نسرین علیزاده، مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با اشاره به اهمیت سبک زندگی در پیشگیری از چاقی اظهار داشت: چاقی یکی از مهم‌ترین معضلات بهداشتی عصر حاضر است که ریشه آن در چهار عامل اصلی سبک زندگی شامل تغذیه، فعالیت بدنی، مدیریت استرس و خودمراقبتی نهفته است.

وی با تأکید بر اینکه نوع و میزان غذای مصرفی از ارکان اصلی در مدیریت وزن است، افزود: علاوه بر تغذیه، داشتن فعالیت بدنی منظم، مدیریت استرس و مشکلات روانی، ترک دخانیات و مراجعه به موقع برای دریافت مشاوره‌های تخصصی نقش مهمی در پیشگیری از اضافه وزن دارد.

علیزاده ادامه داد: عوامل محیطی و ژنتیکی نیز می‌توانند در بروز چاقی نقش داشته باشند، اما با تغییر سبک زندگی می‌توان تا حد زیادی بر این عوامل غلبه کرد. برای مثال، آلودگی‌های محیطی نیز از جمله عواملی است که به صورت غیرمستقیم می‌تواند در کاهش تحرک و افزایش وزن مؤثر باشد.

وی خاطرنشان کرد: هر فرد باید بتواند عوامل مؤثر در اضافه وزن خود را بشناسد و برای این کار نیازمند مراجعه به مراکز مشاوره و خدمات جامع سلامت است.

علیزاده افزود: با اجرای نظام ادغام خدمات تغذیه در شبکه سلامت کشور، هم‌اکنون در استان خراسان شمالی حدود ۱۲ کارشناس تغذیه علاوه بر کارشناسان در مراکز خدمات جامع سلامت شهری در مراکز روستایی فعال هستند که به صورت رایگان خدمات مشاوره تخصصی و در صورت نیاز، رژیم غذایی مناسب را برای افراد دارای اضافه وزن ارائه می‌دهند.

چاقی عامل بروز بیماری‌های غیرواگیر

وی با اشاره به اینکه چاقی امروز به عنوان یک بیماری شناخته می‌شود، گفت: چاقی عامل بروز بیماری‌های غیرواگیر همچون دیابت، بیماری‌های قلبی-عروقی، مشکلات اسکلتی و عضلانی مانند زانو و کمر درد است و حتی می‌تواند بر امنیت شغلی و فعالیت‌های روزمره افراد تأثیر منفی بگذارد.

این مقام مسئول با اشاره به مطالعات دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت اظهار کرد: از سال ۱۴۰۱، نقشه اپیدمیولوژیک اضافه وزن و چاقی به تفکیک استان‌ها منتشر شده است که براساس آن، در خراسان شمالی بیش از ۵۰ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال و همچنین حدود ۶۵ درصد از میانسالان تحت پوشش دارای وزن بالا و چاقی هستند.

وی افزود: نکته نگران‌کننده آن است که سلول‌های چربی در کودکان پس از ایجاد، حتی با کاهش وزن از بین نمی‌روند و تنها با روش‌های تهاجمی قابل حذف هستند؛ این مسأله ضرورت پیشگیری از چاقی در کودکان را دوچندان می‌کند.

مدیر گروه بهبود تغذیه دانشگاه گفت: بر اساس آمار، سه علت اصلی مرگ‌ومیر در استان شامل بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان‌ها و حوادث هستند که دو مورد نخست به طور مستقیم با اضافه وزن و چاقی در ارتباطند.

وی ادامه داد: این بحران نیازمند عزم ملی و همکاری همه‌جانبه دستگاه‌های اجرایی است. سازمان‌هایی مانند اداره کل ورزش و جوانان باید زمینه ورزش رایگان یا کم‌هزینه را برای عموم مردم فراهم کنند و محیط‌های شهری و فضای مجازی نیز باید مشوق سبک زندگی سالم باشند نه ترویج چاقی.

این مقام مسئول تصریح کرد: دسترسی آسان مردم به غذاهای پرچرب و پرکالری، تبلیغات فریبنده غذایی و کم‌تحرکی ناشی از زندگی مدرن، عوامل محیطی هستند که با مشارکت سازمان‌ها قابل کنترل‌ هستند.

علیزاده با اشاره به اینکه امروز اقتصاد سلامت بیشتر به سمت درمان بیماری‌ها سوق یافته است، تأکید کرد: در حالی‌که باید تمرکز اصلی نظام سلامت بر پیشگیری و آموزش باشد تا از هزینه‌های سنگین درمان در آینده جلوگیری شود.

وی تغذیه مقابل تلویزیون را یکی از دلایل اصلی چاقی در کودکان دانست و افزود: سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای کنترل چاقی کودکان و نوجوانان برنامه‌ای با عنوان ۰-۱-۲-۵ پیشنهاد داده است که شامل حداکثر دو ساعت تماشای تلویزیون، پنج وعده میوه و سبزیجات در روز، صفر مصرف نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های پرقند و پرچرب و حداقل یک ساعت فعالیت بدنی روزانه است.

علیزاده خواستار همکاری خانواده‌ها، نهادهای آموزشی، رسانه‌ها و سیاست‌گذاران برای ترویج سبک زندگی سالم شد و تأکید کرد: شرط اصلی موفقیت در کنترل چاقی، خودمراقبتی و پایبندی افراد به الگوهای زندگی سالم است.