هفت صبح/ اتحادیه اروپا برخی محموله‌های پسته ایرانی را به دلیل آلودگی بالای آفلاتوکسین بازگرداند و به ایران برای بهبود کیفیت مهلت داد. در این شرایط، تهدید ممنوعیت صادرات پسته ایران به اروپا جدی‌تر شده است.

صادرات پسته ایران به یکی از مهم‌ترین بازارهای جهانی یعنی اتحادیه اروپا، با چالش‌های جدی روبه‌رو است. در ماه‌های اخیر، اخبار نگران‌کننده‌ای در مورد بازگشت محموله‌های پسته ایرانی به دلیل آلودگی بالای آفلاتوکسین منتشر شده است. صادرات پسته ایران به اتحادیه اروپا در آستانه یک بحران جدی قرار دارد و اگر اقدامات اصلاحی به‌سرعت انجام نشود، تهدید به ممنوعیت کامل واردات پسته ایرانی ممکن است به واقعیت تبدیل شود. 
برای حفظ این بازار مهم و اعتبار پسته ایران، همکاری جدی بین دولت، بخش خصوصی و انجمن‌های مربوطه ضروری است. در غیر این صورت، اقتصاد کشور و معیشت باغداران ایرانی آسیب‌های جدی می‌بیند.اتحادیه اروپا در ماه مارس ۲۰۲۵، پنج محموله پسته ایرانی را به دلیل آلودگی بالای آفلاتوکسین بازگرداند. این اقدام پس از هشدارهای مکرر اتحادیه اروپا در مورد استانداردهای ایمنی غذایی ایران صورت گرفت. سید محمدمهدی بورومندی، معاون وزیر جهاد کشاورزی ایران، اعلام کرد  در صورت ادامه این روند، ممکن است پسته ایران ظرف دو سال آینده از بازارهای بین‌المللی حذف شود.

اتحادیه اروپا به تولیدکنندگان و صادرکنندگان پسته ایران مهلت شش‌ماهه‌ای برای بهبود کیفیت و حذف آلودگی آفلاتوکسین اعلام کرده است. در صورت عدم رعایت استانداردها، صادرات پسته ایران به اتحادیه اروپا ممنوع خواهد شد. ​در واکنش به این وضعیت، سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) در ماه مارس ۲۰۲۵ کارگاه‌های آموزشی تخصصی در ایران برگزار کرد تا ظرفیت ذینفعان در زنجیره تامین پسته را برای پیشگیری، شناسایی و کنترل آفلاتوکسین‌ها تقویت کند. 
دلایل افزایش آلودگی آفلاتوکسین در پسته ایران
آفلاتوکسین یک سم قارچی است که به ویژه در شرایط گرم و خشک رشد می‌کند. این سم در پسته‌ها و سایر محصولات کشاورزی به‌ویژه در صورت نبود مدیریت مناسب در فرآیند برداشت و نگهداری، می‌تواند به‌طور خطرناکی تجمع یابد. یکی از دلایل اصلی افزایش آلودگی آفلاتوکسین در پسته ایرانی، تغییرات اقلیمی و بحران کم‌آبی است. این تغییرات موجب شده تا پسته‌ها نارس و آسیب‌دیده شوند که باعث افزایش خطر آلودگی به آفلاتوکسین می‌شود. همچنین گرما و سرمای نابهنگام نیز به محصول آسیب می‌زند و کیفیت آن را پایین می‌آورد.
محسن جلال‌پور رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران، در چندین سخنرانی و مصاحبه تاکید کرده است که برای حفظ بازارهای صادراتی و اعتبار پسته ایرانی، لازم است نهادهای مسئول برنامه‌ریزی منسجمی برای بهبود کیفیت تولید، تقویت نظارت بر صادرات و مدیریت صادرات غیرمستقیم از طریق کشورهای ثالث تدوین کنند.
چالش‌های صادرات غیرمستقیم و مشکلات متعاقب آن
یکی از مشکلات دیگری که در ماه‌های اخیر مطرح شده، صادرات غیرمستقیم پسته ایران از طریق کشورهای ثالث مانند ترکیه است. برخی از محموله‌های پسته ایران که از طریق ترکیه به اتحادیه اروپا وارد می‌شوند، ممکن است به عنوان محصول ایرانی شناخته شوند و این مسئله می‌تواند مشکلات جدیدی برای اعتبار پسته ایران به وجود آورد. اتحادیه اروپا در این خصوص هشدار داده است که در صورت ادامه این روند، واردات پسته ایران از طریق کشورهای ثالث را نیز ممکن است محدود کند.