جمعه 30 فروردین 1404 - 23:13
دومین کتیبه ساسانی «پهلوی کتابی» در نقش رستم کشف شد

ایسنا/ یک پژوهشگر و زبانشناس از کشف و خوانش دومین کتیبه «پهلوی کتابی» از دوره ساسانی در محوطه نقش رستم و در پشت آرامگاه خشایارشا هخامنشی، خبر داد.
ابوالحسن اتابکی ـ پژوهشگر آزاد و زبانشناس ـ نتیجه خوانش کتیبه نویافته در نقش رستم را در اختیار رسانهها قرار داد و درباره آن گفت: این سنگ نوشته، دومین کتیبه مربوط به استودانی است که ما در درون محوطه نقش رستم و در پشت آرامگاه خشایارشا (در مرودشت استان فارس) کشف کردیم و با اینکه به شدت در گذر زمان آسیب دیده، ترجمه آن چنین است: «این دخمک (استودان) مهرگشنسپ انوشه روان (است)؛ بهشت بهرش باد».
این پژوهشگر افزود: پیشتر نیز یک سنگنوشته سنگ گور در همین محوطه نقش رستم کشف کرده بودیم که با همکاری خانم نجمه ابراهیمی در نشریه «پیام باستانشناس» دانشگاه ابهر چاپ شد.
او درباره کاربرد استودانهای دوره ساسانی توضیح داد: در دوره ساسانی به طور نسبی، استودانها (استخواندانها) به «فضاهایی منفرد تاقچهای یا هلالیشکل» گفته میشد که در دیواره عمودی صخرهها و صخرهکندهها ایجاد شدهاند و هنگامی استخوانهای مردگان بوسیله حیوانات درنده و پرندگان لاشخوار در «دخمههای آفتاب» از گوشت تهی میشد، این استخوانهای آفتاب خورده و پاک شده به مکانهای مختلف تدفین انتقال داده میشد که یکی از این روشهای تدفین در دوره ساسانی، گذاشتن استخوانها در استودان بود.
اتابکی اضافه کرد: شکلگیری این نوع شیوه تدفین با فراگیری آموزههای زرتشتی در فلات ایران و همگونی دین و دولت رواج یافت که از بُعد سیاسی با تشکیل حکومت فرتهداران «نگهبانان آتش» در پارس و خاندان آتروپات در آذربایجان پس از دوره هخامنشی به منصه ظهور رسید. این حکومتها که نخستین بارقههای دیانت زرتشتی را در جغرافیای سیاسی فلات ایران رقم زدند به تقلید از آرامگاههای شاهان بزرگ هخامنشی به رواجِ گوردخمهها و استودانهایی سازگار با آموزههای دین زرتشتی در دل کوهستانها و صخرهها پرداختند.
این پژوهشگر افزود: نمونه بارز این گوردخمهها در فارس، گوردخمه «دائو دختر» فهلیان، «گوردخمه فالونک» مرودشت، «آرامگاه ناتمام چاشتخور»، «گوردخمههای آخور رستم و تنگ زندان»، در جنوب تخت جمشید، گوردخمه شرق نقش رستم و در مناطق غربی فلات ایران «گوردخمههای (به اشتباه) منسوب به مادی و در اصل بعد از دوره هخامنشی» همچون «گوردخمه سکاوند»، «قیزقاپان»، «کورخ کیچ»، «دکان داود» و ...حائز اهمیت است.

اتابکی بیان کرد: قداست و پاکی عنصر خاک در مواجهه با تازش دیو نسو «که بر پیکر مرده هجوم میآورد و باعث ناپاکی کالبد میشود» باعث این نگرش شد که پیکر درگذشتگان به دینان زرتشتی باید تا حد امکان از این عنصر مقدس (خاک) دور بماند. با این نگرش، گستره فراوانی از تدفینهای متداول با آیین زرتشتی از جمله استودانها (که خود نمونه دگرگون و کوچک شده گوردخمهها بودند)، در برخی از نواحی جنوبی، بویژه در سرزمین پارس شکل گرفتند.
این پژوهشگر گفت: برخی از این استودانها دارای سنگنوشتههای به خط پهلویِ کتابی هستند که در اطراف یا کنار آن به نگارش درآمدهاند.

اتابکی اظهار کرد: بیشتر استودانهای باقی مانده در فلات ایران از دوره ساسانی در کوهستانهای دشت مرودشت (اطراف شهر استخر و نقش رستم) واقع شدهاند که نشان از اهمیت این مکان در نزد ساسانیان به عنوان زادگاه آیینی بوده است. از سوی دیگر این مکان به عنوان خواستگاه میهنی و آیینی، مرکز علوم و کتابت، محل اسناد و گنجینههای دولتی و تبلوری از قدرت بزرگان و خاندانهای نژاده در دوره ساسانی تا چندین سده پس از اسلام به شمار میرفته است.

پربیننده ترین
-
عکس مسی درآمد؛ آخرین توپ طلا با آرایشگر ویژه!
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
آخرین وضعیت راهها در چهارمین روز از سال جدید؛ محور چالوس از شنبه دوباره بسته میشود
-
زنده؛ بیرانوند در یک قدمی استقلال
-
"دنا پلاس اتومات" بخریم یا "تارا اتومات؟"/ مقایسه اختصاصی "آخرینخودرو" از دو خودروی پرطرفدار
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (16)
-
5 نشانه ضعیف شدن ریه ها و بهترین روش تقویت آن چیست؟
-
لندکروزر یا ۲۰۶؟ / مقایسه جالب "آخرینخودرو" به بهانه سخنان جنجالی میرسلیم
-
سپ، برترین شرکت در خاورمیانه شد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (28)
-
ویدیو تست و بررسی فیدلیتی پرایم جدید در آخرین خودرو
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (14)
-
لحظه به لحظه با جدال پرسپولیس مقابل النصر
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (22)
-
یحیی مچ ساپینتو را خواباند / برد ارزشمند پرسپولیس در صدمین شهرآورد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (19)
-
چالش/بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (11)
آخرین اخبار
-
شوخی علیرضا منصوریان با مهدی توتونچی؛ چرا شما چایی میخورید ؟ برای من هم بریزید!
-
حمله هوایی آمریکا به صنعا
-
ماجرای دیر رسیدن علیرضا منصوریان به جلسه پیشکسوتان استقلال
-
رئیس کمیسیون اجتماعی: یارانه خانوار نباید به دلیل درآمد فرزندان قطع شود
-
نیویورکتایمز: این ۳ نفر در کاخ سفید مانع جنگ با ایران هستند
-
OpenAI از «پردازش فلکس» رونمایی کرد؛ کاهش 50 درصدی هزینه استفاده از o3 و o4-mini
-
دیدار تیمهای تراکتور و ملوان
-
عراقچی: هفته آینده به پکن سفر خواهم کرد
-
اندروید ۱۶ بتا ۴ رسماً منتشر شد
-
علیرضا منصوریان: موسیمانه خیلی خوشحال بود که با این قرارداد وارد فوتبال ما شد
-
حرکت جالب هم محله ای ها در میشیگان ؛ خودتان ببینید!
-
عکس/ جهان در هفتهای که گذشت
-
علیرضا منصوریان: ما باید در این یک و ماه نیم باقی مانده سپاهان را در جام حذفی شکست دهیم
-
تاریخ پیشفروش جدید نینتندو سوییج ۲ اعلام شد؛ قیمت همان ۴۴۹٫۹۹ دلار
-
دستاورد محققان چینی: توسعه چشم مجهز به هوش مصنوعی که به نابینایان در راه رفتن کمک میکند
سایر اخبار مرتبط
نظرات
ثبت نظر
مهمترین اخبار
رئیس کمیسیون اجتماعی: یارانه خانوار نباید به دلیل درآمد فرزندان قطع شود
جمعه 30 فروردین 1404 - 23:04:29
پیش بینی قیمت طلا و سکه ۳۰ فروردین ۱۴۰۴
جمعه 30 فروردین 1404 - 22:20:00
هفته حبس نفسها در بازار دلار و طلا
جمعه 30 فروردین 1404 - 22:00:00
پیش بینی قیمت دلار ۳۰ فروردین
جمعه 30 فروردین 1404 - 21:30:00
رشد آلت کوینها در ۲۰۲۵
جمعه 30 فروردین 1404 - 21:00:00