دوشنبه 02 اردیبهشت 1404 - 10:49
سرمقاله خراسان/ نثر سعدی: آراستگی در عین سادگی
خراسان/ «نثر سعدی: آراستگی در عین سادگی» عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم علیرضا حیدری است که میتوانید آن را در ادامه بخوانید:
زندهیاد دکتر حسین رزمجو که استاد دانشگاه و نویسندۀ بسیار توانمندی بود، در ستایش سعدی میگوید: «سعدی به ما آموخته که بهگونهای سخن بگوییم و بنویسم که هم زیبا و عوام فهم باشد و هم اینکه خواص آن را بپسندند.»
این سخن را گره بزنیم به این نکته که میگویند زبان سعدی، زبان معیار است. باتوجه به این که در تعریف «زبان معیار» باید ویژگی «بهروز» بودن را در نظر بگیریم، چگونه است که زبان شاعری که چندین قرن از آن گذشته است، زبان معیار و بهروز باشد. پاسخ به این پرسش را باید در نثر و شعر این شاعر شیرینسخن شیراز جستجو کرد و دید چه ویژگیهای در کلام اوست که توانسته است قرنها را سپری کند و همچنان «معیار» بماند.
سعدی پاسدار زبان فارسی شد و توانست در آن بلبشوی سیاسی زمانه نثری بیافریند که هنوز هم برای ما قابلفهم است؛ چنانکه دیروز در مکتبخانهها و امروز در دبستانها گلستان آموخته و خوانده میشد و میشود. میدانیم که زمانۀ سعدی با میانداری زبان عربی همراه بود و از قضا مغولان مهاجم که به زبان فارسی آشنا نبودند، افرادی را در دستگاه دیوانی خود قرار دادند که فارسی بدانند و این موضوع کمک کرد که زبان فارسی ـ که در دوران بنیعباس رونق بسیاری داشت ـ جانی بگیرد و سعدی در همین زمان سعی کرد مانند همعصران خود با عربیگویی، فضلفروشی نکند. او با ایجاز، اختصار و کوتاهگویی به زیبایی سخن گفت و از به کار بردن زبانی پیچیده و مصنوع پرهیز کرد.
از نشانههای دیگر معیار بودن زبان سعدی همین که ضربالمثلهای فراوانی که ریشه در نثر سعدی دارد، در ذهن و ضمیر و زبان مردم جاری است و ماندگاری این مثلها گواهی بر سادگی زبان اوست.
سعدی در گلستان با وجودی که از تمام ظرفیتهای زبانی استفاده کرده است، باز هم سادهگویی و سادهنویسی را فدای زبانآوریهای ادبی نکرده است.
سعدی مبنا و خطکش درست و غلط در زبان فارسی است. فارسی امروزی ما دستاورد رنج این ادیب بزرگ فارسی است و هر آنچه امروز از آن با عنوان زبان میشناسیم یادگار ایشان است.
بارها شنیدهایم که مثلاً فلانی سعدی معاصر است و این بدان معناست که سعدی متر و معیار اندازهگیری فصاحت و بلاغت زبانی است. کلام دلنشین، روان، ساده و قابلفهم، زبان سعدی را ممتاز کرده است. سعدی بالاتر از زمانۀ خود و نوآور بود و بهدلیل همین سادگی و روانی است که گلستان به زبانهای بسیاری ترجمه شده است.
و سخن دکتر محمود فتوحی میتواند جانمایۀ این نوشته باشد که: «سعدی شاعر زبان و خداوندگار نظم است و دلیل این که صاحب زبان معیار فارسی است، همین نظم موجود در کلام اوست و به گواه بسیاری از بزرگان زبان فارسی باید گفت زبان فارسی معیار، از زمان سعدی به بعد شکل گرفت.
نظم در نحو تحقق مییابد. نظم شامل نظم پایه و نظم هنری است. نظم پایه همان زبان معیار مورد توافق عموم و درجۀ صفر نگارش است، اما نظم هنری در سخنانی است که توجه مخاطب به نوع سخن و نه معنای آن جلب میشود. سعدی یک زیباگوی نحودان محسوب میشود که آگاهانه با نحو کار میکرد و دو نوع نظم پایه و هنری در اشعار سعدی وجود دارد که او را از دیگران متمایز میکند.»
پربیننده ترین
-
عکس مسی درآمد؛ آخرین توپ طلا با آرایشگر ویژه!
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
10 جایزه 5 میلیون تومانی برای کاربران آخرین خبر (مهلت شرکت در مسابقه تا 9 آذر تمدید شد.)
-
آخرین وضعیت راهها در چهارمین روز از سال جدید؛ محور چالوس از شنبه دوباره بسته میشود
-
زنده؛ بیرانوند در یک قدمی استقلال
-
"دنا پلاس اتومات" بخریم یا "تارا اتومات؟"/ مقایسه اختصاصی "آخرینخودرو" از دو خودروی پرطرفدار
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (16)
-
5 نشانه ضعیف شدن ریه ها و بهترین روش تقویت آن چیست؟
-
لندکروزر یا ۲۰۶؟ / مقایسه جالب "آخرینخودرو" به بهانه سخنان جنجالی میرسلیم
-
سپ، برترین شرکت در خاورمیانه شد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (28)
-
ویدیو تست و بررسی فیدلیتی پرایم جدید در آخرین خودرو
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (14)
-
لحظه به لحظه با جدال پرسپولیس مقابل النصر
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (22)
-
یحیی مچ ساپینتو را خواباند / برد ارزشمند پرسپولیس در صدمین شهرآورد
-
چالش/ بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (19)
-
چالش/بازیکن داخل تصویر رو حدس بزن (11)
آخرین اخبار
-
وزیر ارتباطات: شعار «اتصال و کیفیت» را در دستور کار خود قرار دادهایم
-
بهرهبرداری از پروژه اتصال خیابان امامخمینی به بولوار نماز مشهد در تابستان
-
دستگیری ۲ سارق و کشف ۳ دستگاه خودرو سرقتی در ملایر
-
تعیین کارگروه پروژه ساختمان جدید فدراسیون فوتبال
-
مصائب محیطبانان شمال؛ حفاظت ۴۸۰هزار هکتار با ۳۰۰ محیطبان!
-
تجهیز تونل ۷۱۷ متری گیلان به سیستم تهویه پیشرفته
-
تخصیص هزار میلیارد برای توسعه فضای آموزشی سیستانوبلوچستان
-
شناسایی ۹۰۰ هزار منزل مسکونی خالی در مازندران!
-
صادرات ضدآفتابهای نانویی ایرانی به ۴ کشور
-
پرندهای با بالهای عجیب در خلیج فارس!
-
کلهر: مدیرعامل جدید، اشتباهات درویش را تکرار نکند
-
اجرای فاز دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاری مقام معظم رهبری در خرمشهر
-
نمایی زیبا از آرامگاه سعدی
-
وزش باد شدید تا پایان هفته در همدان
-
دستگیری زورگیران بیرحم خیابان بعثت
سایر اخبار مرتبط
نظرات
ثبت نظر
مهمترین اخبار
پیشنهاد افزایش تعرفه های برق از ابتدای خرداد
دوشنبه 02 اردیبهشت 1404 - 10:04:28
طلای جهانی پرواز کرد، اما دلار جا ماند!
دوشنبه 02 اردیبهشت 1404 - 09:38:35
روزانه ۸ تن برنج در سفره مردم دورریز میشود!
دوشنبه 02 اردیبهشت 1404 - 09:18:25
تأثیر ۲ درصدی طرح کالابرگ الکترونیک در کنترل تورم
دوشنبه 02 اردیبهشت 1404 - 09:17:02
پاسخ بانک مرکزی به ابهام آماری تراز پرداختها
دوشنبه 02 اردیبهشت 1404 - 08:51:02