دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

 قبل از اینکه باراک اوباما، رئیس جمهور وقت آمریکا، در سال۲۰۰۹ سوگند یاد کند، بنیامین نتانیاهو، دیپلمات اسرائیلی، آلون پینکاس را ناگهان فراخواند و خواستار درسی به «زبان بیگانه» شد: یعنی «زبان دموکرات‌ها». به گفته پینکاس، نتانیاهو که در آستانه رسیدن به نخست‌وزیری اسرائیل بود، گفت: «من به زبان جمهوری‌خواهان صحبت می‌کنم و تو به زبان دموکرات‌ها و من به واسطه نیاز دارم.» وی افزود: «نتانیاهو همیشه خود را از تبار نئوکان‌ها می‌دانست که به جناح راست حزب جمهوری‌خواه تعلق دارد.» نتانیاهو که دیروز دوشنبه (۱۸ فروردین‌ماه) با ترامپ در کاخ سفید دیدار کرد، بار دیگر با حزب مورد علاقه خود گفت‌وگو می‌کند.
 
«لوک برادواتر» در گزارش دیروز دوشنبه در نیویورک‌تایمز نوشت، در جایی که رئیس‌جمهور سابق جوزف بایدن به دنبال اعمال محدودیت‌هایی برای کارزار نظامی نتانیاهو در غزه بود، دولت ترامپ چنین خواسته‌ای را مطرح نکرد. در جایی که بایدن از تلاش نتانیاهو برای بازنگری در دادگاه‌های اسرائیل انتقاد کرد، ترامپ قضات آمریکایی را هدف حملات خود قرار داد.

«ناتان ساکس»، مدیر مرکز سیاست خاورمیانه و یکی از اعضای ارشد برنامه سیاست خارجی در موسسه بروکینگز گفت: «آنها رها از قید و بند هستند. بسیاری از نگرانی‌های کاخ سفید قبلی درباره کمک‌های بشردوستانه یا درباره محدود کردن تلفات غیرنظامیان از سوی اسرائیل، دیگر نه  وجود دارد و نه ابراز می‌شود.» البته نشست این دو نفر با یک نقطه تنش مواجه است: تعرفه‌های گسترده ترامپ که حتی به اسرائیل رحم نکرد. دفتر نتانیاهو گفت که این دو نفر درباره موضوع تعرفه، جنگ غزه، روابط اسرائیل و ترکیه، ایران و دادگاه کیفری بین‌المللی گفت‌وگو کردند. نتانیاهو درباره تعرفه‌ها گفت: «می‌توانم به شما بگویم که من اولین رهبر خارجی هستم که با پرزیدنت ترامپ درباره این موضوع که برای اقتصاد اسرائیل بسیار مهم است، دیدار می‌کنم. صفی طولانی از رهبران وجود دارد که چنین دیداری را در رابطه با اقتصاد خود می‌خواهند. من فکر می‌کنم که این نشان‌دهنده ارتباط شخصی خاص و همچنین روابط ویژه بین ایالات متحده و اسرائیل است.»

همه دولت‌های اخیر آمریکا، به درجات مختلف، با اسرائیل متحد بوده‌اند، اگرچه بایدن - نتانیاهو سابقه‌ای طولانی و پیچیده‌ داشتند. بایدن از رهبر اسرائیل به‌عنوان «دوست نزدیک و شخصی بیش از ۳۳سال» یاد کرد و نتانیاهو هم از بایدن به‌عنوان «صهیونیست آمریکایی ایرلندی» یاد کرد. بایدن همچنین از عملکرد نتانیاهو در قدرت ناامید شد و از اصلاحات اساسی وی در دستگاه قضایی اسرائیل انتقاد کرد. رئیس‌جمهور آمریکا درباره نحوه اجرای جنگ غزه توسط اسرائیل در پاسخ به حملات ۷اکتبر حماس، به فحاشی علیه نتانیاهو پرداخت. پس از حمله هوایی اسرائیل به نقاطی در ایران، بایدن به نتانیاهو گفت: «می‌دانی که تصور از اسرائیل در سرتاسر جهان به‌طور فزاینده‌ای این است که شما یک کشور سرکش و یک بازیگر متمرد هستید.»

هنگامی که اسرائیل به تازگی درباره حملات هوایی در سراسر نوار غزه با کاخ سفید مشورت کرد، واکنش متفاوتی را دید. پاسخ دولت ترامپ این بود: «آنجا را برایشان جهنم کن.» کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، در شبکه فاکس‌نیوز گفت: «دولت ترامپ و کاخ سفید با اسرائیلی‌ها درباره حملات در غزه مشورت کردند.» وی افزود: «همه کسانی که به دنبال ایجاد رعب و وحشت نه تنها در اسرائیل، بلکه در ایالات متحده هستند، بهایش را خواهند دید. درهای جهنم به رویشان گشوده خواهد شد.» حملات هوایی اسرائیل آتش‌بس موقت با حماس را که در ژانویه آغاز شده بود، پایان داد و دورنمای بازگشت به جنگ همه‌جانبه را افزایش داد. وزارت بهداشت غزه اعلام کرد که بیش از ۴۰۰نفر از جمله کودکان در اولین ساعات این حملات جان خود را از دست دادند.

نتانیاهو و ترامپ همچنین در انتقاد از قضاتشان دلایل مشترکی یافته‌اند. ترامپ علیه قضاتی که جلوی برخی از اقدامات دولت او از جمله استناد وی به اختیارات زمان جنگ برای تسریع اخراج‌ها را گرفته‌اند، انتقاد کرده است. او خواستار استیضاح یک قاضی شده است؛ درحالی‌که نتانیاهو هم او را به این کار تشویق می‌کند. نتانیاهو در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «در آمریکا و اسرائیل، وقتی یک رهبر قوی از جناح راست در انتخابات پیروز می‌شود، دولت پنهان چپ‌گرا، سیستم قضایی را برای خنثی کردن اراده مردم به سلاح تبدیل می‌کند. آنها در هیچ‌جا برنده نخواهند شد! ما با هم قوی هستیم.»الیوت آبرامز، کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی گفت که «اسرائیلی‌ها به دولت ترامپ اعتماد بیشتری دارند.» آبرامز که در سمت‌های سیاست خارجی برای سه رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه از جمله ترامپ کار می‌کرد، گفت: «معاون رئیس‌جمهور، وزیر امور خارجه، وزیر دفاع، مشاور امنیت ملی، همه آنها بسیار طرفدار اسرائیل هستند. این درباره دولت بایدن صدق نمی‌کرد؛ دولتی که همدرد تلقی می‌شد، اما متمایل به مهار اسرائیل بود.» مطمئنا ترامپ و نتانیاهو فراز و نشیب‌های خود را داشته‌اند.

در دوره اول ترامپ، نتانیاهو با اقدام نسبتا بی‌ضرر تبریک گفتن به جانشینش، یعنی بایدن، پس از انتخابات ریاست‌جمهوری در سال۲۰۲۰، ترامپ را عصبانی کرد. اما از نظر نتانیاهو، اولین ریاست‌جمهوری ترامپ یک موهبت برای اسرائیل بود. رئیس‌جمهور آمریکا سفارت ایالات متحده را به بیت‌المقدس منتقل کرد و توجه چندانی به فلسطینی‌ها نکرد؛ درحالی‌که در کنار اسرائیل درباره ادعاهای این رژیم بر سرزمین فلسطین در کرانه باختری ایستاده است. سپس، بلافاصله پس از تصاحب قدرت، ترامپ پیشنهاد کرد که ایالات متحده باید کنترل غزه را در دست بگیرد و برای همیشه کل جمعیت فلسطینی این منطقه ویران‌شده ساحلی را آواره کند که البته یکی از بی‌پرواترین ایده‌هایی است که از زبان یک رهبر آمریکایی درباره منطقه ارائه شده است. او از آن زمان تا حدودی از آن پیشنهاد فاصله گرفته است.

اما تفکر او درباره اخراج دسته‌جمعی فلسطینیان در دیدار با نتانیاهو مطرح شد که طی سخنان ترامپ لبخند بر لب داشت و بعد او را تحسین کرد. نتانیاهو به ترامپ گفت: «شما مستقیم سراغ اصل مطلب رفتید. شما چیزهایی را می‌بینید که دیگران از دیدن آنها امتناع می‌ورزند. شما چیزهایی را می‌گویید که دیگران از گفتن آن خودداری می‌کنند و پس از اینکه دهان‌ها باز ماند، مردم سر خود را می‌خارند و می‌گویند: «می‌دانید، او درست می‌گوید.» بسیاری پیشنهاد ترامپ را غیراخلاقی و غیرقانونی دانستند. اما نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که راست‌گرایان اسرائیلی که پایگاه نتانیاهو را تشکیل می‌دهند، به‌طور گسترده از این ایده حمایت می‌کنند و رئیس‌جمهور آمریکا در اسرائیل محبوبیت داشته است. ساکس گفت: این واقعیت که پایگاه نتانیاهو از ترامپ حمایت می‌کند، به او قدرت منحصربه‌فردی می‌دهد؛ زیرا اسرائیل و حماس درباره آزادی گروگان‌ها و آتش‌بس مذاکره می‌کنند. ساکس افزود: «آنها بیشتر از ترامپ می‌ترسند و فکر می‌کنند که او غیرقابل پیش‌بینی است. گفت‌وگوهای مستقیم با حماس، بدون اطلاع اسرائیل انجام شد. این کاری است که رئیس‌جمهور سنت‌شکن مانند ترامپ مایل به انجام آن است و اسرائیل از عبور از او بیزار است. او شانس بیشتری دارد تا با قدرت بیشتری به هر جهتی که می‌خواهد برسد.»

استیون ویتکاف، فرستاده ترامپ در خاورمیانه در حال مذاکره برای دستیابی به یک توافق آتش‌بس جدید بوده است. نتانیاهو نیز ران درمر، فعال سابق جمهوری‌خواه با روابط نزدیک با ترامپ را برای شرکت در مذاکرات آتش‌بس انتخاب کرده است. «ند لازاروس»، استادیار روابط بین‌الملل در دانشکده الیوت دانشگاه جورج واشنگتن گفت: اما با افزایش دوباره شانس جنگ به یُمن ترامپ، دولت ترامپ نیز مالکیت جنگ را به عهده خواهد گرفت. او گفت: «نتانیاهو با برخی از روسای‌جمهور سابق ایالات متحده درگیری داشته است؛ اما بدیهی است که او روابط بسیار دوستانه‌تری با ترامپ دارد. او به حرف‌های ترامپ گوش می‌دهد. این نوعی از سرگیری جنگ است. این جنگ، جنگ ترامپ است.»