خراسان/ ویدئوی پاسخ بازیگر خردسال به سوال «رشید‌پور» درباره شغل مادرش که گفت: «مادره...» پربازدید شد؛ چرا و چطور باید این دیدگاه را به کودکان آموزش داد؟
«رایان سرلک» بازیگر خردسال سریال‌های زیرخاکی، در انتهای شب و ... در توصیف مادر بودن به نکته‌ای اشاره کرد که مورد تحسین کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت. او در پاسخ به سوال «رضا رشید‌پور» درباره شغل پدر و مادرش به زیبا‌ترین شکل ممکن پاسخ داد. وقتی این مجری از او پرسید که «مامان بابا چیکاره‌ن اصلا؟»، گفت: «بابام آرشیتکته» و «مادرم، مادره...». مادرش هم با شنیدن این پاسخ ذوق کرد که پسر ۱۱ ساله‌اش به همه ما، جایگاه رفیع مادری را آموخت. اما چرا و چطور باید به کودکان، ارزش مادر بودن و زحماتش را آموخت؟ در ادامه به نکاتی در همین باره اشاره خواهد شد.
​​​​​​​شغلی به وسعت یک زندگی
در جهانی که شغل‌ها با عناوین رسمی سنجیده می‌شوند و هویت حرفه‌ای افراد در کارت‌های ویزیت و صفحات مجازی معرفی می‌شود، شنیدن جمله‌ای کوتاه از زبان یک کودک که با اطمینان و لبخند می‌گوید: «مادره»، عمیقاً تأمل‌برانگیز است. این پاسخ کودکانه، ساده اما پُرمعناست. نشانه‌ای‌ است از درکی عمیق نسبت به نقشی که شاید در ظاهر دیده نشود اما در زیربنای زندگی هر انسان و جامعه‌ای جاری ا‌ست: مادری کردن.
مادری‌کردن چیزی فراتر از رسیدگی‌های معمول
مادری کردن از منظر روان‌شناسی، چیزی فراتر از مراقبت روزمره و رسیدگی‌های معمول است. این نقش، یکی از مهم‌ترین فرایندهای تربیتی، هیجانی و روان‌شناختی دوران رشد کودک را شکل می‌دهد. بر اساس نظریه دلبستگی که یکی از پایه‌های روان‌شناسی رشد محسوب می‌شود، مادر نخستین منبع امنیت روانی کودک است؛ کسی که نه‌تنها نیازهای جسمی، بلکه نیازهای عاطفی، شناختی و هیجانی فرزند را پاسخ می‌دهد.
ضرورت تبیین این نقش ارزشمند برای کودکان
اما چگونه می‌توان به کودکان آموخت که این نقش بی‌ادعا، چقدر مهم، پیچیده و ارزشمند است؟ کودک زمانی به معنای عمیق نقش مادری پی می‌برد که بتواند تلاش‌های پشت‌صحنه را ببیند، مسئولیت‌های نادیده را درک کند و اهمیت مراقبت‌های عاطفی را بفهمد. این درک، نیازمند بستری مناسب در خانه و خانواده است، جایی که احترام، مشاهده، تجربه و گفت‌وگو به شکل‌گیری نگرش درست نسبت به مادری کمک می‌کند.
راهکارهای روان‌شناختی برای ایجاد این نگرش در کودکان
۱ الگوی رفتاری والدین، به‌ویژه پدر
وقتی پدر با احترام درباره زحمات مادر صحبت می‌کند، از او قدردانی و نقش او را با ارزش توصیف می‌کند. کودک می‌آموزد که آن‌چه مادر انجام می‌دهد، یک «شغل واقعی» است؛ شغلی با مسئولیت‌های سنگین و نتایجی ژرف.
۲ همراه‌سازی کودک در تجربه‌های مادرانه
کودکی که در کنار مادر در فرایندهای روزمره خانه حضور دارد از مراقبت از خواهر و برادر گرفته تا کمک در آشپزی یا خرید، به تدریج تلاش‌های مادر را تجربه می‌کند و یاد می‌گیرد که این نقش، نیازمند مدیریت، انعطاف‌پذیری، صبوری و برنامه‌ریزی است.
۳بیان صریح اما کودک‌فهم درباره نقش مادری
مادر بودن را می‌توان با جمله‌هایی ساده اما معنادار به کودک معرفی کرد؛ مثلاً: «مامان شغلش اینه که هر روز مراقب آرامش و حال ما باشه. خیلی کار مهمیه.»
۴ پرسشگری و گفت‌وگوهای همدلانه
سوالاتی مثل «فکر می‌کنی امروز مامان بیشتر از همه از چی خسته شد؟» ذهن کودک را به تحلیل، همدلی و درک تلاش‌های مادری سوق می‌دهد.
۵ نمایش نقش مادر در رسانه‌ها و داستان‌ها
استفاده از کتاب‌ها، کارتون‌ها و داستان‌هایی که مادر را به‌عنوان شخصیتی فعال، تأثیرگذار و مهم نشان می‌دهند، به کودک کمک می‌کند تا این نگرش را با زبان خودش درونی کند.
 باوری که باید در خانواده نهادینه شود
همه این مسیرها، تنها زمانی ثمربخش خواهند بود که ما به عنوان بزرگ‌ترها، خود باور داشته باشیم که مادری کردن، یک شغل است؛ شغلی تمام‌وقت، بی‌مرخصی، بی‌حقوق، اما سرشار از اثرگذاری و ارزش. اگر این باور در خانواده نهادینه شود، کودک هم آن را خواهد آموخت و روزی با همان اطمینان شیرین کودکانه خواهد گفت: «مادره». و این، همان نقطه‌ای‌ است که تربیت، به ثمر نشسته و نگرش، درک شده است. مادر بودن، فقط حضور در خانه نیست؛ مادر بودن، ساختن آرامش روانی یک انسان است.

نویسنده: پرستو عادل‌صدیق | روان‌شناس