هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک و دیپلمات پیشین در تحلیل پیشنهاد همکاری هسته‌ای ایران به آمریکا به هم‌میهن گفت: «پیش از این هم اعلام شده بود که ایران قصد دارد همکاری هسته‌ای خود را با روسیه در حوزه ساخت راکتور برای تولید برق گسترش دهد. در حال حاضر هم آقای عراقچی این موضوع را مطرح کرد که طرح‌های ایران به علاوه قراردادهای ساخت راکتورها یک فرصت حدود ۱ تریلیون دلاری است. طرح این موضوع از سوی وزیر خارجه ایران، به نوعی تشویق آمریکایی‌ها و از سوی دیگر تشویقی برای ترامپ است. ترامپ الان این نگرانی را دارد که اگر با غنی‌سازی ایران کنار بیاید، چه امتیازی در مقابل می‌گیرد. اگر منفعتی برای آن‌ها نداشته باشد، می‌گویند این هم که برجام است. حتی نتانیاهو هم دو روز قبل این موضوع را مطرح کرد که این همان برجام است. می‌خواهند ترامپ را از این طریق تحریک کنند. چون ترامپ به شدت روی این موضوع حساس است. اتفاقاً آقای عراقچی گفت ما از برجام عبور کردیم و حرف درستی هم زد. از یک طرف ترس برجام را نداشته باشد و از سمت دیگر بداند که امتیازاتی می‌تواند بگیرد.»

او ادامه داد: «از طرف دیگر احساس می‌کنم آقای عراقچی صحبت روز ۱ اردیبهشت سخنگوی دولت، خانم فاطمه مهاجرانی را تصحیح کرد که گفت زیرساخت‌های ما برای سرمایه‌گذاری آماده نیست و شانگهای و بریکس اولویت ماست. این صحبت ضرورتی نداشت. مگر شانگهای و بریکس به تنهایی می‌توانند مشکلات اقتصادی ما را حل کنند؟ این کشور چند دهه به خاطر تحریم‌ها با عدم ورود سرمایه روبه‌رو بوده. حالا اگر کشوری مثل آمریکا، چین، روسیه، نروژ یا هر جای دیگر بخواهد مثلاً در بخش نفت و گاز ما سرمایه‌گذاری کند، زیرساخت‌های ما آماده نیست؟ در حالی که رئیس‌جمهور، وزیر امور خارجه و سخنگوی دستگاه دیپلماسی می‌گویند ما آمادگی داریم که با آمریکا هم مثل دیگر کشورها کار کنیم و در ایران سرمایه‌گذاری کنند.»

سفیر پیشین ایران در نروژ، درباره هم‌پوشانی ژئوپلیتیک ایران و آمریکا گفت: «آمریکا و ایران نمی‌توانند از این هم‌پوشانی فرار کنند. دو طرف در بعضی موارد منافع مشترک دارند که آن هم قابل چشم‌پوشی نیست. اگر بین ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای و آمریکا آرامشی برقرار و خیال آن‌ها از منطقه راحت شود، هزینه‌های آمریکا در منطقه بسیار کاهش پیدا می‌کند. طبیعتاً ده‌ها هزار سرباز، پایگاه در ۶ کشور جنوب خلیج فارس، ناو و ماموریت‌های نظامی نیاز نیست. آمریکا دیگر مجبور نیست ده‌ها میلیارد دلار در سال برای این عملیات در خاورمیانه هزینه کند. از سوی دیگر، آیا آمریکا سرمایه‌گذار در حوزه‌های مختلف نیست؟ تولیدکننده هواپیما نیست که ما حداقل دویست تا سیصد فروند از آن را نیاز داریم؟ موقعیت ایران به گونه‌ای نیست که ایران هاب خدمات بوئینگ باشد؟ زمینه‌های کاری بین دو کشور وجود دارد. این کاهش هزینه‌ها برای ترامپ بسیار مهم است چراکه به شدت دنبال کوچک‌سازی دولت و کاهش هزینه‌های داخلی و خارجی می‌گردد. کارمندان را اخراج کردند. بودجه‌ها بازنگری می‌شود. این برقراری آرامش میان ایران و آمریکا برای منطقه نیز سودمند است و زمینه‌های همکاری میان ایران و کشورهای همسایه را فراهم می‌کند.»

او تاکید کرد: «بین ایران و آمریکا مسائلی مانند اسرائیل هم هست که مسائل سیاسی محسوب می‌شوند. آن‌ها حامی اسرائیل هستند و جمهوری اسلامی ایران حامی مردم فلسطین. مردم منطقه نیز حامی فلسطین هستند. در حال حاضر که ارتباطات ایران با سوریه، لبنان و غزه قطع یا کم شده، باید برای این موضوع با کشورهای عربی بیشتر از قبل کار کنیم که فشار روی فلسطینی‌ها کم شود. در همین زمینه هم می‌توانیم با آمریکایی‌ها کار کنیم. اگر چند جلسه دیگر گفت‌وگوهای ایران و آمریکا ادامه پیدا کند و اعتماد نسبی جلب شود، ایران نمی‌تواند از طرف آمریکایی‌ها بخواهد که جنگ غزه از یک سو تمام شود و تهران نیز از ظرفیت‌های خود برای پایان دادن به عملیات حوثی‌ها در یمن استفاده کند؟ هنوز اعتماد لازم برقرار نشده اما اگر کار کمی پیش برود و چشم‌انداز مناسبی وجود داشته باشد، می‌شود این کار را هم پیش برد.»