دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

سی‌ان‌ان در گزارشی با بررسی روند مذاکرات ایران و آمریکا به فرمول پیچیده غنی‏‏‌سازی پرداخته و با اشاره به الگوی برزیل، آلمان و هلند می‌نویسد: اینها کشور‏‏‌هایی هستند که هیچ‏‏‌‌کدام سلاح هسته‏‏‌ای ندارند، اما بخشی از اورانیوم مورد نیاز خود را در داخل کشور غنی‏‏‌سازی می‏‏‌کنند.
 
مذاکرات روز شنبه به مرحله دشوارتر وارد شده است؛ چرا که گفت‌و‌گو‌ها بر سر جزئیات فنی برنامه هسته‌ای ایران است؛ حوزه‌ای که تهران و واشنگتن همچنان بر سر آن اختلافات عمیقی دارند. مرحله‌ای که در آن واشنگتن به‌صراحت شرایط خود را مطرح کرده است.

مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، روز چهارشنبه اعلام کرد که ایالات متحده معتقد نیست ایران باید به‌طور مستقل اقدام به غنی‌سازی مواد هسته‌ای کند؛ بلکه باید سوخت هسته‌ای مورد نیاز برای برنامه غیرنظامی خود را از منابع خارجی وارد کند. در مقابل، ایران بار‌ها بر این موضع پافشاری کرده است که حق غنی‌سازی اورانیوم براساس معاهده‌های بین‌المللی، غیرقابل‌مذاکره و جزء اصول حیاتی سیاست هسته‌ای این کشور است. 

شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارشی می‌نویسد: هنوز مشخص نیست که آیا ایالات متحده خواستار برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران شامل بخش غیرنظامی آن است یا اینکه در صورتی که ایران غنی‌سازی اورانیوم داخلی را متوقف کند، ادامه برنامه انرژی هسته‌ای غیرنظامی را بپذیرد. اگرچه بیشتر کشور‌هایی که به‌طور داخلی به غنی‌سازی اورانیوم می‌پردازند، دارای برنامه تسلیحات هسته‌ای نیز هستند، اما کشور‌هایی نیز وجود دارند که چنین نیستند. به گفته انجمن جهانی هسته‌ای، برزیل بخشی از اورانیوم مورد نیاز خود را در داخل کشور غنی‌سازی می‌کند.

از سوی دیگر، کنسرسیوم بریتانیایی- آلمانی- هلندی اورنکو (Urenco) تاسیسات غنی‌سازی را در آلمان و هلند مدیریت می‌کند؛ کشور‌هایی که هیچ‌کدام سلاح هسته‌ای ندارند. این کشور‌ها همچون ایران، عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای سازمان ملل متحد (NPT) هستند. هفته گذشته، کریس رایت، وزیر انرژی ایالات متحده، در گفت‌و‌گو با نیویورک تایمز اعلام کرد که ریاض و واشنگتن در مسیر دستیابی به توافقی قرار دارند که ممکن است به عربستان اجازه غنی‌سازی اورانیوم را بدهد. او در این باره گفت: «مساله اصلی، کنترل فناوری حساس است. آیا راهکار‌هایی وجود دارد که شامل انجام غنی‌سازی در داخل عربستان سعودی باشد؟ بله.» تهران در مذاکرات هسته‌ای، «خطوط قرمز» خود را به‌وضوح مشخص کرده است که شامل «زبان تهدیدآمیز» دولت ترامپ و «مطالبات بیش از حد» درباره برنامه هسته‌ای ایران می‌شود. جمهوری اسلامی همچنین تلاش کرده است توافق احتمالی هسته‌ای را به‌عنوان فرصتی سودآور برای ایالات متحده معرفی کند.

این هفته، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، از احتمال مشارکت شرکت‌های آمریکایی در برنامه انرژی هسته‌ای ایران سخن گفت و وعده داد که «ده‌ها میلیارد دلار قرارداد بالقوه» در این زمینه وجود دارد.  معاون اجرایی موسسه کوئینسی در واشنگتن دی‌سی، اظهار کرد که گفت‌و‌گو‌های فنی بین ایران و آمریکا «چالش‌برانگیز» خواهند بود، چرا که قرار است به مسائلی پرداخته شود که در توافق سال ۲۰۱۵ مورد مذاکره قرار نگرفته بود. او تاکید کرد: «این کار نیازمند تخصص فنی است تا اطمینان حاصل شود ایده‌های مختلف به‌طور عملی قابل‌اجرا هستند.»

دونالد ترامپ هنگام خروج از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، به شدت به محدودیت زمانی ده‌ساله آن حمله و استدلال کرد که حتی در صورت پایبندی کامل ایران به تعهداتش، این کشور می‌تواند پس از انقضای توافق، ظرف مدت کوتاهی به آستانه توانمندی ساخت سلاح هسته‌ای برسد. تریتا پارسی نیز با اشاره به این چالش، خاطرنشان کرد که شاید فرصت‌هایی برای تمدید جدول زمانی محدودیت‌ها وجود داشته باشد، اما هر تلاشی برای تحمیل محدودیت‌های دائمی و بدون تاریخ انقضا، به احتمال زیاد شکست خواهد خورد.