مهر/ در حالی شاهد داغ شدن بازار خریدوفروش موی طبیعی هستیم که هنوز چارچوب قانونی برای این تجارت تعریف نشده و عمدتا بانوان کم‌درآمد قربانیان دلالان سودجو در این بازار می‌شوند.

در ماه‌های اخیر، بازار غیررسمی خرید و فروش موی طبیعی زنان در استان تهران به شکل نگران‌کننده‌ای گسترش یافته است.

استان تهران ازجمله مناطقی است که طی سالیان اخیر خرید و فروش موی طبیعی در آن رواج یافته است.

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که این تجارت که عمدتاً در پیاده‌روهای مرکزی شهر، فضای مجازی و برخی آرایشگاه‌های غیرمجاز انجام می‌شود، با سوءاستفاده از نیاز مالی زنان و دختران و تبلیغات فریبنده همراه است، البته به‌جز سالن‌های زیبایی و آرایشگاه‌های سطح شهر چندین فروشگاه تخصصی در سطح استان تهران در این حوزه فعالیت می‌کنند.

بر اساس بررسی‌های خبرنگاران مهر، خریداران مو که معمولاً به صورت واسطه عمل می‌کنند، در اطراف دانشگاه‌ها با تبلیغ شعارهایی مانند «موی شما گنج است!» یا «یک بار مو بفروش، یک ماه حقوق بگیر!» زنان را ترغیب به فروش موهای طبیعی خود می‌کنند.

موی طبیعی چه قیمتی است؟

یکی از خریداران مو در خصوص نحوه قیمت گذاری به خبرنگار مهر گفت: قیمت مو بر اساس طول، ضخامت و رنگ از ۲۰ میلیون تومان برای موهای کوتاه تا ۶۰ میلیون تومان برای موهای بلند و سالم در ازای یک کیلوگرم متغیر است.

در واقع هرچه مو بلندتر و پُرتر باشد قیمت هم بالاتر می‌رود.نکته جالب این است که با توجه به استقبال مشتریان، موهای لخت که قابلیت رنگ و فر شدن را دارند گران‌تر هستند و مساله دیگر این است که هر چه سن صاحبان مو کمتر باشد تأثیر بیشتری در افزایش قیمت دارد

وقتی مو قیچی می‌شود، خریداران با بهانه گیری سعی دارند مبلغ کمتری پرداخت کنند

برخی خریداران با ادعای «پرداخت نقدی سریع»، پس از قطع مو، با بهانه تراشی‌هایی در خصوص کیفیت مو مبلغی بسیار کمتر از توافق اولیه پرداخت می‌کنند و این تجارت به دلیل عدم حضور نهادهای نظارتی، به محل سوءاستفاده از زنان کم‌درآمد تبدیل شده است.

نرگس ۲۸ ساله، یکی از فروشندگان مو در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان کرد: برای پرداخت اجاره خانه، موهایم را که ۳۰ سانتی متر بود فروختم. قول شش میلیون دادند، اما بعد از بریدن، فقط سه میلیون پرداخت کردند. وقتی اعتراض کردم، گفتند موهایت کیفیت نداشت!

به مو دیه هم تعلق می‌گیرد

خرید و فروش موی طبیعی تاکنون در چارچوب قوانین نظارتی نبوده، اما در حال حاضر گفته می‌شود، با توجه به افزایش شکایات، مسئولان و کارشناسان در حال بررسی راه‌کارهای قانونی هستند.

یک کارشناس حقوق در واکنش به این موضوع به خبرنگار مهر گفت: این فعالیت‌ها اگر همراه با کلاهبرداری یا اجبار باشد، جرم محسوب می‌شود، در غیر این صورت جرم انگاری نشده است، اما اگر بدون رضایت فرد باشد، حتی به مو دیه هم تعلق می‌گیرد.

محمدرضا کمیزی گفت: خرید و فروش موی طبیعی زنان، کودکان و نوجوانان در استان تهران در نظام صنعت و معدن، بهداشت و درمان و یا معاونت غذا و دارو تعریف نشده است و در این خصوص خلأ داریم.

استفاده از ابزارهای غیراستریل خطر عفونت را افزایش می‌دهد

یک پزشک فعال در حوزه زیبایی و پوست و مو درباره عوارض فروش مو هشدار داد و به خبرنگار مهر گفت: قطع نادرست موها توسط افراد غیرمتخصص می‌تواند به فولیکول‌های مو آسیب بزند و حتی باعث ریزش دائمی شود.

الهام ساعدی افزود: بسیاری از خریداران از ابزارهای غیراستریل استفاده می‌کنند که خطر عفونت را افزایش می‌دهد.

زنان سرپرست خانوار و دانشجویان فروشندگان اصلی مو

اما چرا زنان به فروش مو روی می‌آورند؟ سوالی است، که یکی از خریداران مو در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به آن اظهار داشت: زنان سرپرست خانوار و دانشجویان، فروشندگان اصلی مو هستند و به نظر می‌رسد، نبود مشاغل پایدار برای زنان کم‌درآمد، آن‌ها را به سمت این کار سوق می‌دهد.

یکی از فروشندگان در خصوص انگیزه خود از فروش مو به خبرنگار مهر گفت: بیکار بودم و برای هزینه درمان پسرم چاره‌ای نداشتم و به همین دلیل موهایم را فروختم، اما پولش حتی برای یک ماه هم کافی نبود.

کارشناسان معتقدند برای مقابله با این پدیده باید چارچوب قانونی برای خرید و فروش مو با نظارت وزارت صمت ایجاد شود و از سویی دیگر با واسطه‌ها برخورد شده و آرایشگاه‌ها و دفاتر غیرمجاز خرید مو پلمب شود و با هشدار درباره عوارض فروش مو از طریق رسانه‌ها مردم را آگاه کرده و با حمایت اقتصادی و ایجاد مشاغل خانگی برای زنان آسیب‌پذیر نیازهای اولیه مالی آنها را تأمین کنیم.

این تجارت نشانه‌ای از نابرابری اجتماعی است و تا زمانی که زنان گزینه‌های اقتصادی بهتری نداشته باشند، نمی‌توان آن‌ها را از فروش مو منصرف کرد.

بازار سیاه خرید و فروش موی زنان در تهران، تنها یک مشکل اقتصادی نیست، بلکه مسئله‌ای اجتماعی، بهداشتی و امنیتی است که نیازمند عزم جدی نهادهای حاکمیتی است. در حالی که برخی کشورها این تجارت را با صدور مجوز و نظارت بر قیمت‌ها قانونی کرده‌اند، به نظر می‌رسد در ایران، فقدان قوانین شفاف، این بازار را به بستری برای سوءاستفاده تبدیل کرده است.