تجارت نیوز/ پس از واگذاری سهام ایران‌خودرو، همچنان بحث‌هایی درباره خصوصی‌سازی سایپا نیز مطرح است. در میان متقاضیان خرید سهام این شرکت، نام گروه صنعتی انتخاب هم به چشم می‌خورد. گروهی که تاکنون در صنعت لوازم خانگی فعال بوده و با توجه به ممنوعیت واردات لوازم خانگی، همواره شائبه‌هایی مبنی بر افزایش انحصارطلبی‌ها در این صنعت وجود دارد. حال آیا قرار است بازار خودرو فرصت جدیدی برای این نوع انحصارطلبی‌ها باشد؟

 در حالی که قطار واگذاری خودروسازان پس از عبور از ایستگاه ایران خودرو به سایپا رسیده، آینده دومین خودروساز بزرگ کشور هم در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. برخلاف ایران خودرو که سرنوشت آن تا حد زیادی قابل پیش‌بینی بود، صف مدعیان خرید سهام سایپا ترکیبی ناهمگون و سوال‌برانگیز ایجاد کرده است.
در میان گزینه‌هایی همچون کرمان‌موتور و کنسرسیوم قطعه‌سازان، نام گروه صنعتی انتخاب هم به چشم می‌خورد. گروهی که بیش از هر چیز، به‌ عنوان یکی از تولید‌کنندگان مطرح لوازم خانگی در ایران شناخته می‌شود.

در حالی اکنون این شرکت برای ورود به صنعت خودروسازی خیز برداشته که انتقادات زیادی نسبت به فعالیت آن در همان بخش لوازم خانگی وجود دارد. به‌ویژه آنکه گروه صنعتی انتخاب زمانی توانست پایه‌های فعالیت خود در لوازم خانگی را مستحکم کند که شرکت‌های خارجی، ازجمله ال‌جی و سامسونگ خاک ایران را ترک کردند.
این شرکت نیز با نامه‌نگاری‌های مختلف با نهادهای حاکمیتی علاقه و استقبال خود از نبود خارجی‌ها و ممنوعیت واردات را به تصویر کشید تا در نبود قدرت‌های جهانی بتواند بازار داخلی را به قبضه درآورد. این نوع انحصارطلبی باعث شده متقاضیان ایرانی در بازار لوازم خانگی با مشکلات عدیده‌ای مانند تأخیر در تحویل کالا، افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها، کیفیت پایین، گارانتی و خدمات پس از فروش کم‌اعتبار و… مواجه شوند.
بدین ترتیب به نظر می‌رسد چنین شرایطی به مذاق شرکتی که خود را بزرگ‌ترین تولیدکننده لوازم خانگی در ایران می‌داند، خوش آید و حالا تور خود را برای بازار خودرو هم پهن کند. بازاری که نابسامانی آن از لوازم خانگی هم بیشتر است.
در این زمینه پرسش اساسی این است که آیا گروه صنعتی انتخاب واقعاً دغدغه بهبود شرایط تولید در صنعت خودروسازی را دارد یا انحصارهای موجود در اقتصاد و بازارهای ایران، مدیران آن را برای حضور در بازار ترغیب کرده است؟ به‌ویژه آنکه اگر دغدغه‌ای در زمینه بهبود تولید وجود دارد، چرا در وهله اول نابسامانی‌های بازار لوازم خانگی حل نمی‌شود؟

جریان ورود انتخاب به صنعت خودروسازی از کجا آغاز شد؟
در چارچوب سیاست‌های دولت برای خصوصی‌سازی و واگذاری خودروسازان دولتی زیان‌ده، نام گروه صنعتی انتخاب، مالک برندهایی مانند اسنوا و دوو در کنار کرمان‌موتور و کنسرسیوم قطعه‌سازان به‌عنوان یکی از خریداران بالقوه سهام سایپا مطرح شد.
هرچند انتخاب به‌ دلیل سرمایه‌گذاری‌های خود در حوزه‌های مختلف یک گروه مالی قدرتمند محسوب می‌شود، اما پس از مدتی، گمانه‌زنی‌هایی درباره کناره‌گیری انتخاب از خرید سهام سایپا به میان آمد. به نظر می‌رسد دلیل اصلی این امر، خرید گروه‌ هتل‌های پارسیان از سوی این شرکت باشد

رمزگشایی از انگیزه اصلی انتخاب برای ورود به صنعت خودروسازی
گروه صنعتی انتخاب یکی از بزرگ‌ترین بازیگران بازار لوازم خانگی ایران است و توانسته سهم بسزایی را با برندهای خود از بازار ایران کسب کند. با این حال، بخش قابل توجهی از این افزایش سهم در سایه ممنوعیت واردات لوازم خانگی و در یک بازار انحصاری به دست آمده است.
بنابراین، کاملاً بدیهی است که این شرکت بخواهد به صنعت خودروسازی ورود کند. چراکه در صنعت خودروسازی ایران هم یک فضای انحصاری وجود دارد. قطعاً گروه انتخاب هم با آگاهی کامل از این موضوع، اقدام به ورود به حوزه خودروسازی کرده است.
شاید گروه انتخاب در حوزه خودروسازی سابقه‌ای نداشته باشد، اما مدیران آن به‌خوبی می‌دانند که بازارهای انحصاری چقدر می‌توانند سود‌ده باشند. بنابراین انحصاری بودن بازار خودرو خود می‌تواند یک دلیل مهم برای ورود چنین شرکت‌هایی به صنعت خودروسازی باشد.

سیاست‌های کلان اقتصادی در ورود انتخاب به صنعت خودروسازی نقش دارند؟
در تحلیل انگیزه‌های ورود گروه انتخاب به عرصه خودروسازی، نمی‌توان نقش احتمالی مناسبات سیاسی و همسویی با اهداف کلان دولتی را نادیده گرفت.
در فضای معاملات بزرگ و خصوصی‌سازی‌ها در ایران، داشتن روابط سیاسی می‌تواند به طرز چشمگیری فرایندهای پیچیده‌ای مانند تملک، اخذ مجوزها و حتی تامین مالی را تسهیل کند. از این رو، همواره گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر بهره‌برداری بالقوه انتخاب از چنین اهرم‌هایی وجود داشته است.
طبق این گزارش، شرکت‌هایی نظیر انتخاب با درک اهمیت فعالیت در بازارهای انحصاری و سودده بودن این بازارها اقدام به ورود به آن کرده‌اند. تا زمانی که دولت نسبت به رفع ممنوعیت واردات اقدام نکند، همچنان چنین ورود و خروج‌هایی به صنایع مختلف از جمله صنعت خودروسازی اتفاق می‌افتد. ‌