فارس/ به گفته سرپرست پایگاه میراث فرهنگی الموت، مستندنگاری دژ دفاعی الموت استان قزوین شامل این قلعه و ۶ قلعه پیرامون آن در حال اجراست و عکس‌ها و حریم‌های قله‌ها به یونسکو ارسال شده است.

قلعه الموت به‌عنوان یکی از مکان‌های تاریخی و بسیار معروف ایران در شمال شرقی روستای گازرخان قزوین قرار گرفته است. این قلعه با ارتفاع ۲۳۶۳ متر از سطح دریا و ۲۰۰ متر ارتفاع از کوهپایه‌ها و همچنین به‌علت قرارگیری در کنار پرتگاه‌های عمیق و غیرقابل نفوذ، «تسخیرناپذیرترین قلعه تاریخی ایران» نام دارد.

در ایام نوروز امسال، با توجه به اجرای طرح مستندنگاری قلعه الموت و قلعه‌های پیرامون آن، امکان بازدید گردشگران فراهم نشد. ما نیز آخرین وضعیت اجرای این طرح را پیگیری کردیم. لازم به ذکر است پروژه ثبت جهانی قلعه الموت زیر نظر معاونت میراث فرهنگی در حال اجراست و یک گروه راهبردی ثبت جهانی به‌همراه تیمی از کارشناسان مشغول مستندنگاری این قلعه هستند.

حمیده چوبک سرپرست پایگاه میراث فرهنگی الموت، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قزوین اظهار کرد: برای ثبت جهانی و قرار گرفتن قلعه الموت در فهرست میراث جهانی، علاوه بر هسته اصلی (قلعه الموت واقع در روستای گازرخان)، ۶ قلعه دیگر که با قلعه اصلی مرتبط هستند نیز در نظر گرفته شده است.

وی افزود: قلعه الموت مرکز فرمانروایی اسماعیلیان در ایران و جهان بوده و به‌همراه قلعه‌های دیگر، مجموعه‌ای یکپارچه از شبکه دفاعی این منطقه را تشکیل می‌دهند. این مجموعه شامل قلعه‌های لمبسر (رازمیان)، نویزرشاه، شمس‌کلایه، شیرکوه، ایلان و قسطین لار است.

سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی الموت تأکید کرد: سرزمین الموت و کوه‌های اطراف آن، حریم دفاعی قلعه‌ها و استحکامات این منطقه محسوب می‌شود و محدوده طبیعی آن را کوه‌های پیرامون تشکیل می‌دهند.
چوبک ادامه داد: قلعه‌های مذکور پشتیبان قلعه اصلی بودند و راه‌های ورودی به منطقه الموت را کنترل می‌کردند. این قلعه‌ها یک نظام دفاعی یکپارچه را تشکیل می‌دادند و حتی از نظر موقعیت جغرافیایی، دید و ارتباط دفاعی متقابل داشتند.

وی آغاز تهیه پرونده و مستندنگاری قلعه الموت را از سال ۱۴۰۲ عنوان کرد و افزود: طی قراردادی، با استفاده از کوادکوپترهای مجهز به دوربین، مستندنگاری و نقشه‌برداری دقیقی انجام شده و پرونده ثبت جهانی بر اساس استانداردهای یونسکو تهیه شده است.
 
ارسال عکس‌های قلعه‌ها به یونسکو
چوبک خاطرنشان کرد: عکس‌ها و حریم‌های قله‌ها مشخص و اطلاعات مربوطه به یونسکو ارسال شده است. انتظار داریم ارزیابان یونسکو اواخر شهریورماه برای بازدید به الموت بیایند و مدارک ارائه‌شده را بررسی کنند تا نظر نهایی خود را درباره تأیید علمی این پرونده اعلام نمایند.

وی با بیان اینکه مرحله اول مستندنگاری (برداشت اولیه) به پایان رسیده، گفت: در مرحله دوم باید کاوش‌های باستان‌شناسی انجام شود، بقایای معماری قلعه‌ها برداشت و مرمت گردد. این اقدامات در چارچوب طرح مدیریت میراث فرهنگی جهانی اجرا خواهد شد تا پس از تکمیل مراحل، شرایط لازم برای ثبت جهانی فراهم شود.

چوبک با ابراز امیدواری از پایان مستندنگاری تا پایان امسال و برگزاری جشن ثبت جهانی، توضیح داد: با توجه به شهرت جهانی الموت، ثبت آن ضروری است، اما این امر نیازمند همکاری تمام مسئولان استان قزوین است تا موانع و کاستی‌های موجود برطرف شود.
 
لزوم حمایت مسوولان برای ثبت جهانی
سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی الموت افزود: فرصت ثبت جهانی هر سال تنها یک‌بار به ایران اختصاص می‌یابد و این بار نوبت الموت است. همه مسئولان باید برای تحقق این هدف حمایت لازم را داشته باشند.

چوبک قدمت قلعه الموت را بر اساس متون تاریخی حدود ۱۳۰۰ سال ذکر کرد و گفت: اما بخشی که امروزه به‌عنوان قلعه الموت شناخته می‌شود، مربوط به دوره اسماعیلیان است که حدود ۱۰۰۰ سال قدمت دارد. اطلاعاتی از دوره‌های پیش از اسماعیلیه در دسترس نیست.

وی در پایان تأکید کرد: قلعه الموت تنها یک بنای تاریخی نیست، بلکه مرکز مقاومت تشیع در جهان بوده و نقش جهانی داشته است. معماری منحصربه‌فرد و سیستم آبرسانی آن، این قلعه را به یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران و جهان تبدیل کرده است.