در سال‌های اخیر، افزایش تعداد سگ‌های ولگرد در سطح مناطق شهری اهواز به یک معضل جدی تبدیل شده است. این پدیده، که روز به روز گسترده‌تر می‌شود، نگرانی‌های متعددی در زمینه امنیت، بهداشت عمومی و کیفیت زندگی شهروندان ایجاد کرده است.

شهر اهواز با چالش‌های جدی در زمینه کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد مواجه است و تاکنون راهکارهای ارائه‌شده از سوی نهادهای مسئول ارائه شده ولی نتوانسته‌اند اثرگذاری کافی برای کاهش این تهدید داشته باشند.

یکی از نقاط ضعف اساسی در مدیریت این موضوع، نبود زیرساخت‌های مناسب برای جمع‌آوری و نگهداری این حیوانات است. ایجاد مراکز ویژه‌ای برای مراقبت و نگهداری از سگ‌های ولگرد، همراه با اقدامات انسانی و اخلاقی برای کنترل جمعیت آن‌ها، می‌تواند به کاهش مشکلات ناشی از این وضعیت کمک کند.

در این باره  یکی از مادران اهوازی که در توابع اهواز ساکن است، در این خصوص گفت: ما هر روز با ترس و اضطراب فرزندانمان را از خانه بیرون می‌فرستیم. ترس از حمله سگ‌های ولگرد همیشه ذهن ما را درگیر کرده است. نمی‌دانم چرا مسئولان اقدامی نمی‌کنند؟ این موضوع برای کودکانمان بسیار خطرناک است.

یکی دیگر از شهروندان اهوازی اظهار داشت: این وضعیت به شدت آزاردهنده شده است. ما نمی‌توانیم در آرامش در محله‌هایمان زندگی کنیم. سگ‌های ولگرد همه جا هستند و ما احساس امنیت نمی‌کنیم.

مادری دیگر اشاره کرد: هر بار که فرزندانمان به مدرسه می‌روند، دعا می‌کنیم که سالم برگردند. سگ‌های ولگرد زندگی ما را پر از استرس کرده است.

با توجه به این گفت‌وگوها، نیاز به اقدامات فوری و برنامه‌ریزی جامع برای کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد و ایجاد محیطی امن‌تر بیش از پیش احساس می‌شود، چرا که در بسیاری از نقاط شهر، به ویژه در پارک‌ها و فضاهای عمومی، حضور سگ‌های ولگرد به وضوح قابل مشاهده است.

این حیوانات در کنار خیابان‌ها، پیاده‌روها و حتی در نزدیکی مناطق مسکونی نیز دیده می‌شوند. برخی از شهروندان اشاره کرده‌اند که در هنگام استفاده از پارک‌ها برای تفریح یا ورزش، با گله‌های سگ‌های ولگرد مواجه شده‌اند که نگرانی‌هایی را از لحاظ ایمنی ایجاد می‌کند.

 امروزه نه فقط حاشیه شهر و جاده‌ بلکه در برخی از خیابان‌ها و معابر شهرها و روستاهای اهواز مردم از پرسه سگ‌های ولگرد در امان نیستند. مادری اهوازی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: پارک‌ها باید فضایی امن برای کودکانمان باشند، اما وقتی که گله‌های سگ‌ها را می‌بینیم، جرأت نمی‌کنیم بچه‌ها را برای بازی به آنجا ببریم.

وی ادامه داد و گفت:  تعداد سگ‌های ولگرد و تردد دسته جمعی و گله‌ای آنها در خیابان‌ها و معابر آرامش را از ما سلب کرده است. سگ‌های ولگرد در خیابان‌ها پرسه می‌زنند و این باعث شده که مردم هنگام تردد دراحساس خطر کنند.

محمد محمودی یکی دیگر از شهروندان گفت: ساماندهی و کنترل سگ‌های ولگرد مساله بسیار مهمی است و نباید مدیریت آن صرفا تابع احساسات عده‌ای از حامیان حقوق حیوانات باشد.

وی افزود: همین چند روز پیش فرزند خردسالم که قصد رفتن به فروشگاه را داشت با پارس سگ ولگرد مواجه شد و سراسیمه و با وحشت زیاد به خانه بازگشت.

وی متذکر شد: شرایط نامناسب زباله‌ها در شهرها و همچنین غذادهی دستی به سگ‌های ولگرد از سوی مردم در افزایش بی‌ضابطه این سگ‌ها در جامعه بی‌تاثیر نیست.

محمودثابت قدم مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهوازدرپاسخ به سوالی مبنی براینکه چه اقداماتی برای سگ‌های ولگرد در شهر اهواز انجام شده است گفت: پیش از هر چیز باید توضیحی درباره دستورالعمل مربوطه ارائه دهم. دستورالعملی که در سال 1402 ابلاغ شده، مسئولیت احداث پناهگاه‌ها را برعهده حامیان محیط زیست و دوستداران حیوانات قرار داده است. این افراد موظف‌اند پناهگاه‌ها را تحت ضوابط و شرایط خاصی احداث کنند و مجوزهای لازم را دریافت کنند. اگر حامیان قادر به ساخت پناهگاه نباشند، شهرداری موظف است مرکزی موقت با حداقل امکانات ایجاد کند. اصطلاح «مرکز موقت» بدین معناست که این مکان تا زمان احداث پناهگاه‌ها به‌صورت موقتی فعالیت کند. اما متأسفانه، دستورالعمل مشخص نکرده است که این حداقل امکانات چه چیزهایی را شامل می‌شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر، اهواز دارای چند پناهگاه خصوصی است. البته ما بازدید رسمی از این مراکز نداشته‌ایم، چراکه این پناهگاه‌ها بدون مجوز رسمی فعالیت می‌کنند و شرایط قانونی لازم را ندارند. در نتیجه، امکان انتقال سگ‌های جمع‌آوری شده به این مراکز وجود ندارد.

وی با بیان شهرداری موظف به عقیم سازی سگ های بلاصاحب نیست گفت:براساس دستورالعمل دیگری، سگ‌های جمع‌آوری‌شده باید به پناهگاه‌های مجاز انتقال یابند و در آنجا عقیم‌سازی انجام شود. شهرداری وظیفه عقیم‌سازی ندارد و این بخش در دستورالعمل ذکر شده است.

ثابت قدم بیان کرد: در حال حاضر یک مرکز موقت در سایت صفیره داریم که سگ‌های جمع‌آوری‌شده به آنجا منتقل می‌شوند. اگرچه برای شهرداری وظایف محدودی تعیین شده است، اما ایجاد امکانات اولیه و بهبود شرایط خالی از لطف نیست. در این راستا، قراردادی برای بازسازی این مرکز منعقد کرده‌ایم. در حال حاضر قفسه‌های نگهداری سگ‌ها در حال احداث است و ساختمانی نیز ساخته شده که شامل اتاق نگهبانی، مدیریت، اتاق‌های دامپزشکی و غربالگری است. این پروژه تاکنون بیش از 80 درصد پیشرفت داشته و امیدواریم به‌زودی به بهره‌برداری برسد.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهوازبا بیان اینکه تعداد سگ‌های ولگرد در سطح شهر به‌طور دقیق مشخص نیست گفت: مدیریت این موضوع نیازمند همکاری ارگان‌های مختلف است. براساس دستورالعمل، یک کارگروه تشکیل شده که شامل نمایندگان استانداری، فرمانداری، بهداشت، محیط زیست، نیروی انتظامی، دادگستری، صداوسیما و چندین سازمان دیگر است. هر ارگان باید بخشی از مسئولیت‌ها را برعهده گیرد. متأسفانه، تمام وظایف به شهرداری واگذار شده و این امر موجب شده که چالش‌های اجتماعی همچنان باقی بماند.

وی افزود: نمونه‌ای از این چالش‌ها، تعیین تعداد سگ‌های ولگرد است. برای مثال، اگر در سطح شهر هزار یا ده هزار یا حتی صد هزار سگ وجود داشته باشد، شهرداری باید روزانه چند سگ را جمع‌آوری کند؟ این مسائل نیازمند تصمیم‌گیری و همکاری همه ارگان‌ها است.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهواز اظهار داشت: با این که آمار دقیقی در اختیار نداریم، اما می‌توان تصور کرد که جمعیت این حیوانات طی سالیان آینده با توجه به تولیدمثل طبیعی‌شان افزایش یابد. 

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه تدبیری برای جمع‌آوری سگ‌های ولگرد در منطقه پارک شهروند اهواز دارید؟ این منطقه علاوه بر تعداد زیاد سگ‌های ولگرد، محل تردد مردم و همچنین قرارگیری پارک بانوان است؟ گفت: بر اساس صحبت‌های پیشین، پارک جنگلی شهروند از گذشته به محل تجمع سگ‌ها تبدیل شده است؛ چراکه مردم این موجودات را در آنجا رها می‌کردند و حامیان حیوانات نیز از آن‌ها حمایت کرده و به آنان غذا می‌رساندند. همین امر باعث تجمع گسترده آنان در این نقطه شده است. 

حامیان مانع می‌شوند

وی ادامه داد: در راستای حل این مشکل، جلساتی برگزار شده و مقرر شده که دهیاری‌ها و شهرهای اطراف نیز در فرآیند جمع‌آوری این حیوانات همکاری کنند. علیرغم تلاش‌های شهرداری و ارسال ماهانه گزارش‌ها به مراجع مختلف، تغذیه گسترده‌ای که توسط برخی حامیان حیوانات صورت می‌گیرد، به معضل دامن‌زده و مانع کاهش تعداد این موجودات می‌شود تا زمانی که این تغذیه ادامه یابد، این معضل همچنان پابرجا خواهد ماند.

ثابت قدم افزود: گزارش‌هایی از حجم گسترده تغذیه، نظیر توزیع صد کیلوگرم مرغ روزانه در پارک شهروند، مشاهده شده که خود به سازماندهی حیوانات و جذب سگ‌ها از مناطق دورتر به این منطقه منجر می‌شود. متأسفانه در حال حاضر قوانین مشخصی برای مقابله با این فعالیت‌ها وجود ندارد و به همین دلیل، حل این مسئله دشوارتر شده است.

به گزارش تسنیم،  سگ‌های بدون صاحب منشأ انواع بیماری‌ها هستند که بیماری هاری از جمله عامل بیماری‌زایی است که انسان در صورت ابتلا، چاره‌ای جز رویارویی با مرگ را ندارد.

از سویی دیگر کارشناسان محیط زیست معتقدند آسیب سگ‌های بلاصاحب بر محیط زیست نیز زیانبار و غیرقابل جبران است، طوری که این سگ‌ها در انقراض حداقل 11 گونه حیات وحش نقش داشته و برای 188 گونه جانوری یک تهدید جدی به شمار می‌روند.

آمارها حاکی از آن است که ایران از جمله کشورهایی است که بین 21 تا 25 گونه جانوری در حال انقراض ساکن در آن، توسط سگ‌های بدون صاحب در معرض تهدید قرار دارند.