عصر ایران/ کشف نشانه‌های جالب از سوزاندن اجساد در عصر نوسنگی / اسرار مقبره باستانی دلان دار نوث 
 یکی از کشفیات برجسته، لگن حکاکی‌شده‌ای است که در عصر حجر نوآوری محسوب می‌شد. همچنین بقایای سوخته اجساد انسانی، از جمله قدیمی‌ترین شواهد مراسم سوزاندن جسد، در این مکان یافت شده است. 

مقبره دلان دار نوث، یکی از شگفت‌انگیزترین آثار باستانی اروپا، با بیش از ۴۰۰ سنگ مزین به هنر انتزاعی و مدور، نیمی از آثار هنری تخته‌سنگ‌های بزرگ یادمانی غرب اروپا را در خود جای داده است. این مکان نه‌تنها به‌خاطر هنر باستانی‌اش، بلکه به دلیل کشفیات بی‌نظیرش، از جمله سرچماق ارزشمند باستانی، شهرت دارد.

جرج اوگان، باستان‌شناس برجسته، بیش از ۵۰ سال منطقه نوث را کاوش کرده است. او در سال ۱۹۶۸ به‌عنوان اولین فرد در دوران معاصر وارد این مقبره شد. دالانی ۴۲ متری با ماسه‌سنگی ۱۸۰ سانتی‌متری در ورودی، که خط عمودی آن به مرکز دالان اشاره دارد، از ویژگی‌های برجسته این مقبره است. اوگان می‌گوید: «ورود به این مکان، که دست‌نخورده و بدون بازسازی باقی مانده، هیجان‌انگیز بود. اینجا دقیقاً همان‌گونه است که هزاران سال پیش بود.»

کاوش‌ها نشان داد که این مقبره کپسولی از زمان است که باورهای دوره نوسنگی را بازتاب می‌دهد. یکی از کشفیات برجسته، لگن حکاکی‌شده‌ای است که در عصر حجر نوآوری محسوب می‌شد. همچنین بقایای سوخته اجساد انسانی، از جمله قدیمی‌ترین شواهد مراسم سوزاندن جسد، در این مکان یافت شده است.


لارن باکلی، پژوهشگر، با بررسی بقایای جمجمه‌ها اطلاعات ارزشمندی استخراج کرده است. او توضیح می‌دهد: «جمجمه‌ها به دلیل ساختار منحصربه‌فردشان، از جمله لایه‌های درونی و بیرونی و استخوان اسفنجی، شناسایی‌پذیرند. بخش خاره‌ای استخوان گیجگاهی، به دلیل ضخامت و ماندگاری، نشان می‌دهد بقایا متعلق به چند نفر است. اگر دو استخوان گیجگاهی چپ پیدا شود، می‌فهمیم حداقل دو نفر هستند.»

علم جرم‌شناسی و تاریخ‌گذاری رادیوکربنی نشان می‌دهد بیش از ۱۰۰ جسد سوخته در نوث وجود دارد که طی ۳۰۰ سال، هر دو تا سه سال یک‌بار، سوزانده شده‌اند. باکلی نتیجه می‌گیرد که سوزاندن جسد در آن زمان امری نادر و غیرمعمول بوده و به احتمال زیاد مراسم افتخاری برای افراد برجسته جامعه نوسنگی انجام می‌شده است. کشف سرچماق و این بقایا تأیید می‌کند که این آیین مختص نخبگان بوده است.

مقبره دلان دار نوث، به دلیل حساسیت و ارزش تاریخی، از دسترس عموم خارج است، اما همچنان رازهای بیشتری از زندگی و باورهای باستانیان در انتظار کشف دارد.