آرمان امروز/متن پیش رو در «آرمان امروز» منتشر شده و انتشارش در «آخرین خبر» به معنای تایید آن نیست

«آرمان امروز» در گفت‌وگو با دو عضو شورای شهر پنجم و ششم لایحه جدید برج باغ‌ها را بررسی می‌کند

 حمید رضا خالدی| بعد از چالش‌هایی که تصویب لایحه برج باغ‌ها در شورای شهر پنجم به‌وجود آورد، لایحه جدیدی که شهرداری آماده کرده، هنوز و پیش از تصویب با موجی از انتقادها و مخالفت ها از سوی کارشناسان شهری و محیط زیستی مواجه شده است. لایحه‌ای که مخالفان بسیاری حتی در شورای شهر دارد به‌گونه ای که رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر قاطعانه می‌گوید: «مطمئن باشید که این لایحه در کمیسیون ما رای نمی آورد.« طرح‌های مربوط به حفظ و صیانت از باغ‌های شهر تهران به سال‌ها قبل بر می‌گردد. اما شاید اولین جرقه جدی در این زمینه مربوط به مصوبه برج‌– باغ در دوره چهارم شورای شهر بود. مصوبه‌ای که براساس آن به مالک اجازه ساخت بنا در باغ‌ها را تا ۳۰ درصد می‌داد. با این حال از آنجایی‌که این لایحه به اعتقاد دوستداران محیط زیست تیر خلاص به باغ‌های پایتخت محسوب می‌شد،  شورای شهر پنجم‌ یکی از اولین مصوبات خود را لغو مصوبه برج – باغ قرار داد و بعد از نابودی باغات زیادی مصوبه برج – باغ لغو شد. البته بعد از آن مصوبه‌ای تحت عنوان خانه – باغ تصویب شد تا به جای ساخت و ساز، کاربری‌های تجاری همخوان با شرایط باغ همچون کافه، رستوران و…. در باغات مستقر شود؛ اما با روی کارآمدن مدیریت شهری در دوره علیرضا زاکانی، با این استدلال که کارها قفل شده و مالکی از مصوبه خانه‌- باغ استقبال نکرده، شورا و شهرداری مجددا در صدد تغییر این مصوبه برآمدند تا اینکه چند ماه قبل شهرداری تهران لایحه‌ای را با همین خط و سو برای اصلاح این شرایط به شورای شهر تهران ارسال کرد. در این لایحه پیشنهاد امکان ساختمان‌سازی با سطح اشغال بیش از ۳۰ درصد به بالا و همین‌طور امکان صدور تراکم قابل ‌توجه متناسب با پهنه‌های مجاور آن، ضوابط طرح تفصیلی و حقوق مکتسبه مطرح شده است و کمیته فنی باغ نیز حذف شده و این اختیار فنی به کمیسیون ماده ۵ سپرده شده است و همین آخرین باغات اندک تهران به ویژه‌ در شمال شهر را نابود می‌کند. همچنین بر اساس لایحه پیشنهادی برای باغات تا ۷۵۰ متر، سطح اشغال ۴۰ درصد پیش‌بینی شده است.

سید محمد آقامیری، عضو شورای شهر تهران، چندی قبل با بیان اینکه بنده پیش‌نویس این لایحه را در سال ۱۴۰۰ به کمیسیون مربوطه جهت بررسی تحویل دادم، اظهار کرد: «در شرایط فعلی شاهد این هستیم که باغات فریز شده‌اند. آراء ما در شورا مبنی بر اینکه سطح اشغال در باغات باید در دو طبقه باشد، منجر به فریز شدن باغات شده است.»

وی ادامه داد: تقریبا هیچ موردی نداریم که ملکی را باغ اعلام کرده باشیم و مالک برای دریافت پروانه اقدام کرده باشد و اکثریت افراد در دیوان عدالت اداری شکایت کرده‌اند، اما لایحه جدید شرایط را در این بخش تغییر خواهد داد.

بی سر و صدا باغات را نابود می‌کنند

واکنش ها به این لایحه اما به همین جا خاتمه پیدا نمی‌کند. علی اعطا، عضو کمیسیون شهرسازی و معماری شورای پنجم، مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران را برای همین موضوع به مناظره دعوت کرد و پیروز حناچی، شهردار محافظه کار دوره قبل، با یک رشته توئیت به شدت به لایحه مزبور می‌تازد. وی در این رشته توئیت می‌نویسد: «در طول ۱۰ سالی که ضوابط برج باغ جاری بود، ۵۰۰ پروانه صادر شده و حدود ۱۵۰ ملک هم اقدام به ساخت کرده بودند و ۶۲ پرونده نیز عوارض کامل داده بودند ولی پروانه نداشتند. ما پروانه ندادیم و حضرات بی سروصدا به آنها هم پروانه دادند و هیچ نهاد نظارتی هم پیگیری نکرد!.» وی در بخش دیگری از توئیت های خود نیز نوشت: «اجرای این سیاست از حدود وظایف قانونی شورای شهر خارج است و شورایعالی شهرسازی و معماری و کمیسیون ماده ۵ شهر تهران در این زمینه( جلوگیری از تخریب باغات) مصوبه دارد.»

فاجعه در انتظار تهران

این در حالی است که اخبارمنتشر شده در فضای مجازی که هنوز تایید یا رد نشده است، حکایت از آن دارد که از هم اکنون شهرداری مجوزهایی را برای ساخت و ساز در باغ های شمال شهر صادر کرده است.  با این وجود، لایحه جدید منتقدانی جدی دارد. آرش میلانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر پنجم یکی ازهمین منتقدان این لایحه است که در گفت و گو با «آرمان امروز» می گوید: در این لایحه پیشنهاد امکان ساختمان‌سازی با سطح اشغال بیش از ۳۰ درصد به بالا و همین‌طور امکان صدور تراکم قابل ‌توجه متناسب با پهنه‌های مجاور آن، ضوابط طرح تفصیلی و حقوق مکتسبه مطرح شده است و کمیته فنی باغ نیز حذف شده و این اختیار فنی به کمیسیون ماده ۵ سپرده شده است و به نظر نمی رسد با این لایحه بتوانیم اندک باغات باقی مانده تهران را حفظ کنیم. وی با ذکر اینکه رویکرد شهرداری‌ها در حفظ باغ ها تاکنون فقط منجر به از بین رفتن ۱۲۸ هکتار از باغ ها طی ۱۲ سال گذشته شده است گفت: رویکرد ما در مصوبه ای که در شورای پنجم به تصویب رسید جلوگیری از ساخت و سازهای بی رویه و خارج از عرف در باغ ها بود چرا که براساس مصوبات قبلی مالکان می توانستند تا ۳۰ درصد سطح اشتغال از باغ ها را بارگذاری کنند ولی در عمل با توجه به ماهیت ساخت و سازها و بخصوص ساختن برج ها، عملا این مقدار بسیار بیشتر از ۳۰ درصد می شد. وی با طرح سوالی در این زمینه می گوید: دوستان جدید شهرداری می گویند که لایحه خانه باغ ها باعث شده تا مالکان رو به خشک کردن و از بین بردن باغ ها بیاورند. حالا آقایان بد نیست به این سوال جواب دهند که روند خشک شدن و قطع درختان آن زمان که مجوز صادر نمی شد بیشتر بود یا الان که مجوز برای آنها صادر می شود؟!

این کارشناس زیست محیطی تصریح می کند: حتی الان هم بسیاری از اعضای شورا با لایحه جدید مخالف هستند و معتقدند بهتر است از شیوه انتقال حق توسعه برای حفظ باغ ها استفاده شود. در این روش به مالکان باغ هایی که حایز شرایط هستند در نقطه ای دیگر از شهر، معوض آن داده می شود تا هم باغ ها حفظ شود و هم مالکان ضرر نکنند. میلانی در پایان با تاکید مجدد براینکه لایحه جدید در واقع تیر خلاص به باغ های باقی مانده تهران است می گوید: براساس لایحه جدید، سطح اشغال و تعداد طبقات در باغ ها ۲ تا ۳.۵ برابر افزایش پیدا کرده است ضمن آنکه در باغ های بالای ۲ هزار متر نیز اصلا محدودیتی برای تعداد طبقات وجود ندارد!

لایحه رای نمی‌آورد

مهدی عباسی رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران نیز به عنوان یکی دیگر از همین منتقدان در گفت و گو با «آرمان امروز» می‌گوید: این لایحه را کمسیون شهرسازی شورا رد کرده و از دید ما فاجعه‌ای بدتر از برج – باغها برای باغ‌های تهران رقم می‌زند. وی با بیان اینکه لایحه شهرداری تهران در مسیر تخریب باغات باقی مانده تهران بود، می‌افزاید: چشم انداز لایحه «اصلاح دستورالعمل ماده ۱۴ قانون زمین شهری»  نابودی باغات باقی مانده تهران است. رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری تاکید می کند: شهروندان تهرانی اطمینان داشته باشند که این لایحه هرگز در کمیسیون ما تایید و تصویب نمی شود. مگر آنکه لایحه به گونه ای تصحیح شود که چکیده ای از دیدگاه ها و نظرات نخبگان و تامین کننده منافع کلی شهرو شهروندان باشد. در عین حال حس می کنم جنجال مجددی که در مورد لایحه برج باغ ها به راه افتاده، ممکن است از سوی خود شهرداری باشد. چون این لایحه الان ۶ ماه است که در کمیسیون ماست و یکبار هم اصلاح شده و مجددا برای کمیسیون ارسال شده است ولی ما با آن مخالفت کرده ایم. برای همین ممکن است شهرداری برای اینکه این لایحه را تعیین تکلیف کند، این بازی را شروع کرده باشد تا لایحه جدید را تعیین تکلیف کند.