ایرنا/ معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: تالاب بین‌المللی گاوخونی در رهاسازی‌های موقت آب زاینده‌رود برای کشاورزی، حقابه‌ای نداشته و همچنان با شرایط بحرانی روبه‌روست.

حسین اکبری، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان افزود: در رهاسازی آبی که اخیرا برای کشاورزی شرق اصفهان انجام شد به‌دلیل محدودیت های شدید ذخایر سد زاینده‌رود و خشکسالی، حقابه‌ای برای محیط زیست لحاظ نشده است.
وی اضافه کرد: هم اکنون سطح تالاب گاوخونی صد درصد خشک و تنها بخش ورودی رودخانه زاینده‌رود به تالاب در حد لکه های محدود با مقدار بسیار ناچیزی از پساب و زهاب‌ کشاورزی مرطوب است.
معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان تاکید کرد: با توجه به اینکه بارش های موثر بهاری نیز در شرق اصفهان اتفاق نیفتاده و روان‌آب و سیلاب‌های سطحی که به گاوخونی برسد وجود نداشته، وضعیت کلی تالاب کاملا خشک و بحرانی است.
اکبری گفت: پیگیری‌های لازم برای تخصیص و تأمین حقابه‌های محیط زیستی متناسب در طول سال به‌صورت مکتوب و در سطوح ملی و استانی انجام شده است که مستندات آن وجود دارد.
وی افزود: مطالبه اداره کل محیط زیست استان اصفهان این است که در هر سال آبی، حقابه محیط زیستی در جداول منابع و مصارف زاینده رود پیش بینی شود تا متناسب با ذخایر سد زاینده رود و میزان بارش‌ها، آب رهاسازی بشود.
اکبری تاکید کرد: احیای زاینده رود و تالاب گاوخونی نیازمند یک کار چند وجهی است چراکه این موضوع ابعاد مختلف و پیچیده‌ای را در بر می‌گیرد.
وی افزود: برای رسیدگی به این موضوع به هم‌افزایی و همکاری منظم بین بخشی نیاز است تا بتوان گام‌ها را یکی پس از دیگری در جهت احیای رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی برداشت.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان تصریح کرد: احیای زاینده رود نیازمند اولویت بخشی به حق‌آبه‌های زیست محیطی در وزارت نیرو و عزم ملی در این زمینه است.
اکبری با بیان اینکه شرایط بارشی سال زراعی جاری در کل حوضه آبریز زاینده رود خوب نبود و در سطح استان اصفهان خشکسالی شدیدی حکمفرماست، ادامه داد: این شرایط ذخایر سد زاینده رود را نیز به حداقل رسانده است.
وی تصریح کرد: کسری سد زاینده‌رود بسیار زیاد است و جبران کردن آن با بارندگی‌ها در حالی که به فصل گرما و شدت گرفتن تبخیرها نیز نزدیک می‌شویم بسیار دشوار خواهد بود.
اکبری با بیان اینکه بارش ها از ابتدای سال آبی جاری (مهر ۱۴۰۳) تا این لحظه بسیار کم بوده و نسبت به سال قبل و میانگین دراز مدت، روند کاهشی داشته است، گفت: شرایط سختی به لحاظ آبی در پیش است و مدیریت آن به برنامه‌ریزی ویژه نیازمند است.
وی اظهار امیداری کرد که در فصل بهار شاهد بارندگی اثربخش در حوضه زاینده رود باشیم تا بخشی از کسری ذخائر سد و تنش‌های آبی جبران شود.
زاینده‌رود پس از چند ماه و به‌صورت موقت و چند روزه از شامگاه ۱۳ فروردین جاری برای کشت شرق اصفهان بازگشایی شد.

زاینده‌رود بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی سرچشمه می‌گیرد و به تالاب بین‌المللی گاوخونی در شرق اصفهان می‌ریزد؛ این رودخانه در سال‌های اخیر بدلایل متعدد از جمله کاهش منابع آبی، خشکسالی، برداشت‌های بی‌رویه و مسائل مدیریتی، بطور زمانبندی شده و البته بیشتر برای آبیاری زمین‌های کشاورزی شرق و غرب اصفهان جریان می‌یابد.
تالاب بین‌المللی گاوخونی در شرق اصفهان یکی از بزرگترین و مهمترین تالاب‌های ایران محسوب می‌شود و حقابه آن در سال و در شرایط معمول بارش‌ها، ۱۷۶ میلیون متر مکعب است.
این تالاب پیش از آغاز خشکسالی‌های اخیر، علاوه بر ایجاد فضای فرحبخش در شرق اصفهان، مأمن پرندگان مهاجر و جانوران آبی و منبع درآمد و آسایش ساکنان این منطقه بود اما بدلیل کمبود منابع آبی و نرسیدن آب زاینده‌رود به آن در معرض خشکی قرار گرفت.
به گفته کارشناسان، ادامه این روند می‌تواند تالاب بین‌المللی گاوخونی را به کانون تولید گرد و غبار تبدیل کند و تا شعاع ۵۰۰ کیلومتری خود را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین تامین حقابه آن ضروریست.