سه‌شنبه 26 شهریور 1404 - 16:09

کد خبر 86935

یک‌شنبه 21 خرداد 1402 - 08:44:21


سرمقاله اعتماد/ نقش و جایگاه سفرا در ماموریت


اعتماد/ « نقش و جایگاه سفرا در ماموریت » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته محمدحسین بنی‌اسدی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

در دهه ۷۰ هجری شمسی آقای ایتامار فرانکو رییس‌جمهور برزیل پس از پایان‌دوره خود به عنوان سفیر برزیل در پرتغال گماشته شد، اقدام ‌دولت برزیل در اعزام‌ او به عنوان سفیر به پرتغال نماد اهمیت تاریخی روابط برزیل با کشور استعمارگر خود بود. ‌در این میان برخی از دیپلمات‌های انجمن دیپلماتیک برزیل نسبت به انتصاب رییس‌جمهور سابق به عنوان سفیر اعتراض داشتند و سفارت را حق دیپلمات‌های کاریر وزارت خارجه می‌دانستند، البته در یک بحث تئوریک، هم‌‌ تصمیم دولت برای تعیین سفیر در بالاترین سطح در کشوری که جایگاه ویژه دارد منطقی است و هم‌ ادعای انجمن‌ دیپلمات‌ها دایر بر اعزام سفرای کاریر و با تجربه و دیپلمات حرفه‌ای، دارای پایه و اساس است. در کشورهای دموکراتیک، دانش و تجربه دیپلماتیک توام با اهمیت کشوری که‌ سفیر به آن اعزام می‌شود، محور اصلی گزینش سفرا است. سفرا در کشورهای محل ماموریت نقش بسیار مهمی در روابط دو و چندجانبه بازی می‌کنند و چنانچه بین ستاد و صف (وزارت خارجه و سفارت) هماهنگی باشد منشأ خیر و برکت برای تامین منافع ملی می‌شوند و حتی بعضا از بروز جنگ نیز می‌تواند جلوگیری کند، مشهور است زمانی که دیپلمات‌ها در مذاکرات شکست می‌خورند توپ‌ها به غرش در می‌آیند. در برخی کشورها نحوه گزینش و اعزام سفرا به ماموریت خارج از عرف کشورهای دموکرات است، در این کشورها ارتباطات، گروه‌گرایی، پارتی‌بازی و قبیله‌گرایی، حامی‌پروری و خانوادگی‌سالاری بدون در نظر گرفتن شرایط ویژه سفیر محور اصلی گزینش و اعزام سفرا به شمار می‌رود. چنانچه نحوه گزینش سفرای کشورمان طی ۴ دهه گذشته دستمایه یک تز تحقیقاتی قرار گیرد دود از سر هر خواننده‌ای بلند می‌شود. البته تنها یک توجیه به کمک تصمیم‌گیرندگان قبلی می‌رسد که ما در شرایط انقلابی بوده و ناگزیر از اتخاذ چنین تصمیماتی بودیم. متاسفانه گرچه برخی وزرای خارجه به خصوص آقایان کمال خرازی و جواد ظریف از شایسته‌سالاری و تخصص و تجربه سخن به میان آوردند ولی ظاهرا ناکام ماندند و در بر همان‌ پاشنه چرخید و  فرصتی که برای قانونمند کردن گزینش سفیر فراهم شده بود بر باد رفت. در یک تفکر منافع ملی‌گرایانه، وزارت خارجه سرمایه ملی است که نباید دستاو‌یز افراد برای حفظ و ترویج قومگرایی و ارتباطات قبیله واقع شود. بدیهی است عدم توجه به شایستگی و تخصص سفرا و اعزام افراد غیر دیپلمات و بی‌تجربه و خارج از وزارت خارجه ممکن است بر اثر اهمال یا بی‌تجربگی، روابط دوجانبه به یک حالت بیمار گونه استخوان لای زخم مبتلا شود که آثار آن سال‌ها بعد بروز و منافع ملی را دچار خسرانی غیر قابل جبران کند.
کاش مستی می‌نمودی هر حرامی چون شراب 
آن زمان معلوم‌ می‌شد در جهان هشیار کیست
در کشورهای پیشرفته و دموکرات، وزارت خارجه‌ها به عنوان یک نهاد حاکمیتی از چنان ساختار، انسجام، تشکیلات، مقررات، قانونمندی و ابهتی برخوردارند که حتی با تغییر دولت‌ها نیز دچار کوچک‌ترین تزلزل و اعمال نفوذی نمی‌شوند در حالی که در برخی کشورها، گروه حاکم و مسلط با لشکرکشی به مثابه توزیع غنایم، تشکیلات وزارت خارجه را شخم زده و حتی آن را به وزارت خانواده تبدیل می‌کنند.  وزارت خارجه ایران متاسفانه از زمان آقایان ولایتی، خرازی، متکی، صالحی، ظریف در این خصوص کارنامه قابل قبولی ندارد و شوربختانه مثل اینکه تا ثریا می‌رود تیز در به همان پاشنه می‌چرخد و امیدی به بهبود اوضاع نمی‌رود. اکنون وزارت خارجه جولانگاه دانش‌آموختگان امام صادق شده و گویا ملاک اصلی تصدی پست مدیریتی در داخل و تعیین سفیر همین پیوند دانش‌آموختگان در این دانشگاه است. البته نمونه‌هایی از دیگر ارگان‌ها نیز به چشم می‌خورد، شگفت‌انگیز و حسرت‌بار این است که بسیاری از کسانی که از بیرون‌‌ وزارت خارجه پست‌های سفارت را اشغال کرده و از امکانات مالی و غیره بهره‌مند شده و تجربه آموزی کرده‌اند بعد از پایان ماموریت ذره‌ای از تجربه خود را در وزارت خارجه مورد استفاده قرار نداده‌اند و دوباره به نهاد مربوطه خود بازگشته‌اند.  بدون شک این برخورد فرا دیپلماتیک و اشغال پست‌های سفارت توسط افراد غیر وزارت خارجه‌ای نه تنها روحیه دیپلمات‌های شایسته وزارت خارجه را تضعیف می‌کند و جو نا امیدی و یأس را بر کارشناسان و دیپلمات‌های توانای این وزارت مستولی می‌گرداند بلکه موجب به هدر رفتن سرمایه‌های ملی نیز می‌شود. جلوگیری از خسارت‌های فوق مستلزم توجه ویژه مسوولان عالیه به این نهاد مهم حاکمیتی است. حکیم فردوسی چند قرن پیش ویژگی و صفات سفیر و فرستاده نزد دولت‌های بیگانه را چه زیبا توصیف کرده است که می‌تواند مورد توجه تصمیم‌سازان کشور شود: 

«فرستاده باید فرستاده‌ای
درون پر ز مکر و برون ‌ساده‌ای
فرستاده باید که دانا بود
به گفتن توانا و بینا بود»
آرزوی سربلندی برای تمام نمایندگان شایسته کشور در مجامع جهانی که برای تامین منافع ملی ایران عزیز می‌کوشند.



پربیننده ترین


سایر اخبار مرتبط