ایرنا/ عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان از وضعیت نگران کننده گیاهان دارویی مناطق گرمسیری جنوب ایران خبر داد و گفت: برداشت بی‌رویه و تغییرات اقلیمی بسیاری از گونه‌های ارزشمند دارویی را در آستانه نابودی قرار داده است.  

مهری دیناروند، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان با اشاره به تنوع بی‌نظیر زیستگاه‌های جنوب ایران شامل هورها، چشمه‌ها، بیشه‌زارهای حاشیه رودخانه‌ها، درخت‌زارهای بلوط، شبه ساوانا و بادام‌زارها اظهار کرد: این مناطق میزبان ذخایر ارزشمندی از گیاهان دارویی هستند که قرن‌هاست در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به گفته وی دشت‌های پست و جلگه‌ای میزبان گیاهانی چون خارشتر، درمنه، هندوانه ابوجهل، شیرین‌بیان، سعدکوفی، بابونه، کرچک و گاوزبان خوزستانی هستند

این پژوهشگر ادامه داد: در مناطق تپه‌ماهوری، رویش طبیعی گیاهانی مانند بومادران، گاوزبان، خلال دندان، چز، زعتر و آویشن رخ می‌دهد و ارتفاعاتِ درخت‌زار بلوط، نیز زیستگاه گونه‌هایی چون بادام، محلب، بنه، کلخنگ، انجیر، مورد و بلوط است.

وی افزود: در مراتع ییلاقی و ارتفاعات کوهستانی نیز گیاهانی مانند کارده، کلوس، اندش، بن سور، آوندول، چویل، جاشیر و انواع آویشن یافت می‌شود.

دیناروند با ابراز نگرانی نسبت به وضعیت برخی گونه‌های خاص گفت: متاسفانه گیاهان ارزشمندی مانند مورخوش، آویشن، بن سور، کلوس و گاوزبان خوزستانی به دلیل پراکندگی محدود و بهره‌برداری غیراصولی در معرض تهدید جدی قرار دارند.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات با تأکید بر ضرورت اقدامات فوری خاطرنشان کرد: حفاظت از این گنجینه‌های ژنتیکی نه تنها برای حفظ دانش بومی طب سنتی، بلکه برای توسعه داروهای جدید در آینده نیز حیاتی است از این رو باید هرچه سریع‌تر برنامه‌های مدونی برای کشت پایدار و حفاظت از این گونه‌ها تدوین و اجرا شود.

راهکار نجات

وی راه حل برون رفت از این وضعیت را توسعه کشت و صنعت‌های گیاهان دارویی دانست و تأکید کرد: برای تحقق این هدف باید مناطق مستعد کشت گیاهان دارویی در جنوب کشور شناسایی، گونه‌های دارای بازار مناسب داخلی و خارجی مشخص و سپس از بذرهای مناسب و ارقام اصلاح شده استفاده شود و در نهایت سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای ایجاد صنایع تبدیلی جذب شوند.

این کارشناس تصریح کرد: توسعه این طرح علاوه بر حفاظت از گونه‌های در معرض انقراض، منجر به اشتغال‌زایی و تولید فرآورده‌های باکیفیت خواهد شد.

وی تأکید کرد: حمایت از کشاورزان خرده‌پا از طریق تأمین بذر و آموزش روش‌های کشت صحیح نیز باید در دستور کار قرار گیرد.

دیناروند خاطرنشان کرد: تنها با برنامه‌ریزی مدون و سرمایه‌گذاری هدفمند می‌توان هم از این گنجینه طبیعی حفاظت و به صورت پایدار از آن بهره‌برداری کرد.