کیهان/متن پیش رو در کیهان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

رسانه‌های آمریکایی اذعان دارند که زیاده‌خواهی‌های دولت ترامپ می‌تواند مانع پیشرفت مذاکرات با ایران شود و آن را به شکست بکشاند.

روزنامه لس‌آنجلس تایمز با بیان اینکه چند عامل کلیدی، توافق ایران و آمریکا را دشوار می‌کند، به دمدمی مزاجی ترامپ اشاره کرد و نوشت: به‌نظر می‌رسد که دولت ترامپ درباره هدف نهائی مذاکرات، دچار اختلاف نظر است. در ذهن ترامپ، هدف روشن است: ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد. اما او اغلب نظرش را بر اساس آخرین فردی که با او صحبت کرده، تغییر می‌دهد. ترامپ چند روز پس از آنکه هدف نسبتاً محدود «بدون سلاح» را مطرح کرد، گفت: «ایران باید از اساس مفهوم سلاح هسته‌ای را کنار بگذارد»، که این جمله به این معناست که تأسیسات غنی‌سازی ایران باید برای همیشه تعطیل شوند.
استیو ویتکوف در حال بررسی این ایده بوده که برنامه‌ای سخت‌گیرانه برای راستی‌آزمایی و نظارت طراحی شود تا اطمینان حاصل شود که تهران نمی‌تواند دانش هسته‌ای خود را به سمت تولید سلاح سوق دهد. نکته طنز ماجرا اینجاست که این دقیقاً همان توافقی است که ترامپ می‌توانست از دولت اوباما به ارث ببرد اگر در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج نشده بود. در همین حال، مشاور امنیت ملی، و وزیر ترامپ، مارکو روبیو، چنین صحبت می‌کنند که گویی ایران باید همه‌چیز را کنار بگذارد.
محافل رقیب در داخل دولت ترامپ بر سر سیاست ایران با یکدیگر درگیر هستند و تا زمانی که این اختلاف‌نظرها حل نشود، مذاکره‌ با محتوای واقعی با ایرانی‌ها آغاز نخواهد شد. اگر والتز و روبیو پیروز این جدال شوند، مذاکرات از همان ابتدا محکوم به شکست است. موفقیت یا شکست دیپلماسی، بستگی دارد به اینکه طرفین چقدر در پای میز مذاکره انعطاف‌پذیر باشند. خواسته‌های آمریکا باید منطقی باشند، نه حداکثری.

لس‌آنجلس تایمز می‌افزاید: طبق گزارش رسانه‌ها، مقامات ایرانی از ترامپ خواسته‌اند تضمین دهد که او یا هر رئیس‌جمهور آینده‌ای در آمریکا از توافقی که حاصل شود، خارج نخواهد شد. با توجه به سابقه‌ خروج واشنگتن از برجام تنها سه سال پس از امضایش و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، نمی‌توان ایران را برای چنین درخواستی سرزنش کرد.
مشکل اینجاست که هیچ رئیس‌جمهوری در آمریکا نمی‌تواند چنین تضمینی بدهد. دولت ترامپ همان پاسخی را به ایران خواهد داد که دولت بایدن در مذاکرات ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ داد: هیچ رئیس‌جمهوری به‌طور قانونی نمی‌تواند دولت آینده آمریکا را متعهد کند. حتی معاهده‌ای که به تصویب سنا برسد ـ که محکم‌ترین نوع توافق بین‌المللی برای ایالات متحده است ـ نیز تضمینی برای اجرای پایدار آن محسوب نمی‌شود.
رؤسای‌جمهور پیشین آمریکا در گذشته از معاهدات خارج شده‌اند (ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد و پیمان آسمان‌های باز خارج شد) و بدون شک رؤسای‌جمهور در آینده نیز چنین خواهند کرد. اگر ایران در این موضوع انعطاف نشان ندهد یا دو طرف نتوانند به ترتیبی دیگر دست یابند که حداقل در مرحله اجرا موجب پاسخگویی شود، آنگاه دیپلماسی در معرض شکست قرار می‌گیرد.
در همین حال، لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال نوشت: روبیو وزیرخارجه آمریکا بالاخره پس‌زمینه تغییر ناگهانی موضع ویتکاف درباره غنی‌سازی را شرح داد. ایده واشنگتن این است که سوخت مورد نیاز برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران از خارج تأمین شود. اما هر کسی که تاریخچه مذاکرات هسته‌ای با ایران را می‌داند، می‌داند که این ایده اصلاً جدید نیست. این ایده سابقه‌ای طولانی دارد و بار دیگر با این پاسخ ایران مواجه خواهد شد که آن‌ها هرگز به سوخت خارجی، به‌ویژه سوخت تأمین‌شده از سوی آمریکا، اتکا نخواهند کرد، و تنها تضمین واقعی، غنی‌سازی داخلی است.
آمریکا می‌گوید اشکالی ندارد که ایران سوخت برای برنامه غیرنظامی داشته باشد. اما اجازه غنی‌سازی داخلی را هم نمی‌دهیم. از آن طرف ایران می‌گوید غنی‌سازی خط قرمز ماست. بیایید سرمایه‌گذاری کنید و از رشد صنعت هسته‌ای ما سود ببرید. نشست عمان جالب خواهد بود. از سوی دیگر روزنامه گاردین خبر داد که ایران، درخواست آمریکا برای توقف غنی‌سازی اورانیوم داخلی و تکیه بر واردات سوخت هسته‌ای را رد کرده است. این روزنامه می‌نویسد: واشنگتن پیشنهاد داده بود تهران به جای تولید سوخت، اورانیوم با غنای پایین وارد کند. اما یک مقام ارشد ایرانی گفت: «هیچ کشوری امنیت انرژی‌اش را به واردات وابسته نمی‌کند. غنی‌سازی داخلی، بخشی از استقلال فناورانه ماست.» ایران تأکید دارد که غنی‌سازی در داخل کشور غیرقابل مذاکره است.
رسانه آمریکایی آکسیوس هم درباره اختلافات عراقچی و ویتکاف در مذاکرات نوشت: سید عباس عراقچی به استیو ویتکاف اعلام کرده است که دستیابی به توافق نهائی مطابق زمان‌بندی پیشنهادی دونالد ترامپ امکان‌پذیر نیست.