ایرنا/ محقق و پژوهشگر کشاورزی و رییس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی با ابراز نگرانی از وضعیت کیفی خاک در اراضی کشور نسبت به رفع سریع این مشکل اساسی با کاربردهای علمی تاکید کرد.

احمد بایبوردی، محقق و پژوهشگر کشاورزی و رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی تقویت خاک را راهکار سریع و فوری برای بهبود وضعیت خاک های کشور به ویژه در بخش های کشاورزی عنوان و اضافه کرد: برای این منظور تقویت ماده آلی خاک باید به یک رویکرد بلندمدت و پایدار در حوزه های مخاتلف کشاورزی و منابع طبیعی تبدیل شود.
وی افزود: افزایش ماده آلی خاک یکی از مهم‌ترین راه‌های بهبود وضعیت خاک‌های کشور و در نتیجه کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی است که کشاورزان، کارشناسان و متخصصان این حوزه باید با تمرکز بیشتری روی آن کار کنند و بنابراین راهکارهای افزایش مقطعی و بلندمدت می‌تواند به بهبود وضعیت کشاورزی کمک کند.
بایبوردی لزوم اتخاذ روش هایی برای تقویت مواد آلی در خاک های زراعی کشور را اجتناب ناپذیر دانست و ادامه داد: باید روش‌ها و ترکیباتی برای حل مقطعی این مشکلات به کار برد تا کاهش باروری در کشاورزی اتفاق نیفتد که یکی از این راهکارها اضافه کردن هیومیک اسید، فولویک اسید و محصولات مشابه است.
به گفته وی مواد هیومیکی (۱) که میزان بسیار بالایی ماده آلی دارند، می‌توانند در زمین های کشاورزی استفاده شده و این مشکل را به‌ صورت مقطعی حل کنند و با بالابردن جذب عناصر غذایی وضعیت عمومی گیاه و کیفیت و کمیت محصولات را بهبود دهند.
وی خاطرنشان کرد: با مصرف روزافزون کودهای شیمیایی و برگشت ندادن بقایای گیاهی به خاک و سوزاندن، سالانه از مقدار ماده آلی ناچیز خاک های ایران کاسته می شود.
بایبوردی با اشاره به سخت بودن افزایش ماده آلی خاک در کوتاه مدت، گفت: با توجه به اینکه ماده آلی خاک‌های کشور در اکثر مناطق مورد کشت بسیار کمتر از حد استاندارد برای کشاورزی با بهره بالا است، تغییر شیمیایی و فیزیکی آن‌ها و بالا بردن ماده آلی در مقاطع کوتاه‌مدت امری نشدنی و بسیار سخت است.
وی کاهش شدید مواد آلی در خاک های زراعی ایران را امری نگرن کننده دانست و اظهار کرد: در سال های اخیر آمار افزایشی حاکی از کاهش شدید مواد آلی (ارگانیک) در خاک های زراعی ایران گزارش شده است، در حالی که خاک های مرغوب باید در حدود ۲ درصد ماده آلی در لایه سطحی خاک داشته باشد.
متوسط مواد عالی خاک کشورمان نیم درصد است
بایبوردی گفت: بیشتر اندازه گیری هایی که در سال های اخیر در مورد مقدار این مواد در خاک های مختلف ایران انجام شده است، نشان می دهد متوسط مواد آلی خاک در حد نیم درصد بوده و در مواردی بسیار پایین تر از آن نیز گزارش می شود.
وی از محدود شدن توان تولید خاک ها درپی پایین بودن متوسط مواد آلی خبر داد و افزود: چنین وضعیتی در خاک های کشور بی تردید توان تولید خاک ها را محدود کرده و دستیابی به اهداف افزایش تولید و پایداری آن را بسیار دشوار و حتی دست نیافتنی می کند.
رییس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی با بیان اینکه در سیستم زنده خاک مواد آلی نقشی مشابه خون در رگ های یک پیکر زنده برای تغذیه سلول ها و بافت های مختلف آن و یا نقشی معادل مواد سوختی و انرژی زا را به عنوان نیروی محرکه لازم برای گردش درآوردن چرخه های حیاتی را برعهده دارد، اضافه کردن هر ساله کودهای دامی را تاثیرگذار در افزایش ماده آلی خاک دانست.
بایبوردی یادآور شد: اضافه کردن کود آلی همچون کودهای دامی در تناژهای بسیار بالا کاری سخت و طاقت فرساست، اما با این‌ حال می‌توان هر ساله در حد توان این کار را انجام داد تا حداقل مقدار این مواد کمتر از قبل نشود.
۱.مواد هیومیکی (هیومیک اسید)، امروزه به عنوان طلای سیاه کشاورزی و به عنوان یک ماده ماکرومولکول با مشخصه غالب آروماتیک شناخته می شوند که دارای ساختار بسیار پیچیده ای هستند. از هیومیک اسید به عنوان ترکیبات ارگانیک برای اصلاح ساختار خاک ها و محرک زیستی برای رشد گیاهان به طور چشم گیری برای توسعه و بهبود کشاورزی پایدار و همچنین در صنایع مختلفی از جمله نفت، باتری سازی، داروسازی، کاغذ،چسب،سرامیک برای مقاصد گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد.