابل، تحریم‌های روسیه لغو شده و این کشور بتواند اقتصاد و ارتش خود را بازسازی کند، آنگاه لهستان در خط مقدم جنگ بعدی قرار خواهد گرفت.»

در همین راستا، دولت ائتلافی دونالد توسک نخست‌وزیر لهستان، طی هفته‌های اخیر اقدامات متعددی را در سطح داخلی و بین‌المللی برای تقویت توانایی‌های نظامی و آمادگی اجتماعی این کشور انجام داده است. توسک طی سخنرانی اخیر در پارلمان لهستان، استدلال‌های دولت برای تسریع در روند تقویت نظامی را تشریح کرد. او با استناد به گزارش‌های اطلاعاتی متحدان غربی، هشدار داد که روسیه در حال برنامه‌ریزی برای یک جنگ به مراتب بزرگتر طی سه تا چهار سال آینده است. او همچنین اشاره کرد که «بعید است» اوکراین تحت هرگونه توافق صلح احتمالی، ضمانت‌های امنیتی محکمی از ایالات متحده دریافت کند و این امر وضع لهستان را به مراتب خطرناک‌تر کرده است.توسک علاوه بر طرح آموزش نظامی داوطلبانه، از طرح دولت برای بررسی امکان افزایش تعداد ارتش لهستان به نیم میلیون نفر شامل نیروهای ذخیره خبر داد. لهستان در حال حاضر نیز با بیش از ۲۱۶ هزار پرسنل فعال، سومین ارتش بزرگ در ناتو و بزرگترین ارتش در اتحادیه اروپا را در اختیار دارد. تنها ایالات متحده و ترکیه از نظر تعداد نیرو از لهستان پیشی گرفته‌اند.

لهستان در سال ۲۰۲۲، یکی از معدود اعضای ناتو بود که هزینه‌های نظامی خود را بالاتر از ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی، مطابق با تعهدات این سازمان، حفظ کرد. این کشور در سال ۲۰۲۳ این رقم را به ۳.۹ درصد رساند که بالاترین میزان در بین تمام اعضای ناتو، حتی بالاتر از ایالات متحده بود. علاوه بر تقویت نیروها و افزایش بودجه، لهستان در حال ساخت استحکامات مرزی گسترده با بلاروس و روسیه (استان کالینینگراد) است. این پروژه که با هزینه ۲.۴ میلیارد یورو اجرا می‌شود، شامل تقویت حدود ۷۰۰ کیلومتر از مرزهای شرقی و شمالی لهستان با ایجاد موانع فیزیکی مانند سنگرها، میدان‌های مین و موانع ضد تانک و همچنین نصب تجهیزات الکترونیکی پیشرفته از جمله سیستم‌های نظارت ماهواره‌ای، دوربین‌های حرارتی و سامانه‌های ضد پهپاد است. هدف از این پروژه که «سپر شرقی» نام دارد، تقویت توانایی‌های دفاعی در برابر حملات غافلگیرانه، کند کردن پیشروی نیروهای دشمن، تسهیل حرکت نیروهای لهستانی و محافظت از جمعیت غیرنظامی است. ورشو امیدوار است تا بودجه این پروژه را از طریق برنامه‌های دفاعی مختلف اتحادیه اروپا تأمین کند و در همین راستا، توافق اولیه‌ای با بانک سرمایه‌گذاری اروپا برای دریافت ۱ میلیارد یورو وام به دست آورده است. پارلمان اروپا نیز این پروژه را به عنوان یک ابتکار مهم برای دفاع در سطح کل اتحادیه اروپا به رسمیت شناخته است. لهستان در سطح بین‌المللی نیز به طور فعال در تلاش برای تشویق سایر اعضای ناتو به افزایش هزینه‌های دفاعی و تقویت تعهدات دفاعی در جناح شرقی این پیمان بوده است. آندری دودا رئیس‌جمهور لهستان درخواست افزایش حداقل هزینه‌های دفاعی ناتو از ۲ درصد به ۳ درصد تولید ناخالص داخلی را مطرح کرده است.
رئیس‌جمهور لهستان پس از دیدار اخیر با دبیرکل ناتو هشدار داده است که اگر کل ائتلاف هزینه‌های خود را افزایش ندهد، «پوتین ممکن است بار دیگر برای حمله وسوسه شود زیرا بازدارندگی مؤثری وجود نخواهد داشت.»پیشنهاد رئیس‌جمهور لهستان همزمان با هشدارهای دونالد ترامپ مبنی بر عدم دفاع آمریکا از اعضای ناتو که بودجه کافی برای دفاع خود اختصاص ندهند، مطرح شده است. همچنین، نخست‌وزیر لهستان دونالد توسک نیز از اروپا خواسته تا در «مسابقه تسلیحاتی» با روسیه پیروز شود و به «استقلال دفاعی» دست یابد.لهستان در راستای تقویت اتحادهای خود، در حال نهایی کردن یک معاهده در مورد تضمین‌های امنیتی متقابل با فرانسه است و همچنین با انگلیس نیز در حال مذاکره برای یک معاهده جدید دفاعی و امنیتی است که انتظار می‌رود تا پایان سال جاری به امضا برسد. با توجه به افزایش تردیدها در مورد تعهدات آمریکا به دفاع از اعضای ناتو، لهستان به طور جدی به گسترش «چتر هسته‌ای» فرانسه برای پوشش متحدان اروپایی یا توسعه زرادخانه هسته‌ای خود به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر روسیه می‌اندیشد. تمام این تحولات نظامی در لهستان در حالی رخ می‌دهد که این کشور در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد. هر دو جناح سیاسی اصلی به خوبی می‌دانند که در این شرایط حساس، نباید در زمینه امنیت ملی ضعیف به نظر برسند. نتایج انتخابات و سیاست‌های دولت آینده هرچه باشد، به نظر می‌رسد که روند تقویت دفاعی و گسترش توانایی‌های نظامی لهستان ادامه خواهد یافت.