خراسان/ دانشمندان مدت‌ها بر این باور بودند که دلیل فراموشی خاطرات دوران نوزادی این است که هیپوکامپ، بخشی از مغز که مسئول ثبت و ذخیره‌سازی خاطرات است تا دوران نوجوانی همچنان درحال رشد و توسعه است. اما پژوهشگران دانشگاه «ییل» در مطالعه‌ای جدید دریافتند که این فرضیه کاملاً درست نیست؛ در واقع، نوزادان می‌توانند خاطرات را ذخیره کنند اما در سال‌های بعدی زندگی قادر به دسترسی به آن‌ها نیستند.
​​​​​​​نحوه انجام این پژوهش
این مطالعه که نتایج آن در ژورنال «Science» منتشر شده است، ۲۶ نوزاد ۴ ماهه تا ۲ ساله را مورد بررسی قرار داد. محققان ابتدا به نوزادان تصاویری از چهره‌های جدید، اشیا یا مناظر مختلف نشان دادند و سپس بررسی کردند که آیا آن‌ها قادر به تشخیص تصاویر قبلی در میان تصاویر جدید هستند یا خیر. در این آزمایش، نوزادان ابتدا تصاویری را برای دو ثانیه مشاهده کردند و پس از یک مکث کوتاه، همان تصاویر در کنار تصاویر جدید نمایش داده شد. دانشمندان با دنبال کردن حرکات چشم نوزادان، بررسی کردند که آیا آن‌ها به تصویر آشنا نگاه طولانی‌تری دارند یا خیر. نتایج نشان داد نوزادانی که بیشتر به تصویر آشنا خیره می‌شدند، آن را به یاد می‌آوردند. اگر نوزادی هیچ ترجیحی نشان نمی‌داد، این احتمال مطرح می‌شد که حافظه او هنوز به اندازه کافی توسعه نیافته است. محققان برای اندازه‌گیری فعالیت هیپوکامپ از تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI) استفاده کردند. اسکن‌های مغزی نشان داد که هرچه فعالیت هیپوکامپ هنگام مشاهده تصویر جدید بیشتر بود، احتمال این که نوزاد آن را بعدها به خاطر بیاورد هم افزایش می‌یافت. این تأثیر در تمام نوزادان مشاهده شد، اما در نوزادان بالای ۱۲ ماه به‌مراتب قوی‌تر بود که نشان می‌دهد هیپوکامپ در این سن نقش بیشتری در یادگیری و حافظه ایفا می‌کند. علاوه‌بر این، تنها در نوزادان بزرگ‌تر فعالیتی در قشر اوربیتوفرونتال مشاهده شد؛ بخشی از مغز که در تصمیم‌گیری و شناسایی خاطرات نقش دارد.
آیا حافظه نوزادان قادر به ذخیره خاطرات بلندمدت است؟
این مطالعه نشان داد که نوزادان می‌توانند خاطرات اپیزودیک(خاطرات مربوط به رویدادهای خاص) را زودتر از آنچه قبلاً تصور می‌شد، ذخیره کنند. اما این خاطرات چه می‌شوند؟ دو احتمال مطرح است: این خاطرات ممکن است اصلاً وارد حافظه بلندمدت نشوند؛ این خاطرات ذخیره شده‌اند، اما مغز ما نمی‌تواند به آن‌ها دسترسی پیدا کند. پروفسور «نیک ترک براون»، سرپرست این پژوهش، معتقد است که مغز نوزادان ممکن است واژه‌های کلیدی درستی برای بازیابی این خاطرات در سال‌های بعدی نداشته باشد. به عبارتی، نحوه ذخیره‌سازی این خاطرات با شیوه‌ای که بزرگ‌سالان حافظه را بازیابی می‌کنند، متفاوت است. این تحقیق نشان می‌دهد که نوزادان قادر به ذخیره‌سازی خاطرات هستند، اما به ‌دلایل نامشخصی در سال‌های بعدی قادر به بازیابی آن‌ها نیستند.