دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

استیون‌ای.‌کوک، عضو ارشد مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی-فارن پالیسی| سنجش عملکرد یک رئیس‌‌‌جمهور ایالات‌‌‌متحده براساس ۱۰۰ روز اولش -یک سنت دیرینه- همیشه به نظرم خودسرانه بوده است. بااین‌‌‌حال، دونالد ترامپ وعده داده است که در سه‌ماه پس از مراسم تحلیف خود کارهای زیادی انجام دهد و من به عنوان یک طرفدار جهانی‌‌‌شدن، چاره‌‌‌ای جز ارزیابی رویکرد او در قبال خاورمیانه ندارم. ترامپ مانند یک «شیر» وارد دوره دوم ریاست‌جمهوری خود شد، اما اکنون بیشتر و بیشتر شبیه یک «برّه» به نظر می‌‌‌رسد. بله، او به ارتش ایالات‌‌‌متحده دستور داده تا به تهدید حوثی‌‌‌ها علیه دریای سرخ (و اسرائیل) پایان دهد که من از آن حمایت می‌‌‌کنم. بااین‌‌‌حال، او در مورد سایر مسائل بزرگ منطقه محبوبیت زیادی کسب نکرده است. ترامپ اسرائیل و حماس را مجبور به پذیرش آتش‌‌‌بس مذاکره‌‌‌شده توسط جو بایدن، رئیس‌‌‌جمهور سابق آمریکا، کرد، اما رئیس‌‌‌جمهور آمریکا و فرستاده‌‌‌اش «استیو ویتکاف» تاکنون نتوانسته‌‌‌اند آن را تقویت کنند. در عوض، کاخ‌سفید اکنون از حمله مجدد اسرائیل به نوار غزه حمایت می‌‌‌کند که هدف آن اعمال فشار بر حماس برای تسلیم گروگان‌‌‌های باقی‌‌‌مانده یا نابودی این گروه است (بسته به اینکه چه کسی صحبت می‌‌‌کند). 

وقتی صحبت از ایران می‌شود، لفاظی‌‌‌های جنگ‌‌‌طلبانه ترامپ مطمئن‌‌‌ترین نشانه از این است که او نمی‌خواهد از نیروی نظامی علیه ایران استفاده کند. خواسته‌های رئیس‌‌‌جمهور آمریکا از ایران -برچیدن برنامه هسته‌‌‌ای، پایان دادن به حمایت از گروه‌های نیابتی و کاهش قابل‌‌‌توجه نیروهای موشکی‌‌‌اش- در نخستین تماس بین ویتکاف و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، عملی نشد. اکنون به نظر می‌‌‌رسد ترامپ مایل است با توافقی موافقت کند که کاملا شبیه توافقی است که در ماه مه ۲۰۱۸ آن را نقض کرد: «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام). شاید نام «برجام» به «برنامه جامع اقدام ترامپ» تغییر کند و به عنوان بزرگ‌ترین توافق کنترل تسلیحات در تمام دوران اعلام شود. این می‌تواند برای صلح جهانی چیز خوبی باشد و ممکن است به نفع تهران تمام شود. اما این احتمالا برای ترامپ که فقط به نظر می‌‌‌رسد علاقه‌‌‌مند به دستیابی به یک توافق است، اهمیتی نخواهد داشت. 

در این خصوص، گسترش توافق‌‌‌نامه «ابراهیم» به عربستان‌سعودی را به خاطر دارید؟ او قرار بود این اتفاق را رقم بزند. تقصیر ترامپ نیست که عربستان‌سعودی در بحبوحه جنگ غزه، در حال تجدیدنظر در تمایل خود برای عادی‌‌‌سازی روابط با اسرائیل است، اما تکیه بر این دستاورد سیاست خارجی برجسته او دیگر امکان‌‌‌پذیر نیست. دستیابی به موفقیت‌‌‌های زیاد در ۱۰۰روز دشوار است، اما ترامپ با این ادعا که در خاورمیانه پیروزی‌‌‌های زیادی به دست خواهد آمد، خود را آماده کرد. شاید من این‌‌‌طور فکر می‌‌‌کنم، اما هنوز هم احساس می‌‌‌کنم بسیاری از مردم در حال باختن هستند.
 
محمدحسین باقی