«ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین در دیداری ۱۵ دقیقه‌ای خود با «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در واتیکان حین مراسم ترحیم پاپ فرانسیس، از این فرصت استفاده کرد تا ترامپ را به اتخاذ موضعی سخت‌گیرانه‌تر در برابر «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه و اولویت‌دادن به آتش‌بس ترغیب کند.

مشاوران زلنسکی پیش‌ازاین دیدار درباره دیدار خصوصی با ترامپ مردد بودند، به‌ویژه پس از دیدار جنجالی و تنش‌آلود ۲۸ فوریه در کاخ سفید. اما به گفته منابع مطلع، زلنسکی پس از این دیدار احساس کرد که برای نخستین بار توانسته در نگاه ترامپ نسبت به پوتین تغییری ایجاد کند.

در راه بازگشت به آمریکا، ترامپ در هواپیمای اختصاصی‌اش و در واکنش به حمله هوایی گسترده روسیه به کی‌یف، در شبکه اجتماعی‌اش «تروث سوشال» نوشت: «این مرا به فکر می‌اندازد که شاید پوتین واقعاً نمی‌خواهد جنگ را تمام کند و فقط دارد وقت‌کشی می‌کند. شاید باید با او از طریق تحریم‌های بانکی یا ثانویه برخورد کرد؟»

به گفته منابع آگاه، زلنسکی پیش از مراسم تشییع پاپ سیگنال‌هایی دریافت کرده بود مبنی بر اینکه ترامپ برای دیداری در حاشیه این مراسم آماده است. برخی مشاوران زلنسکی که همچنان تحت تأثیر فضای پرتنش دیدار قبلی با ترامپ بودند، توصیه کردند که چنین دیداری ممکن است مناسب نباشد. برنامه‌ریزی خاصی نیز از پیش انجام نشد و قرار بود اگر فرصتی دست داد، بعد از مراسم دیداری صورت گیرد.

اما در نهایت، ۲ رهبر در بدو ورود به مراسم به طور اتفاقی با یکدیگر مواجه شدند و در یکی از بخش‌های کلیسای جامع «سن پیتر» در واتیکان، مکانی خلوت برای گفت‌وگو یافتند.

زلنسکی در این دیدار مدعی شد که پوتین بدون فشار بیشتر از سوی ترامپ عقب‌نشینی نخواهد کرد. یکی از منابع می‌گوید ترامپ نیز در پاسخ گفته که ممکن است نیاز باشد رویکرد خود نسبت به پوتین را تغییر دهد؛ نکته‌ای که بعدها در پست شبکه اجتماعی خود نیز به آن اشاره کرد.

رئیس‌جمهور آمریکا همچنین مسکو را تشویق کرد که به طرح اولیه خود مبنی بر آتش‌بس بدون شرط بازگردد؛ طرحی که اوکراین پذیرفته بود؛ اما روسیه رد کرد. یکی از منابع گفت ترامپ به نظر با این موضوع موافق بود. کاخ سفید در این‌باره اظهارنظری نکرده و سخنگوی زلنسکی نیز از اظهارنظر درباره محتوای دیدار خودداری کرده است.

پس از شکست تلاش برای آتش‌بس، دولت ترامپ تمرکز خود را بر یک طرح کلی صلح قرار داده بود؛ طرحی که زلنسکی آن را رد کرد، چرا که شامل به رسمیت شناختن کریمه به عنوان قلمرو روسیه از سوی آمریکا می‌شد.

زلنسکی در این دیدار نیز تأکید کرد که هرگز کریمه را به عنوان قلمرو روسیه به رسمیت نخواهد شناخت و به گفته یکی از منابع، ترامپ نیز شفاف اعلام کرد که چنین درخواستی از اوکراین ندارد. در طرح مورد بحث، تنها آمریکا کریمه را به رسمیت می‌شناسد، نه اوکراین.

منبع مذکور افزود که زلنسکی به ترامپ گفته اگر ضمانت‌های امنیتی قوی دریافت کند، از پذیرش برخی مصالحه‌ها برای پایان جنگ هراسی ندارد.

در این دیدار، ترامپ از زلنسکی خواسته تا قرارداد معدنی میان آمریکا و اوکراین را هرچه سریع‌تر امضا کند. با این حال، «کرولاین لویت» سخنگوی کاخ سفید در واکنش به این موضوع به آکسیوس گفت: «ما درباره مذاکرات جاری یا گفتگوهای خصوصی رئیس‌جمهور با رهبران جهانی اظهار نظر نمی‌کنیم.»

به گفته منابع، یکی از دلایل مثبت‌بودن این دیدار نسبت به دیدارهای قبلی آن بود که «جی دی ونس» معاون رئیس‌جمهور آمریکا و «استیو ویتکاف» نماینده ویژه کاخ سفید در امور غرب آسیا در این دیدار حضور نداشتند؛ افرادی که به‌زعم اوکراینی‌ها مواضعی نزدیک به کرملین دارند.

مشخص نیست که لحن انتقادی جدید ترامپ علیه پوتین ادامه خواهد داشت یا نه. ترامپ در مصاحبه‌ای با شبکه «ای‌بی‌سی» که سه‌شنبه شب پخش شد، بار دیگر گفت: «شاید پوتین دارد وقت‌کشی می‌کند» اما اضافه کرد که همچنان فکر می‌کند پوتین خواهان پایان جنگ است.

«تمی بروس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز سه‌شنبه شب تأکید کرد: «اگر پیشرفتی حاصل نشود، دولت آماده است از نقش میانجی‌گری خود عقب‌نشینی کند.»